Μαθήματα προσθήκης εγκυκλοπαιδικού περιεχομένου στη Βικιπαίδεια

Περιγραφή θέματος

• Γενικά
  • 

    Φόρουμ

    Announcements Φόρουμ
  • 

    Διεύθυνση URL

    Webinars για τη χρήση της βικιπαίδειας Διεύθυνση URL
  • 

    Διεύθυνση URL

    Συνοπτικό εγχειρίδιο για τους διδάσκοντες της βικιπαίδειας Διεύθυνση URL

• Εισαγωγή - Βασικά στοιχεία της Βικιπαίδειας

   Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας

  Μάθημα 1
  

  Τι είναι και τι δεν είναι η Βικιπαίδεια;

  
  

  • Ηλεκτρονική Εγκυκλοπαίδεια, ποια η διαφορά με μία κανονική;
  • Μπορούν να γράψουν & να συνεισφέρουν όλοι
  • Ελεύθερο περιεχόμενο, ελεύθερη άδεια ακόμη και για εμπορική χρήση
  • με υποχρέωση μόνο την αναφορά της πηγής. (CC-BY-SA-3.0 και στην GFDL.)
  • Εμπλουτίζεται και αλλάζει καθημερινά.δρυτής και ορισμένα ιστορικά στοιχεία.
  •  Ελληνόφωνη και ξενόγλωσσες βικιπαίδειες.
  • Τα υπόλοιπα εγχειρήματα (βικιλεξικό κλπ).
  • Ορισμένα στοιχεία για το πρόγραμμα που χρησιμοποιεί η βικιπαίδεια

  Η Βικιπαίδεια (αγγλικά: Wikipedia, γουικιπίντια) είναι διεθνής, παγκόσμια, ψηφιακή, διαδικτυακή, ελεύθερου περιεχομένου, εγκυκλοπαίδεια, που βασίζεται σε ένα μοντέλο ανοικτό στη σύνταξη του περιεχομένου της.

  Γράφεται και αναπτύσσεται συνεργατικά από εθελοντές με το λογισμικό wiki, κάτι που σημαίνει ότι λήμματα μπορεί να προστεθούν ή να αλλάξουν από τον καθένα. Το έργο ξεκίνησε στις 15 Ιανουαρίου 2001 ως συμπλήρωμα στη γραμμένη από ειδήμονες Nupedia, με ιδρυτή τον Τζίμι Γουέιλς και λειτουργεί τώρα από το μη κερδοσκοπικό Ίδρυμα Wikimedia (Wikimedia Foundation). Η Αγγλική Βικιπαίδεια περιλαμβάνει πάνω από 5.980.000 λήμματα και η Ελληνική πάνω από 170.000 λήμματα (500.000 σελίδες).

  Η Βικιπαίδεια έχει αυξηθεί σταθερά σε δημοτικότητα και έχουν γεννηθεί διάφορα αδελφά προγράμματα, όπως το Βικιλεξικό (Wiktionary), τα Βικιβιβλία (Wikibooks), τα Βικινέα (Wikinews), τα Βικιταξίδια (Wikivoyage), Βικιεπιστήμιο κλπ.

  Λήμματα της Βικιπαίδειας αναφέρονται τακτικά από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ή αλλιώς M.M.E.) και τον ακαδημαϊκό κόσμο, που την εγκωμιάζουν για τη δωρεάν διανομή και έκδοσή της καθώς και για το ευρύ φάσμα που καλύπτει. Οι συντάκτες ενθαρρύνονται να τηρούν μια πολιτική "ουδετερότητας", κάτω από την οποία οι διάφορες απόψεις συγκεντρώνονται, χωρίς να γίνεται προσπάθεια να καθοριστεί μια αντικειμενική αλήθεια.

  Εξαιτίας της ανοικτής φύσης της, ο βανδαλισμός και η ανακρίβεια είναι μόνιμα προβλήματα. Το κύρος της Βικιπαίδειας ως πηγής αναφοράς (π.χ. βιβλιογραφία) είναι αμφισβητούμενο. Έχει επικριθεί επίσης για τη συστηματική τάση προτίμησης της δημοφιλούς άποψης παρά της αξιόπιστης, καθώς και μια σχετική έλλειψη υπευθυνότητας και δικαιοδοσίας σε σύγκριση με τις παραδοσιακές εγκυκλοπαίδειες.

  Γενικά

  Το σύνθημα της Βικιπαίδειας είναι "η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια που καθένας μπορεί να επιμεληθεί", και περιγράφεται από τον ιδρυτή της Τζίμι Γουέιλς ως "προσπάθεια να δημιουργηθεί και να διανεμηθεί μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια της υψηλότερης δυνατής ποιότητας σε κάθε μεμονωμένο πρόσωπο στον πλανήτη, στη γλώσσα του". Η Βικιπαίδεια αναπτύσσεται στον ιστοχώρο, που χρησιμοποιεί έναν τύπο λογισμικού που ονομάζεται "wiki". Ο Γουέιλς υποστηρίζει, ότι η Βικιπαίδεια πρέπει να επιτύχει μία "ίση ή και καλύτερη" ποιότητα σε σχέση με τη Μπριτάννικα και να εκτυπωθεί.

  Κύρια χαρακτηριστικά

  Υπάρχουν τρία κύρια χαρακτηριστικά του σχεδίου της Βικιπαίδειας, τα οποία σε συνδυασμό ορίζουν τον ιστό του στο Διαδίκτυο (World Wide Web) και το κάνουν μοναδικό:

  • Πρώτο και σπουδαιότερο, το σχέδιο της Βικιπαίδειας είναι ενσυνείδητα μία εγκυκλοπαίδεια. Αυτό σημαίνει ότι καλύπτει την ανθρώπινη γνώση σε βάθος και εύρος, δεν είναι λεξικό, διαδικτυακός τόπος συζήτησης ή άλλο παρεμφερές.
  • Το σχέδιο της Βικιπαίδειας είναι επίσης, ουσιωδώς και ενσυνείδητα, ένα wiki, το οποίο επιτρέπει στο κοινό τη συγγραφή και διόρθωση οποιασδήποτε σελίδας. Η Βικιπαίδεια είναι η πρώτη σοβαρή γενική εγκυκλοπαίδεια που φτιάχτηκε με τη χρήση του συστήματος wiki. Μολονότι η Βικιπαίδεια έχει μεταβληθεί αρκετά σε σχέση με την αρχική ιδέα που περιβάλλει τα WikiWikiWebs έτσι, ώστε να δημιουργηθεί μία εγκυκλοπαίδεια, συνεχίζει να διατηρεί την ιδέα της από κοινού διαχείρισης και δημιουργίας που συναντάται σ' αυτά.
  • Επίσης ουσιώδες, για το σχέδιο της Βικιπαίδειας και την επιτυχία του, είναι το γεγονός ότι είναι ανοιχτού περιεχομένου. Στα ανοιχτού περιεχομένου κείμενα και μέσα δίδεται η άδεια των πνευματικών δικαιωμάτων στο ευρύ κοινό, επιτρέποντας στον καθένα να αναδιανέμει και να αλλάζει το περιεχόμενο χωρίς χρέωση και με την εγγύηση ότι κανένας δε θα απαγορεύσει το δικαίωμα εισόδου σε τροποποιημένες εκδόσεις του περιεχομένου. Οι συμμετέχοντες, καταλαβαίνοντας ότι η προσπάθειά τους θα διανέμεται ελεύθερα και δωρεάν, αποκτούν το κύριο κίνητρο για να συμμετάσχουν. Η Βικιπαίδεια χρησιμοποιεί την άδεια GFDL περί πνευματικών δικαιωμάτων [1].

  H Βικιπαίδεια, όπως και η Nupedia (άλλο ένα σχέδιο ελεύθερης και δωρεάν εγκυκλοπαίδειας), υποστηρίζεται από τον υπέρμαχο του ελεύθερου και δωρεάν λογισμικού Ρίτσαρντ Στόλλμαν και το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού. Ο Στόλλμαν είναι ένας από τους ανθρώπους που μίλησε για τη χρησιμότητα μιας "ελεύθερης και δωρεάν οικουμενικής εγκυκλοπαίδειας" πριν από την ίδρυση των Wikipedia και Nupedia. Δείτε το δοκίμιό του στην ηλεκτρονική διεύθυνση: The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource.

  Τι δεν είναι η Βικιπαίδεια;

  
  

  Η Βικιπαίδεια δεν τυπώνεται σε χαρτί

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι μια τυπωμένη σε χαρτί, αλλά μια ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια.^[2] Δεν υπάρχει πρακτικό όριο στον αριθμό των θεμάτων που μπορεί να καλύψει ή στην συνολική ποσότητα του περιεχομένου της, εκτός της επαληθευσιμότητας και των άλλων σημείων που παρουσιάζονται σε αυτή τη σελίδα. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική διάκριση μεταξύ αυτού που είναι δυνατόν να γίνει, και εκείνου που θα έπρεπε να γίνει, κάτι που καλύπτεται στο παρακάτω τμήμα, Εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο. Συνεπώς, αυτή η πολιτική δεν αποτελεί διαβατήριο για ένταξη λημμάτων. Τα λήμματα θα πρέπει να εξακολουθούν να συμμορφώνονται με τις κατάλληλες πολιτικές περιεχομένου, συγκεκριμένα εκείνων που υπάγονται στα πέντε θεμέλια.

  Η διατήρηση των λημμάτων σε ένα εύλογο μέγεθος είναι σημαντική για την προσβασιμότητα στην Βικιπαίδεια, ιδίως για αναγνώστες μέσω smartphone ή εκείνων με σύνδεση dial-up, εφόσον επηρεάζει άμεσα τον χρόνο μεταφόρτωσης του λήμματος (βλ. Βικιπαίδεια:Μέγεθος λήμματος). Η διάσπαση ενός λήμματος μεγάλου μεγέθους σε επιμέρους λήμματα, συγγράφοντας επαρκείς περιλήψεις στο αρχικό, είναι η φυσική εξέλιξη της ανάπτυξης ενός λήμματος (βλ. Βικιπαίδεια:Μορφή περίληψης).

  Ορισμένα θέματα καλύπτονται από έντυπες εγκυκλοπαίδειες σε μικρά, στατικά λήμματα, όμως η Βικιπαίδεια, ως ψηφιακή, έχει την δυνατότητα να περιέχει περισσότερη πληροφορία, να ενημερώνεται γρηγορότερα και να παρέχει εξωτερικούς συνδέσμους. Αυτό, σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να ανακατευθύνετε ένα αναλυτικό λήμμα σε ένα παρόμοιο συνοπτικότερο λήμμα υψηλότερης δημοτικότητας. Τοποθετώντας μια σήμανση «Βλέπε επίσης» στο συνοπτικό λήμμα ή σε παράγραφό του, δηλώνοντας έτσι ότι περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θέμα είναι διαθέσιμες σε άλλο λήμμα στενά συνδεδεμένο με το θέμα, ίσως να είναι καλύτερο.

  Εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι αδιάκριτη συλλογή πληροφοριών. Το να είναι μια πληροφορία αληθής ή απλώς χρήσιμη, δεν την καθιστά αυτομάτως κατάλληλη για ένταξη σε μια εγκυκλοπαίδεια. Ένα εγκυκλοπαιδικό λήμμα δεν πρέπει να αποτελεί μια ολοκληρωμένη παράθεση οποιασδήποτε πιθανής λεπτομέρειας, αλλά μια σύνοψη αποδεκτής γνώσης, η οποία αφορά το θέμα.^[3] Επαληθεύσιμα και με πηγές επιχειρήματα, πρέπει να αντιμετωπίζονται με το κατάλληλο βάρος. Παρόλο που υπάρχει μια συνεχιζόμενη συζήτηση για την εγκυκλοπαιδικότητα αρκετών κατηγοριών καταχωρήσεων, κοινή συναίνεσει, τα ακόλουθα αποτελούν καλά παραδείγματα για το τι δεν είναι η Βικιπαίδεια. Τα παραδείγματα κάτω από κάθε παράγραφο, δεν έχουν ως σκοπό να είναι εξαντλητικά για τον αναγνώστη, αλλά σύντομα και περιεκτικά.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι λεξικό

  
  

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι λεξικό, ούτε οδηγός αργκό ή χρήσιμων φράσεων και δεν έχει σκοπό να έχει λήμμα για οποιαδήποτε υφιστάμενη λέξη. Πιο συγκεκριμένα τα λήμματά της δεν είναι:

  1. Ορισμοί λεξικού. Μολονότι τα λήμματα θα πρέπει να ξεκινούν με έναν καλό ορισμό ή την περιγραφή του θέματος, θα πρέπει να περιέχουν επίσης και άλλες πληροφορίες σχετικά με το θέμα. Τα λήμματα που δεν περιέχουν τίποτα περισσότερο από έναν ορισμό θα πρέπει να επεκταθούν με επιπλέον εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο και σε περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό, τότε τα λήμματα αυτά δεν ανήκουν στην Βικιπαίδεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ορισμός μιας λέξης μπορεί να αποτελεί θέμα εγκυκλοπαιδικού περιεχομένου, όπως π.χ. ο ορισμός του πλανήτη. Για ένα wiki που είναι λεξικό, επισκεφθείτε το αδελφικό μας εγχείρημα Βικιλεξικό. Ορισμοί λεξικού θα πρέπει να μεταφέρονται εκεί.
  2. Καταχωρήσεις λεξικών. Τα εγκυκλοπαιδικά λήμματα αφορούν πρόσωπα, ομάδες, ιδέες, μέρη, πράγματα, γεγονότα κ.ο.κ. Σε ορισμένες περιπτώσεις η ίδια η λέξη ή η φράση μπορεί να αποτελεί εγκυκλοπαιδικό θέμα, όπως η λέξη «Μακεδονία» ή η φράση «Νους υγιής εν σώματι υγιεί». Μολαταύτα, τα λήμματα σπάνια, αν όχι ποτέ, περιέχουν περισσότερους από έναν διαφορετικούς ορισμούς ή χρήσεις του τίτλου του λήμματος. Λήμματα σχετικά με την πολιτιστική ή μαθηματική σημασία συγκεκριμένων αριθμών, είναι επίσης αποδεκτά.
  3. Οδηγοί χρήσης, αργκό ή/και ιδιωματισμών. Περιγραφικά λήμματα σχετικά με τις γλώσσες, τις διαλέκτους ή τους τύπους αργκό (όπως η γλώσσα Κλίνγκον, η κρητική διάλεκτος ή το πρωτοσημιτικό αλφάβητο) είναι επιθυμητά. Οδηγοί αυτών των γλωσσών για υποψήφιους ομιλητές, δεν είναι. Δείτε «Η Βικιπαίδεια δεν είναι οδηγός ή εγχειρίδιο» παρακάτω για περισσότερες πληροφορίες. Για ένα wiki που είναι μια συλλογή από οδηγούς, επισκεφτείτε το αδελφικό μας εγχείρημα Βικιβιβλία ή το Βικιεπιστήμιο. Οδηγοί για υποψήφιους ομιλητές μιας γλώσσας θα πρέπει να μεταφέρονται εκεί.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι εκδότης πρωτότυπης σκέψης

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι τόπος για να δημοσιεύσετε τις δικές σας σκέψεις και αναλύσεις ή να δημοσιεύσετε νέες πληροφορίες που δεν έχουν δημοσιευθεί προηγουμένως. Σύμφωνα με την πολιτική μας για την πρωτότυπη έρευνα, σας παρακαλούμε μην χρησιμοποιείτε την Βικιπαίδεια, για οτιδήποτε από τα ακόλουθα:

  1. Πρωτογενής (πρωτότυπη) έρευνα, όπως είναι η πρόταση θεωριών και λύσεων, οι πρωτότυπες ιδέες, ο καθορισμός όρων, η επινόηση νέων λέξεων κ.λπ. Αν έχετε κάνει πρωτογενή έρευνα πάνω σε ένα θέμα, τα αποτελέσματά σας πρέπει να δημοσιευθούν σε άλλους χώρους, όπως περιοδικά αξιολόγησης ή άλλα έντυπα, στην ανοικτή έρευνα, ή σε αξιοσέβαστους διαδικτυακούς εκδότες. Αφότου δημοσιευθεί η εργασία σας και όταν γίνει μέρος της αποδεκτής γνώσης η Βικιπαίδεια μπορεί να αναφερθεί σε αυτήν. Η παραπομπή σε αξιόπιστες πηγές όπως βιβλία, έντυπες δημοσιεύσεις ή αξιόπιστους διαδικτυακούς τόπους, παρόλο που δεν επιβάλλεται, επιδιώκεται αφού αποδεικνύει ότι το υλικό είναι αξιόπιστο και επαληθεύσιμο και όχι απλά η άποψη του συντάκτη.
  2. Πρωτότυπες εφευρέσεις. Αν εσείς ή ένας φίλος σας επινοήσατε την λέξη γυφτοκόνισμα, ένα παιχνίδι με ποτά ή μια νέα χορευτική κίνηση, δεν είναι αρκετά εγκυκλοπαιδικό ώστε να αποτελεί υλικό για λήμμα της Βικιπαίδειας, μέχρι πολλαπλές, ανεξάρτητες και αξιόπιστες δευτερογενείς πηγές να κάνουν αναφορά σε αυτό. Η Βικιπαίδεια δεν είναι για πράγματα που φτιάχτηκαν μέσα σε μια μέρα.
  3. Προσωπικά δοκίμια που αναφέρουν τα ιδιαίτερα αισθήματα σας για ένα θέμα (και όχι τις απόψεις των εμπειρογνωμόνων). Παρόλο που η Βικιπαίδεια υποτίθεται ότι καταρτίζει την ανθρώπινη γνώση, δεν αποτελεί όχημα για να κάνετε τις προσωπικές απόψεις μέρος αυτής. Στην ασυνήθιστη περίπτωση όπου οι απόψεις ενός συγκεκριμένου ατόμου είναι αρκετά σημαντικές για να συζητηθούν, είναι προτιμότερο να αφήνουμε άλλους ανθρώπους να γράφουν για αυτές. (Προσωπικά δοκίμια πάνω σε θέματα που σχετίζονται με τη Βικιπαίδεια είναι ευπρόσδεκτα στον χώρο σελίδων χρήστη ή στο Meta-Wiki). Επίσης, υπάρχει μια παραλλαγή της Βικιπαίδειας, το Wikinfo (όχι στα ελληνικά), το οποίο ενθαρρύνει τις προσωπικές απόψεις στα λήμματα.
  4. Φόρουμ συζητήσεων. Παρακαλείσθε να προσπαθήσετε να παραμείνετε στην αποστολή της δημιουργίας μιας εγκυκλοπαίδειας. Μπορείτε να συνομιλείτε με άλλους χρήστες για θέματα σχετικά με την Βικιπαίδεια στις σελίδες συζήτησης των χρηστών, και να συζητάτε προβλήματα σχετικά με τα λήμματα στις αντίστοιχες σελίδες συζήτησης τους, αλλά παρακαλείσθε στο χώρο των λημμάτων να μένετε επί του θέματος και να μην μεταφέρετε οποιαδήποτε συζήτηση μέσα σε αυτόν. Επιπλέον, έχετε κατά νου, ότι ο σκοπός των σελίδων συζήτησης είναι ουσιαστικά να συζητάμε στο χώρο αυτό, με ποιους τρόπους μπορεί να βελτιωθεί ένα λήμμα. Οι σελίδες σηζήτησης δεν είναι σελίδες γενικής συζήτησης σχετικά με το θέμα του λήμματος, ούτε είναι ένα χώρος για να ζητήσετε οδηγίες ή τεχνική βοήθεια. Περιεχόμενο που δεν αρμόζει στις σελίδες συζήτησης, μπορεί να αφαιρεθεί σύμφωνα με τις οδηγίες σελίδων συζήτησης. Βικιπαιδιστές που επιθυμούν να κάνουν συζητήσεις με συναδέλφους Βικιπαιδιστές πάνω σε διάφορα θέματα ή να ζητήσουν βοήθεια σε κάτι, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα κανάλια IRC, όπως το #wikipedia-el. Σημειώστε ότι αυτό είναι ένα κανάλι IRC, όχι πίνακας ανακοινώσεων.
  5. Δημοσιογραφία. Όπως προαναφέρθηκε, η Βικιπαίδεια δεν αποτελεί μέρος δημοσίευσης πρωτογενούς έρευνας ή δημοσιογραφίας και σαν συνέπεια δεν θα πρέπει να δημοσιεύει ειδήσεις σχετικά με τρέχοντα γεγονότα, που δεν έχουν δημοσιευθεί σε ανεξάρτητες, αξιόπιστες, δευτερογενείς πηγές. Παρ' όλα αυτά, η Βικιπαίδεια έχει πολλά εγκυκλοπαιδικά λήμματα σχετικά με τρέχοντα ή πρόσφατα γεγονότα ιστορικής σημασίας, και μπορεί να ενημερωθεί με εξακριβωμένες πληροφορίες.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι βάθρο ή μέσο προβολής

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι βάθρο ομιλιών, πεδίο μάχης ή όχημα προπαγάνδας, διαφήμισης ή προβολής. Αυτό ισχύει για τα ονόματα χρηστών, τις σελίδες χρηστών, τα λήμματα, τις κατηγορίες, τα πρότυπα, τα αρχεία, καθώς και τις σελίδες συζητήσεων. Ως εκ τούτου, το περιεχόμενο που φιλοξενείται στην Βικιπαίδεια δεν είναι για:

  1. Προπαγάνδα, υπεράσπιση ή στρατολόγηση πάσης φύσεως· εμπορική, πολιτική, επιστημονική, θρησκευτική, εθνική, αθλητική ή οποιαδήποτε άλλη. Φυσικά, ένα λήμμα μπορεί να αναφέρεται αντικειμενικά σε τέτοια θέματα, αρκεί να γίνεται προσπάθεια περιγραφής του θέματος από μια ουδέτερη άποψη. Ίσως θέλετε να ξεκινήσετε ένα ιστολόγιο ή να επισκεφθείτε ένα forum, εάν θέλετε να πεισθούν οι πολίτες για τα πλεονεκτήματα των απόψεών σας.^[4]
  2. Γνώμη για τρέχοντα ζητήματα ή την πολιτική. Αν και η πολιτική ή τρέχοντα ζητήματα μπορεί να παθιάζουν τους ανθρώπους και να τους δελεάζουν να υποστηρίξουν με θέρμη την οπτική τους γωνία στα ζητήματα αυτά, η Βικιπαίδεια δεν είναι το μέσο για τέτοιες πράξεις. Τα λήμματα πρέπει να είναι ισορροπημένα σε καταχωρίσεις, ιδίως για θέματα της επικαιρότητας, σε μια λογική προοπτική και να αντιπροσωπεύουν μια ουδέτερη οπτική γωνία. Επιπλέον, οι συντάκτες της Βικιπαίδειας οφείλουν να προσπαθούν να συγγράφουν λήμματα των οποίων οι πληροφορίες δεν θα είναι ξεπερασμένες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παρ' όλα αυτά, το αδελφικό εγχείρημα «Βικινέα» επιτρέπει τον σχολιασμό στα άρθρα του.
  3. Σκανδαλοθηρία, φημολογία ή κουτσομπολιό. Το περιεχόμενο και τα λήμματα που αφορούν πρόσωπα εν ζωή υποχρεούνται να πληρούν εξαιρετικά υψηλά πρότυπα, ειδάλλως μπορεί να είναι συκοφαντικά ή να παραβιάζουν το δικαίωμα του προσώπου στην ιδιωτική ζωή. Παρόλο που λεπτομέρειες σχετικά με την προσωπική ζωή ή τις σκέψεις ενός ζώντος προσώπου μπορεί να αποτελούν σημαντικές πληροφορίες για ένα θέμα, δεν είναι αποδεκτή η προσθήκη αυτών όταν εξυπηρετούν ως μοναδικό σκοπό τον σχολιασμό της ζωής του εν λόγω προσώπου για λόγους διασκέδασης. Οποιαδήποτε πληροφορία σε ένα λήμμα πρέπει να αποδεικνύει την προσφοράς της στην σφαιρικότερη περιγραφή του θέματος μέσω ανεξάρτητων, δευτερογενών πηγών, διαφορετικά μπορεί να αφαιρεθεί. Επίσης, δεν πρέπει να γράφονται λήμματα καθαρά για σκοπούς επίθεσης σε πρόσωπα ή για δυσφήμησή τους.
  4. Αυτοπροβολή. Μπορεί να είναι δελεαστικό να γράψετε για τον εαυτό σας ή τις δράσεις στις οποίες έχετε ισχυρή προσωπική συμμετοχή. Ωστόσο, να θυμάστε ότι τα πρότυπα για τα εγκυκλοπαιδικά λήμματα ισχύουν και σε τέτοιες σελίδες, ακριβώς όπως σε κάθε άλλη, συμπεριλαμβανομένης της προϋπόθεσης να διατηρείτε μια ουδέτερη στάση, κάτι το οποίο είναι δύσκολο όταν γράφετε για εσάς ή για δράσεις κοντινές σε εσάς. Το να κάνετε παραπομπές ή να δημιουργείτε υπερβολικά πολλούς συνδέσμους προς αυτοβιογραφικές πηγές είναι αυστηρώς μη αποδεκτό. Δείτε Βικιπαίδεια:Αυτοβιογραφία, Βικιπαίδεια:Εγκυκλοπαιδικότητα και Βικιπαίδεια:Σύγκρουση ενδιαφέροντος.
  5. Διαφήμιση, προώθηση ή δημόσιες σχέσεις. Πληροφορίες σχετικά με εταιρείες και προϊόντα πρέπει να είναι γραμμένες σε μια αντικειμενική και αμερόληπτη μορφή, χωρίς υπερβολές. Όλα τα θέματα των λημμάτων πρέπει να είναι επαληθεύσιμα από ανεξάρτητες, τρίτες πηγές, επομένως λήμματα σχετικά με πολύ μικρές ή τοπικές εταιρείες είναι τυπικώς μη αποδεκτά. Εξωτερικοί σύνδεσμοι προς εμπορικούς οργανισμούς είναι αποδεκτοί, εφόσον αφορούν αξιοσημείωτους οργανισμούς που συνδέονται με το θέμα του λήμματος. Η Βικιπαίδεια ούτε υποστηρίζει οργανώσεις, ούτε τρέχει εταιρικά προγράμματα. Δείτε επίσης Βικιπαίδεια:Εγκυκλοπαιδικότητα (οργανισμοί και εταιρείες) για κριτήρια ένταξης λημμάτων σχετικά με οργανισμούς και εταιρείες. Όσοι προωθούν σκοπούς ή εκδηλώσεις, ή εκδίδουν ανακοινώσεις και δελτία τύπου, ακόμη και αν είναι μη εμπορικά, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν ένα φόρουμ εκτός της Βικιπαίδειας για να το κάνουν.

  Μη παρενοχλητικές δηλώσεις γνώμης πάνω σε εσωτερικές πολιτικές και κατευθυντήριες γραμμές της Βικιπαίδειας μπορούν να γίνονται στις σελίδες χρήστη, εφόσον είναι σχετικές με την τρέχουσα και μελλοντική λειτουργία του εγχειρήματος. Παρά ταύτα, «οι σελίδες συζήτησης των λημμάτων δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από τους συντάκτες ως εξέδρες για τις προσωπικές τους απόψεις σε ένα θέμα».

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι αρχείο ή αποθήκη συνδέσμων, εικόνων ή αρχείων πολυμέσων

  Η Βικιπαίδεια δεν ούτε αποθήκη αντιγράφων (mirror website), ούτε αρχείο συνδέσμων, εικόνων ή αρχείων πολυμέσων.^[5] Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν είναι:

  1. Απλές συλλογές εξωτερικών συνδέσμων ή διαδικτυακός κατάλογος. Δεν υπάρχει τίποτα λάθος με την προσθήκη ενός ή περισσοτέρων χρήσιμων και σχετικών προς το περιεχόμενο συνδέσμων στην ενότητα «Εξωτερικοί σύνδεσμοι» ενός λήμματος. Ωστόσο, υπερβολικοί κατάλογοι μπορεί να επισκιάζουν τα λήμματα και αποσπούν από τον σκοπό της Βικιπαίδειας. Σε λήμματα για θέματα με πλήθος ιστοσελίδων φτιαγμένες από οπαδούς, όπως π.χ. ένας καλλιτέχνης, ένας αθλητικός σύλλογος ή μια ιδεολογική οργάνωση, η συμπερίληψη ενός συνδέσμου προς μια τέτοια διάσημη ιστοσελίδα, ίσως είναι αρμοστή. Δείτε Βικιπαίδεια:Εξωτερικοί σύνδεσμοι για ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές.
  2. Απλές συλλογές εσωτερικών συνδέσμων, εκτός από τις σελίδες αποσαφήνισης όταν ένας τίτλος λήμματος είναι ασαφής, και για τις λίστες που βοηθούν στην οργάνωση των λημμάτων και την πλοήγηση σε αυτές.
  3. Απλές συλλογές υλικού κοινού κτήματος ή άλλων πηγών, όπως ολόκληρα βιβλία ή πηγαίος κώδικας, αυθεντικά ιστορικά έγγραφα, επιστολές, νόμοι, διακηρύξεις, και άλλο πηγαίο υλικό που είναι χρήσιμα μόνο όταν παρουσιάζονται με την αρχική, μη τροποποιημένη διατύπωσή τους. Πλήρη αντίγραφα των πρωτογενών πηγών μπορούν να ανεβαίνουν στην Βικιθήκη, αλλά όχι στην Βικιπαίδεια. Πηγές κοινού κτήματος, όπως η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προσθήκη περιεχομένου σε λήμματα.
  4. Απλές συλλογές φωτογραφιών ή αρχείων πολυμέσων χωρίς επαρκές κείμενο να τα συνοδεύει. Αν ενδιαφέρεστε να παρουσιάσετε μια εικόνα, παρακαλούμε να δώσετε το εγκυκλοπαιδικό πλαίσιο, ή σκεφτείτε να την προσθέσετε στο Wikimedia Commons.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι blog, πάροχος χώρου ιστοσελίδων, ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης ή τόπος μνήμης

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι κοινωνικό δίκτυο όπως το Facebook ή το Twitter και για αυτό δεν αποτελεί χώρο φιλοξενίας της ιστοσελίδας, του blog, του wiki ή των αρχείων σας. Οποιαδήποτε σελίδα της Βικιπαίδειας δεν είναι:

  1. Προσωπική ιστοσελίδα. Οι Βικιπαιδιστές έχουν τις δικές τους σελίδες χρηστών, οι οποίες όμως θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κυρίως για να παρουσιάσουν πληροφορίες σχετικά με την εργασία τους στην εγκυκλοπαίδεια. Αν και επιτρέπονται περιορισμένα βιογραφικά στοιχεία, οι σελίδες χρηστών δεν θα πρέπει να λειτουργούν ως προσωπικές ιστοσελίδες ή αποθηκευτικοί χώροι για υλικό που είναι άσχετο με την συνεισφορά στην Βικιπαίδεια. Αν ενδιαφέρεστε να κάνετε μια προσωπική ιστοσελίδα ή blog, ή να δημοσιεύσετε το βιογραφικό σας, παρακαλούμε χρησιμοποιήστε έναν από τους πολλούς δωρεάν παρόχους στο διαδίκτυο ή οποιοδήποτε χώρο φιλοξενίας ιστοσελίδων και αρχείων που περιλαμβάνεται στον λογαριασμό της σύνδεσής σας στο διαδίκτυο. Το επίκεντρο των σελίδων χρήστη δεν θα πρέπει να είναι η κοινωνική δικτύωση, ή η διασκέδαση, αλλά η παροχή μιας βάσης για αποτελεσματική συνεργασία. Ωστόσο, χιουμοριστικές σελίδες που αναφέρονται στη Βικιπαίδεια, κατά κάποιο τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν σε ένα κατάλληλο ονοματοχώρο.
  2. Αποθήκη αρχείων. Μεταφορτώστε μόνο αρχεία που χρησιμοποιούνται (ή θα χρησιμοποιηθούν) σε εγκυκλοπαιδικά λήμματα ή σελίδες του εγχειρήματος· οτιδήποτε άλλο θα διαγράφεται. Αν έχετε επιπλέον σχετικές εικόνες, λάβετε υπόψη να τις ανεβάσετε στο Wikimedia Commons, απ' όπου μπορούν να συνδεθούν με την Βικιπαίδεια.
  3. Υπηρεσία γνωριμιών. Η Βικιπαίδεια δεν είναι το κατάλληλο μέρος για να ικανοποιήσετε την επιθυμία σας για σχέσεις ή για να φλερτάρετε. Σελίδες χρηστών που ξεπερνούν ευρείες εκδηλώσεις σεξουαλικής προτίμησης δεν είναι αποδεκτές. Παρόλα αυτά, είστε ελεύθεροι να αναπτύξετε νέες φιλίες, καθώς συνεισφέρετε στην Βικιπαίδεια.
  4. Τόπος μνήμης. Τα θέματα των λημμάτων της Βικιπαίδειας πρέπει να ικανοποιούν τις προϋποθέσεις της εγκυκλοπαιδικότητας. Η Βικιπαίδεια δεν είναι το κατάλληλο μέρος για να τιμήσετε εκλιπόντες φίλους, συγγενείς, γνωστούς ή άλλους, που δεν πληρούν αυτά τα κριτήρια.

  Εάν σας ενδιαφέρει να χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία wiki για μια συλλογική προσπάθεια σε κάτι διαφορετικό, ακόμα κι αν είναι μοναχά μία σελίδα, υπάρχουν πολλές, δωρεάν ή εμπορικές, τοποθεσίες που την παρέχουν, ώστε να φιλοξενήσετε τις σελίδες σας. Μπορείτε επίσης να εγκαταστήσετε λογισμικό wiki στο διακομιστή σας. Δείτε το βικιβιβλίο «Wiki Science» και έναν οδηγό εγκατάστασης για σχετικές πληροφορίες. Δείτε επιπλέον: Βικιπαίδεια:Εναλλακτικοί χώροι.

  Πολλοί από τους προαναφερθέντες περιορισμούς στο περιεχόμενο, ισχύουν επίσης για τις σελίδες χρήστη και τις σελίδες συζήτησης χρήστη. Η σελίδα χρήστη σας δεν είναι προσωπική ιστοσελίδα ή blog. Κυριότερα, η σελίδα χρήστη σας δεν είναι δική σας, αλλά μέρος της Βικιπαίδειας και υπάρχει για να ευκολύνει την συνεργασία μεταξύ των Βικιπαιδιστών, και όχι για αυτοπροβολή. Δείτε Βικιπαίδεια:Σελίδα χρήστη για τρέχουσες συναινετικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις σελίδες χρηστών.

  Η Βικιπαίδεια δεν αποτελεί κατάλογο

  Η Βικιπαίδεια περιλαμβάνει αρκετούς καταλόγους συνδέσμων προς λήμματα εντός της Βικιπαίδειας, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για εσωτερική οργάνωση ή για την περιγραφή ενός επιφανούς θέματος. Υπό αυτήν την έννοια, η Βικιπαίδεια λειτουργεί σαν ευρετήριο του δικού της περιεχομένου. Μολαταύτα, η Βικιπαίδεια δεν αποτελεί κατάλογο για το οτιδήποτε υπήρξε, υπάρχει ή θα υπάρξει στο σύμπαν. Δείτε: Βικιπαίδεια:Εναλλακτικοί χώροι για εναλλακτικές επιλογές. Ως εκ τούτου, τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν είναι:

  1. Λίστες ή αποθήκες χαλαρά συσχετισμένων θεμάτων, όπως προσώπων, είτε φανταστικών είτε πραγματικών, αποφθεγμάτων, αφορισμών ή , αλλά και άλλων. Αν θέλετε να καταχωρήσετε καταλόγους αποφθεγμάτων, κάντε το στο αδελφικό μας εγχείρημα Βικιφθέγματα. Φυσικά, δεν υπάρχει τίποτα λάθος στο να υφίστανται λίστες, αν οι καταχωρήσεις τους είναι συναφείς με το θέμα επειδή είναι συσχετισμένες με αυτό ή επειδή συνεισφέρουν σημαντικά στην περιγραφή του. Η Βικιπαίδεια περιλαμβάνει επίσης πίνακες αναφοράς, αλλά και πληροφορίες σε μορφή πινάκων για γρήγορη αναφορά. Συγχωνευμένες ομάδες μικρών λημμάτων βασισμένες σε ένα κεντρικό θέμα επιτρέπονται.
  2. Γενεαλογικές καταχωρήσεις. Βιογραφικά λήμματα πρέπει να υπάρχουν μόνο για άτομα με κάποια φήμη, επιτυχία, ή ίσως κακή φήμη. Ένα μέτρο αυτών είναι αν κάποιος έχει παρουσιαστεί σε αρκετές εξωτερικές πηγές (διαδικτυακά ή μη). Λιγότερο γνωστοί άνθρωποι μπορούν να αναφέρονται στο πλαίσιο άλλων λημμάτων. Δείτε επίσης το m:Wikipeople για ένα προτεινόμενο εγχείρημα γενεαλογικού/βιογραφικού λεξικού.
  3. Τηλεφωνικός κατάλογος. Πληροφορίες επικοινωνίας όπως τηλέφωνα, φαξ ή e-mail, δεν αποτελεί εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο. Παρομοίως, σελίδες αποσαφήνισης (όπως η Ιππόλυτος (αποσαφήνιση)) δεν προορίζονται να είναι ολοκληρωμένοι κατάλογοι οποιουδήποτε ατόμου με το όνομα Ιππόλυτος, αλλά μόνον των άξιων αναφοράς.
  4. Βάσεις δεδομένων, πρόγραμμα τηλεόρασης ή ραδιοφώνου, ή κατάλογος για την επικοινωνία με επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, ένα λήμμα για ένα τηλεοπτικό σταθμό δεν θα πρέπει να καταγράφει οποιαδήποτε μελλοντικά γεγονότα, τρέχουσες προσφορές, αριθμούς τηλεφώνων, τρέχοντα προγράμματα και τα λοιπά, όμως η αναφορά μεγάλων γεγονότων ή ιστορικά σημαντικών προγραμμάτων είναι αποδεκτή. Παρομοίως, ένα λήμμα κάποιας επιχείρησης δεν θα πρέπει να καταγράφει οποιαδήποτε πατέντα της. Επιπλέον, οι σελίδες συζήτησης ενός λήμματος είναι για να συζητάμε για το ίδιο το λήμμα και δεν προορίζονται για επικοινωνία με την επιχείρηση που αποτελεί το θέμα του λήμματος. Η Βικιπαίδεια δεν είναι ο Χρυσός Οδηγός.
  5. Κατάλογοι πωλήσεων. Τα λήμματα δεν θα πρέπει να περιλαμβάνουν διαθεσιμότητα ή τιμές προϊόντων, εκτός εάν υπάρχει μια τρίτη πηγή και μια τεκμηριωμένη αιτιολογία για την αναφορά. Η εγκυκλοπαιδικότητα μπορεί να υποδεικνύεται όταν αξιοσημείωτες πηγές παρέχουν εκτενή σχολιασμό στα προϊόντα και δεν κάνουν απλή αναφορά σε αυτά, όπως απλές αξιολογήσεις. Παραδείγματα για βάσιμους λόγους αναφοράς τιμών περιλαμβάνουν αξιοσημείωτες πωλήσεις σπάνιων συλλεκτικών αντικειμένων, τιμές που σχετίζονται με την ανάλυση ενός τιμολογιακού πολέμου, και ιστορική ανάλυση για τον οικονομικό πληθωρισμό. Από την άλλη πλευρά, οι τιμές λιανικής είναι ασήμαντες και μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά από τόπο σε τόπο και κατά την πάροδο του χρόνου. Ως εκ τούτου, κατάλογοι προϊόντων που επί του παρόντος διατίθενται προς πώληση δεν θα πρέπει να αναφέρουν τιμές. Επιπλέον, η Βικιπαίδεια δεν είναι οδηγός σύγκρισης τιμών ανταγωνιστικών προϊόντων, ή τιμών ενός προϊόντος σε διάφορες χώρες ή περιοχές.
  6. Μη εγκυκλοπαιδική διασταυρούμενη κατηγοριοποίηση, όπως «πρόσωπα από την εθνοτική/πολιτισμική/θρησκευτική ομάδα X που απασχολούνται από την οργάνωση Ψ» ή «εστιατόρια που ειδικεύονται στο είδος φαγητού X στην πόλη Ψ». Διασταύρωση κατηγοριών, όπως αυτές, δεν θεωρείται επαρκής βάση για τη δημιουργία ενός λήμματος, εκτός αν η διασταύρωση αυτών των κατηγοριών είναι κατά κάποιον τρόπο ένα πολιτιστικά σημαντικό φαινόμενο.
  7. Μια πλήρης έκθεση κάθε πιθανής λεπτομέρειας. Αντίθετα, ένα λήμμα είναι μια σύνοψη αποδεκτής γνώσης σχετικά με το θέμα του. Μεταχειριστείτε επαληθεύσιμες, με παραπομπές πληροφορίες με το ανάλογο βάρος.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι οδηγός ή εγχειρίδιο

  Η Βικιπαίδεια είναι μια εγκυκλοπαίδεια, δεν αποτελεί εγχειρίδιο χρήσης ή οδηγό. Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν θα πρέπει να είναι:

  1. Εγχειρίδια οδηγιών. Ενώ η Βικιπαίδεια έχει περιγραφές ανθρώπων, τόπων, και πραγμάτων, ένα λήμμα της Βικιπαίδειας δεν θα πρέπει να διαβάζεται σαν ένα εγχειρίδιο οδηγιών, συμβουλών (νομικών, ιατρικών, ή άλλων) ή προτάσεις, ή να περιέχουν οδηγίες. Αυτό περιλαμβάνει tutorials, walkthroughs, εγχειρίδια, οδηγούς παιχνιδιών, και συνταγές. Εάν ενδιαφέρεστε για εγχειρίδια και οδηγίες, μπορεί να θέλετε να δείτε το wikiHow ή το αδελφικό μας εγχείρημα Wikibooks.
  2. Ταξιδιωτικοί οδηγοί. Ένα λήμμα για το Παρίσι θα πρέπει να αναφέρει ορόσημα όπως τον Πύργο του Eiffel και το Μουσείο του Λούβρου, αλλά όχι το τηλέφωνο ή την διεύθυνση του αγαπημένου σας ξενοδοχείου ή την τιμή του café au lait στην Champs-Elysées. Η Βικιπαίδεια δεν είναι ο τόπος για να δημιουργήσετε εκ νέου περιεχόμενο που ταιριάζει περισσότερο με καταχωρήσεις σε οδηγούς ξενοδοχείων, οδηγούς μαγειρικής, ταξιδιωτικά ημερολόγια, και άλλα παρόμοια. Αξιοσημείωτες τοποθεσίες μπορεί να πληρούν τα κριτήρια ένταξης, αλλά η Βικιπαίδεια δεν περιλαμβάνει σε καταλόγους κάθε τουριστικό αξιοθέατο, εστιατόριο, ξενοδοχείο, τόπο, κλπ. Τα στοιχεία αυτά μπορεί να είναι ευπρόσδεκτα στο αδελφό εγχείρημα Βικιταξίδια.
  3. Οδηγοί διαδικτύου. Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν θα πρέπει να υπάρχουν μόνο για να περιγράψουν τη φύση, την εμφάνιση ή τις υπηρεσίες που προσφέρει μία ιστοσελίδα, αλλά πρέπει να περιγραφεί το site με ένα εγκυκλοπαιδικό τρόπο, προσφέροντας λεπτομέρειες για τα επιτεύγματα του δικτυακού τόπου , την επιρροή ή την ιστορική σημασία, κάτι στο οποίο μπορεί να είναι πολύ πιο ενημερωμένα σε σχέση με τις περισσότερες πηγές αναφοράς, δεδομένου ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε τις νέες εξελίξεις και τα γεγονότα αμέσως μόλις έχουν γίνει γνωστά.
  4. Διδακτικά συγγράμματα και σχολιασμένα κείμενα. Η Βικιπαίδεια είναι μια εγκυκλοπαίδεια, όχι σχολικό βιβλίο. Ο σκοπός της Βικιπαίδειας είναι να παρουσιάσει γεγονότα, όχι να διδάξει θέματα. Δεν είναι σκόπιμο να δημιουργήσετε ή να επεξεργαστείτε λήμματα που διαβάζονται σαν διδακτικά εγχειρίδια, που οδηγούν με ερωτήσεις και συστηματικές λύσεις προβλημάτων ως παραδείγματα. Αυτά ανήκουν στα αδελφικά μας εγχειρήματα Βικιβιβλία και Βικιθήκη. Άλλα είδη παραδειγμάτων, ειδικά εκείνα που έχουν σκοπό την ενημέρωση και όχι την διδασκαλία, μπορεί να είναι κατάλληλα για να περιληφθούν σε ένα λήμμα στη Βικιπαίδεια.
  5. Επιστημονικά περιοδικά και ερευνητικές εργασίες. Ένα λήμμα της δεν πρέπει να παρουσιάζεται με βάση την παραδοχή ότι ο αναγνώστης είναι πολύ έμπειρος στον τομέα του θέματος. Επεξηγηματική γλώσσα στην εισαγωγή και τις αρχικές ενότητες του λήμματος πρέπει να συντάσσεται με απλούς όρους και έννοιες που μπορούν να γίνουν κατανοητοί από κάθε εγγράμματο αναγνώστη της Βικιπαίδειας, χωρίς καμία γνώση στο συγκεκριμένο τομέα πριν να προωθηθούν σε πιο λεπτομερείς εξηγήσεις για το θέμα. Ενώ βικισύνδεσμοι θα πρέπει να παρέχονται για προηγμένους όρους και έννοιες στον τομέα αυτό, τα λήμματα θα πρέπει να συντάσσονται με βάση την παραδοχή ότι ο αναγνώστης δεν θα ακολουθήσει αυτές τις συνδέσεις, αλλά αντίθετα ότι θα προσπαθούν να συνάγουν το νόημά τους από το κείμενο.
  6. Περιπτωσιολογίες. Πολλά θέματα βασίζονται στη σχέση του παράγοντα X προς τον παράγοντα Ψ, που προκύπτουν σε ένα ή περισσότερα πλήρη λήμματα. Αυτό θα μπορούσε να αναφερθεί, για παράδειγμα, η κατάσταση X στην τοποθεσία Y, ή έκδοση X του αντικειμένου Ψ. Αυτό είναι απολύτως αποδεκτό, όταν οι δύο μεταβλητές μαζί αντιπροσωπεύουν κάποιο σημαντικό πολιτιστικό φαινόμενο ή κάποιο άλλο αξιοσημείωτο ενδιαφέρον. Συχνά, ξεχωριστά λήμματα είναι απαραίτητα για ένα θέμα μέσα σε ένα φάσμα διαφόρων χωρών λόγω των σημαντικών διαφορών μεταξύ των διεθνών συνόρων. Λήμματα όπως η Φαλαινοθηρία στην Ιαπωνία μπορεί να είναι αποδεκτά. Αλλά λήμματα σχετικά με τις Βελανιδιές στην Βόρεια Καρολίνα ή ένα μπλε φορτηγό είναι πιθανό να αποτελούν άποψη, πρωτότυπη έρευνα, ή διαφορετικά κάτι ανόητο.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι Πυθία

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι συλλογή μη επαληθεύσιμων εικασιών και δεν προβλέπει το μέλλον. Όλα τα λήμματα σχετικά με αναμενόμενα γεγονότα πρέπει να είναι επαληθεύσιμα, και το θέμα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλου ενδιαφέροντος, ώστε να άξιζε λήμμα αν αυτό είχε ήδη συμβεί. Είναι αποδεκτό να αναφέρονται συζητήσεις και επιχειρήματα για τις προοπτικές επιτυχίας μελλοντικών προτάσεων και σχεδίων ή αν θα προκύψει κάποια εξέλιξη, αν αυτές οι συζητήσεις αναφέρονται με τις κατάλληλες παραπομπές. Δεν είναι όμως αποδεκτό για τους συντάκτες να τοποθετούν τις δικές τους απόψεις ή αναλύσεις. Προβλέψεις, εικασίες και θεωρίες ειπωμένες από πηγές ή αναγνωρισμένες οντότητες, που είναι αξιόπιστες και ειδικευμένες επί του θέματος το οποίο πραγματεύεται το λήμμα, μπορούν να συμπεριληφθούν, αν και οι συντάκτες πρέπει να λάβουν υπόψη τους να μην ρίχνουν αδικαιολόγητο βάρος σε συγκεκριμένες απόψεις. Σε λήμματα για το μέλλον ανέκδοτων προϊόντων, όπως ταινίες και παιχνίδια, πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη προσοχή για να αποφευχθεί η διαφήμιση και οι ανεπιβεβαίωτοι ισχυρισμοί. Ειδικότερα:

  

  Παρόλο που οι αρχαίοι Έλληνες συμβουλεύονταν την Πυθία για χρησμούς, η Βικιπαίδεια δεν πρέπει να δελεάζεται από τέτοιες πρακτικές προς απόκτηση δόξας.

  1. Ξεχωριστά προγραμματισμένα ή αναμενόμενα μελλοντικά γεγονότα θα πρέπει να περιλαμβάνονται μόνον εάν το συμβάν είναι αξιοσημείωτο και σχεδόν βέβαιο ότι θα λάβει χώρα. Οι ημερομηνίες δεν είναι σίγουρες μέχρι όντως το γεγονός να πραγματοποιηθεί. Αν η προετοιμασία για το γεγονός δεν είναι ήδη σε εξέλιξη, σχετικές εικασίες για αυτήν πρέπει να είναι καλά τεκμηριωμένες. Παραδείγματα κατάλληλων θεμάτων περιλαμβάνουν τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020. Συγκριτικά, οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2040 δεν θεωρούνται κατάλληλα θέματα για λήμμα, αν δεν μπορεί να ειπωθεί κάτι για αυτά που να είναι επαληθεύσιμο και να μην είναι πρωτότυπη έρευνα. Αποφύγετε προβλέψεις για αθλητικές ομάδες, που από τη φύση τους είναι μη επαληθεύσιμες εικασίες. Ένα χρονοδιάγραμμα μελλοντικών γεγονότων μπορεί να είναι κατάλληλο εάν μπορεί να επαληθευτεί. Ως εξαίρεση όμως, ακόμη και λήμματα με υπερβολικές εικασίες για γεγονότα που πρόκειται ή δεν πρόκειται να συμβούν μπορεί να αρμόζουν στην Βικιπαίδεια, όταν η κάλυψη από αξιόπιστες τρίτες πηγές είναι επαρκής. Για παράδειγμα, το λήμμα Μετρό Θεσσαλονίκης είναι κατάλληλο, μιας και το θέμα του καλύπτεται από πλήθος αξιόπιστων πηγών.
  2. Επιμέρους στοιχεία από έναν προκαθορισμένο κατάλογο ή ένα συστηματικό τρόπο επιλογής ονομάτων, προεπιλεγμένα για μελλοντικά γεγονότα ή ανακαλύψεις, δεν είναι κατάλληλα για θέματα λημμάτων αν μόνο γενικές πληροφορίες είναι γνωστές για τα στοιχεία αυτά. Κατάλογοι με ονόματα για τροπικούς κυκλώνες είναι εγκυκλοπαιδικοί, όμως ένα λήμμα για την Τροπική καταιγίδα Arthur (2020) δεν είναι αν και είναι σχεδόν βέβαιο ότι μια τέτοια καταιγίδα θα συμβεί. Ομοίως, λήμματα σχετικά με λέξεις που σχηματίζονται σε ένα προβλέψιμο αριθμητικό σύστημα (π.χ. δύο εξάκις εκατομμύρια εξακόσιες χιλιάδες τέσσερα) δεν είναι εγκυκλοπαιδικά εάν δεν ορίζονται από μια αρχή ή είναι πραγματικά σε χρήση. Ορισμένα επιστημονικά συμπεράσματα θεωρούνται εγκυκλοπαιδικά, όπως χημικά στοιχεία που τεκμηριώνονται από την IUPAC πριν ακόμα απομονωθούν στο εργαστήριο, αρκεί οι επιστήμονες να έχουν προβλέψει σημαντικές μη τετριμμένες ιδιότητές τους.
  3. Λήμματα που παρουσιάζουν υπολογισμούς, εικασίες, και «μελλοντική ιστορία» είναι πρωτότυπη έρευνα και επομένως ακατάλληλα. Παρότι τα επιστημονικά και πολιτιστικά θέσμια εξελίσσονται συνεχώς, πρέπει να περιμένουμε να συμβεί αυτή η εξέλιξη παρά να προσπαθήσουμε να την προβλέψουμε. Φυσικά, υπάρχουν και θα πρέπει να υπάρχουν λήμματα σχετικά με αξιοσημείωτα καλλιτεχνικά έργα, δοκίμια, ή αξιόπιστη έρευνα που ενσωματώνουν προβλέψεις. Ένα λήμμα για τα όπλα του Star Trek είναι κατάλληλο, αλλά ένα λήμμα για τα «Όπλα που θα χρησιμοποιηθούν στον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο» όχι.
  4. Παρόλο που σημερινά αποδεκτές επιστημονικές αντιλήψεις μπορεί αργότερα να απορριφθούν και η επιστημονική κοινότητα να ενστερνιστεί υποθέσεις που αρχικά θεωρούσε αμφισβητήσιμες ή λανθασμένες, δεν είναι δουλειά της Βικιπαίδειας να υποθέτει τέτοιες αλλαγές.
  5. Ένα λήμμα δεν θα πρέπει να είναι συλλογή από ανακοινώσεις για μελλοντικά προϊόντα ή από φημολογίες. Αν και η Βικιπαίδεια περιλαμβάνει ενημερωμένες τρέχουσες πληροφορίες για προσφάτως ανακοινωμένα προϊόντα, μικρά λήμματα που περιέχουν μόνο πληροφορίες για ανακοινώσεις προϊόντων δεν είναι κατάλληλα. Μέχρις ότου να έρθει η ώρα που περισσότερες πληροφορίες για το προϊόν να είναι επαληθεύσιμες, η ανακοίνωση θα πρέπει να τοποθετείται σε ένα μεγαλύτερο σχετικό λήμμα αν αυτό είναι εφικτό. Παραδείγματος χάρη, η ανακοίνωση μιας επερχόμενης ταινία ενός franchise πρέπει να συμπεριληφθεί στο γενικό λήμμα του franchise μέχρι να γίνουν γνωστές περισσότερες πληροφορίες για την ταινία. Εικασίες και φημολογίες, ακόμη και αν επαληθεύονται από ανεξάρτητες αξιόπιστες πηγές, δεν αποτελούν εγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι εφημερίδα

  Καθώς η Βικιπαίδεια δεν τυπώνεται σε χαρτί, οι συντάκτες ενθαρρύνονται να περιέχουν τρέχουσες και ενημερωμένες πληροφορίες σε θέματα που αυτή καλύπτει, αλλά και να δημιουργήσουν ξεχωριστά λήμματα για αξιοσημείωτα τρέχοντα γεγονότα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα επαληθεύσιμα γεγονότα αρμόζουν στα πλαίσια της Βικιπαίδειας. Βεβαιωθείτε πως τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν είναι:

  1. Δημοσιογραφία. Η Βικιπαίδεια δεν αποτελεί πρωτογενή πηγή και δεν θα πρέπει να προσφέρει πρωτότυπες ειδησεογραφικές πληροφορίες σε τρέχουσες ειδήσεις. Τα αδελφικά εγχειρήματα της Βικιθήκης και των Βικινέων δημιουργήθηκαν για αυτόν ακριβώς τον λόγο και αποσκοπούν στο να είναι πρωτογενείς πηγές. Παρόλα αυτά, η Βικιπαίδεια περιέχει πολλά εγκυκλοπαιδικά λήμματα που αφορούν θέματα ιστορικής σημασίας που λαμβάνουν τα φώτα της δημοσιότητας και μπορούν να βελτιωθούν με πρόσφατες επαληθεύσιμες πληροφορίες. Η Βικιπαίδεια δεν γράφεται σε ειδησεογραφικό ύφος.
  2. Ειδήσεις. Η Βικιπαίδεια λαμβάνει υπόψη την ιστορική σπουδαιότητα των προσώπων και των γεγονότων. Αν και η ειδησεογραφική κάλυψη μπορεί να είναι χρήσιμη πηγή για εγκυκλοπαιδικά θέματα, οι περισσότερες ειδήσεις δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να περιέχονται σε κάποιο ή να έχουν δικό τους λήμμα. Για παράδειγμα, τακτική ειδησεογραφική κάλυψη ανακοινώσεων, αθλητικών γεγονότων, και σκανδαλοθηρικής δημοσιογραφίας δεν είναι επαρκής βάση για συμπερίληψη ή δημιουργία λήμματος. Παρότι η προσθήκη πληροφοριών για πρόσφατες εξελίξεις μπορεί να είναι κάποιες φορές αποδεκτή, έκτακτες ειδήσεις δεν θα πρέπει να τονίζονται ή να έχουν μεταχείριση διαφορετική από άλλες πληροφορίες. Επίκαιρα ειδησεογραφικά θέματα που δεν είναι κατάλληλα για την Βικιπαίδεια μπορεί να είναι κατάλληλα για το αδελφικό μας εγχείρημα, τα Βικινέα.
  3. Ποιος είναι ποιος. Ακόμα και όταν ένα γεγονός είναι αξιοσημείωτο, τα άτομα που εμπλέκονται σε αυτό μπορεί να μην είναι. Αν η ειδησεογραφική κάλυψη ενός ατόμου δεν υπερβαίνει το πλαίσιο ενός ενιαίου γεγονότος, η εγκυκλοπαιδική κάλυψη του εν λόγω ατόμου θα πρέπει να περιορίζεται στο λήμμα για αυτό το γεγονός και ανάλογα με τη σημασία του για το θέμα. (Δείτε Βικιπαίδεια:Βιογραφίες ζώντων προσώπων για περισσότερες λεπτομέρειες.)
  4. Προσωπικό ημερολόγιο. Ακόμα και όταν κάποιο άτομο είναι εγκυκλοπαιδικής σημασίας, δεν είναι όλα τα γεγονότα στα οποία έχει αναμειχθεί. Παραδείγματος χάρη, η ειδησεογραφική κάλυψη για διασημότητες και αθλητές μπορεί να είναι αρκετά συχνή και με μεγάλη λεπτομέρεια, αλλά η χρήση όλων αυτών των πηγών θα οδηγούσε σε υπερβολικά λεπτομερή λήμματα που θα έμοιαζαν με προσωπικό ημερολόγιο. Δεν είναι αρκετής σημασίας κάθε αθλητικός αγώνας που συμμετείχε, κάθε γκολ που έβαλε ή πόσες φανέλες άλλαξε για έναν αθλητή ώστε να συμπεριληφθεί στο βιογραφικό λήμμα του.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι αδιάκριτη συλλογή πληροφοριών

  Για την παροχή εγκυκλοπαιδικής αξίας, τα όποια δεδομένα οφείλουν να τοποθετούνται σε ένα επεξηγηματικό πλαίσιο προς δημιουργία ενός εγκυκλοπαιδικού λήμματος συνυφασμένου περιεχομένου με αυτά, ενώ επιπλέον πρέπει να είναι τεκμηριωμένα από ανεξάρτητες πηγές. Όπως εξηγείται παραπάνω, απλώς το ότι κάτι μπορεί να θεωρηθεί προφανώς αληθές ή να είναι ακόμη και επαληθεύσιμο, π.χ. κάποιο επιστημονικό γεγονός, δεν το καθιστά αυτομάτως κατάλληλο ώστε να περιληφθεί αυθαίρετα σε κάποιο λήμμα της εγκυκλοπαίδειας. Ως εκ τούτου, τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν πρέπει να είναι:

  1. Συχνές Ερωτήσεις (FAQ). Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν θα πρέπει να αποτελούνται από ή να περιλαμβάνουν κατάλογους Ερωτήσεων-Απαντήσεων. Αντίθετα, μορφοποιήστε τις πληροφορίες που παρέχονται μετατρέποντάς τες σε ουδέτερο πεζό κείμενο εντός του αντίστοιχου λήμματος.
  2. Περιλήψεις περιγραφής ή πλοκής έργων. Η Βικιπαίδεια αντιμετωπίζει την μυθοπλασία με έναν εγκυκλοπαιδικό χαρακτήρα, αναλύοντας την αποδοχή, την επίδραση και τη σπουδαιότητα αξιοσημείωτων έργων. Επιπρόσθετα σε αυτά, μια συνοπτική, επαρκής και πλήρης περίληψη πλοκής είναι θεμιτή, αλλά και ουσιώδης, ως μέρος της ευρύτερης εγκυκλοπαιδικής κάλυψης ενός μυθοπλαστικού έργου. Παρομοίως, σε μη μυθοπλαστικά έργα όπως βιβλία και εργασίες έρευνας, θρησκευτικά κείμενα, ντοκιμαντέρ και τα συναφή τους, πρέπει να περιλαμβάνουν περισσότερα από μια στυγνή περίληψη των περιεχομένων τους και να επεκταθούν ώστε να καλύπτουν το θέμα ευρύτερα.
  3. Βάσεις δεδομένων στίχων. Ένα λήμμα σχετικό με κάποιο τραγούδι πρέπει να παρέχει πληροφορίες για τους στιχουργούς και τους μουσικούς του, την ημερομηνία δημοσίευσης του, το κοινωνικό αντίκτυπο του κ.λ.π. Τα αποσμάσματα των στίχων που παρατίθενται πρέπει να διατηρούνται σε ένα λογικό μήκος σχετιζόμενο με αυτού του υπόλοιπου λήμματος και να χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της εγκυκλοπαιδικής ανάλυσης του τραγουδιού. Το λήμμα μπορεί να περιέχει σύνδεσμο προς αντίστοιχο λήμμα στη Βικιθήκη, όπου και μπορεί να τοποθετηθεί το πλήρες κείμενο των στίχων. Παρόλα αυτά ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο ότι η πλειοψηφία των στίχων που δημοσιοποιήθηκαν μετά το 1922, προστατεύεται από διάφορες άδειες πνευματικών δικαιωμάτων που δεν συμβαδίζουν με αυτές της Βικιπαίδειας. Αποσπάσματα αυτών οφείλουν αυστηρά να είναι όσο μικρότερα γίνεται και να χρησιμοποιούνται μόνο όταν είναι αναγκαίο, όπως για άμεσο σχολιασμό των στίχων αυτών ή για την περιγραφή του ύφους του τραγουδιού. Επιπλέον, ποτέ δεν πρέπει να παραπέμπονται ιστοσελίδες που δημοσιοποιούν προστατευμένους από άποψη πνευματικών δικαιωμάτων στίχους, εκτός και αν η αντίστοιχη ιστοσελίδα έχει εμφανώς το δικαίωμα να το πράττει. Εξαίρεση, αν και όχι πάντα, στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, εκτός των στίχων με ημερομηνίας δημοσιοποίησης πριν το 1922, αποτελούν και οι στίχοι των παραδοσιακών τραγουδιών αφού συμπεριλαμβάνονται πιθανώς στο κοινό κτήμα.
  4. Υπέρμετρη παράθεση στατιστικών στοιχείων. Μακροσκελείς και εκτενείς κατάλογοι στατιστικών στοιχείων μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στους αναγνώστες και να ελαττώσουν την αναγνωσιμότητα και την κομψότητα των λημμάτων. Επιπλέον, τα λήμματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν επαρκές επεξηγηματικό κείμενο ώστε να τοποθετούν τις στατιστικές του λήμματος στο κατάλληλο πλαίσιο για τον γενικό αναγνώστη. Σε περιπτώσεις όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, όπως π.χ. σε λήμματα που αφορούν αποκλειστικά στατιστικά στοιχεία δημοσκοπήσεων, λάβετε υπόψη την χρήση πινάκων για να ενισχυθεί η αναγνωσιμότητα των μακροσκελών καταλόγων δεδομένων. Όπου η αναφορά στατιστικών στοιχείων δεν είναι απαραίτητη, όπως π.χ. στο γενικό λήμμα για μια εκλογική αναμέτρηση, παραλείψτε εκτενείς καταλόγους και συμπεριλάβετε οποιαδήποτε στατιστικά στοιχεία συνοπτικά.
  5. Διεξοδικοί κατάλογοι ενημερώσεων λογισμικών (software updates). Λήμματα που αφορούν ενημερώσεις λογισμικού οφείλουν να περιγράφουν τις αλλαγές των εκδόσεων των ενημερώσεων αυτών με εγκυκλοπαιδικό χαρακτήρα και όχι με ύφος απλής ενημέρωσης, χρησιμοποιώντας αξιόπιστες τρίτες πηγές και όχι αυτοεκδόσεις ή επίσημες ιστοσελίδες. Το μέγεθος της ανάλυσης κάθε έκδοσης προσδιορίζεται βάσει κοινής λογικής.

  Η Βικιπαίδεια δεν λογοκρίνεται

  Η Βικιπαίδεια μπορεί να περιέχει υλικό που μερικοί αναγνώστες θεωρήσουν απρεπές ή προσβλητικό, ακόμη και σε υπερβολικό βαθμό. Η προσπάθεια βεβαίωσης ότι τα λήμματα και οι εικόνες θα είναι αποδεκτά από όλους τους αναγνώστες ή θα συμμορφώνονται σύμφωνα με γενικές κοινωνικές ή θρησκευτικές νόρμες, δεν συνάδει με τους σκοπούς μιας εγκυκλοπαίδειας. Επιπλέον όμως, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, κάθε λήμμα μπορεί να επεξεργαστεί από οποιονδήποτε και οι αλλαγές που αυτός πραγματοποιεί εμφανίζονται άμεσα στο λήμμα, συνεπώς η Βικιπαίδεια δεν μπορεί να εξασφαλίσει ότι το υλικό που παρέχει είναι αποδεκτό από όλους τους χρήστες, πολιτισμούς ή θρησκείες ανά πάσα στιγμή. Υλικό που παραβιάζει την πολιτική της Βικιπαίδειας (ειδικά αυτήν για τις βιογραφίες ζώντων προσώπων και της ουδέτερης οπτικής γωνίας) ή τους νόμους των Ηνωμένων Πολιτειών (όπου βρίσκονται οι servers της Βικιπαίδειας) θα αφαιρείται.

  Κάποια λήμματα ίσως περιέχουν κείμενο, εικόνες ή συνδέσμους που σχετίζονται με το θέμα του λήμματος, αλλά κάποιοι χρήστες βρίσκουν απαράδεκτα (π.χ. στα λήμματα BDSM ή Αιδοίο). Η συζήτηση γύρω από το εν δυνάμει απρεπές υλικό δεν θα πρέπει να εστιάζει στην πιθανή προσβολή που ίσως προκαλέσει, αλλά στο αν όντως το υλικό αρμόζει και είναι αναγκαίο για την εγκυκλοπαιδική ανάλυση του θέματος. Έτσι, ανάρμοστο περιεχόμενο όπως χυδαίο κείμενο ή ένας σύνδεσμος προς μια ιστοσελίδα με προσβλητικό υλικό με στόχο τον βανδαλισμό πρέπει να αφαιρείται άμεσα, αλλά μια εικόνα εντόμου στο λήμμα Δερμάπτερα πρέπει να παραμείνει, ακόμα και αν κάποιος αναγνώστης έχει εντομοφοβία. Πέρα από αυτό το κριτήριο, ο ισχυρισμός «είναι απρεπές» δεν αποτελεί γενικώς μια στέρεα βάση για την αφαίρεση, αλλά και την συμπερίληψη οποιουδήποτε υλικού.

  Κοινότητα

  Η παραπάνω πολιτική αφορά το περιεχόμενο της Βικιπαίδειας. Αντίστοιχα, η πολιτική που ακολουθεί αφορά την διακυβέρνηση και τις διαδικασίες της Βικιπαίδειας.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι αναρχία

  Η Βικιπαίδεια είναι ελεύθερη και ανοικτή, αλλά περιορίζει την ελευθερία και την ανοικτή πρόσβαση όταν έρχονται σε αντίθεση με την δημιουργία εγκυκλοπαίδειας. Συνεπώς, η Βικιπαίδεια δεν είναι χώρος συζητήσεων για ανεξέλεγκτη ελευθερία του λόγου. Το γεγονός ότι η Βικιπαίδεια είναι μια ανοικτή, ελεύθερη, αυτοκυβερνούμενη εγκυκλοπαίδεια δεν σημαίνει πως οποιοδήποτε μέρος του σκοπού της είναι να εξερευνήσει την βιωσιμότητα μιας αναρχικής κοινότητας. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε μια εγκυκλοπαίδεια και όχι να εξερευνήσουμε τα όρια του αναρχισμού.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι δημοκρατία

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι εγχείρημα δημοκρατίας^[6] ή οποιουδήποτε άλλου πολιτικού συστήματος. Ο καθορισμός της γενικής συναίνεσης επιτυγχάνεται πρωτίστως, αν και όχι αποκλειστικά, μέσω επεξεργασιών και συζητήσεων, όχι μέσω ψηφοφοριών.^[7] Παρόλο που οι συντάκτες περιστασιακά θέτουν κάποιο ζήτημα σε ψηφοφορία στην προσπάθεια τους να διακρίνουν την συναίνεση, οι ψηφοφορίες και οι στατιστικές μπορούν στην πραγματικότητα να εμποδίσουν αντί να βοηθήσουν τη συζήτηση. Για τον λόγο αυτό η μέθοδος της ψηφοφορίας, αν χρησιμοποιηθεί, πρέπει να τεθεί και να ερμηνευτεί προσεκτικά, γνωρίζοντας ότι το αποτέλεσμά της δεν είναι δεσμευτικό παρά ένας κατευθυντήριος οδηγός για την επίτευξη συναίνεσης.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι γραφειοκρατία

  
  

  Παρόλο που η Βικιπαίδεια έχει πολλά στοιχεία της γραφειοκρατίας,^[8] δεν κυριαρχείται από νομοθετήματα: δεν είναι δικαστικό σώμα και οι κανόνες δεν αποτελούν σκοπό της κοινότητας. Αν και ορισμένες πολιτικές μπορεί να επιβάλλονται, δεν είναι οι γραπτές πολιτικές που καθορίζουν τις αποδεκτές πρακτικές, καθώς αυτές καταγράφουν προϋπάρχουσα συναίνεση της κοινότητας σχετικά με το τι πρέπει να γίνει αποδεκτό ή να απορριφθεί.

  Η Πολιτική της Βικιπαίδειας, αν και πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, μπορεί αρκετές φορές να χρησιμοποιηθεί λανθασμένα. Δεν πρέπει να ακολουθείται σε υπερβολικά αυστηρό βαθμό η κατά γράμμα ερμηνεία μιας πολιτικής, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αρχές αυτών των πολιτικών. Αν οι κανόνες σας αποτρέπουν πραγματικά από το να βελτιώσετε την εγκυκλοπαίδεια, αγνοήστε τους. Οι διαφωνίες επιλύονται μέσα από συζητήσεις βάσει συναίνεσης, όχι από την προσκόλληση στην ερμηνεία των κανόνων και των διαδικασιών. Επιπρόσθετα, οι ίδιες οι πολιτικές μπορούν να αλλάξουν ώστε να ανταποκρίνονται σε αλλαγές στη συναίνεση.

  Ένα διαδικαστικό λάθος σε μια πρόταση ή αίτηση δεν αποτελεί έδαφος για απόρριψη της πρότασης ή της αίτησης αυτής.

  Ένα διαδικαστικό ή γραμματικό σφάλμα, ή κάποιο σφάλμα στον κώδικα, μιας νέας συνεισφοράς δεν αποτελεί έδαφος για την αναστροφή της, εκτός εάν το λάθος δεν μπορεί να διορθωθεί εύκολα.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι πεδίο μάχης

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι μέρος για φθόνο, προσωπικές συγκρούσεις, λογομαχίες περί ιδεολογίας ή μέρος για την ανάπτυξη προκαταλήψεων, φόβου και μίσους. Το να δημιουργείτε προσωπικές συγκρούσεις μέσα από συζητήσεις που αφορούν θέματα της Βικιπαίδειας είναι πρακτική άκρως αντίθετη με τους κανονισμούς και τους στόχους της. Επίσης, μην προσπαθείτε να επικυρώσετε την θέσης σας σε μια διαμάχη πραγματοποιώντας αυθαίρετες αλλαγές σε περιεχόμενο και πολιτικές και μην αναστατώνετε τη Βικιπαίδεια για να υποστηρίξετε την άποψή σας.

  Κάθε χρήστης αναμένεται να επικοινωνεί με τους άλλους κόσμια, ήρεμα και σε πνεύμα συνεργασίας. Μην προσβάλλετε, μην παρενοχλείτε και μην εκφοβίζετε εκείνους με τους οποίους έχετε διαφωνίες, αλλά αντίθετα προσεγγίστε το θέμα με νοημοσύνη και συζητήστε το ευγενικά. Εάν ένας χρήστης συμπεριφέρεται με έναν αγενή, μη συνεργατικό ή προσβλητικό τρόπο, ή ακόμα και αν προσπαθεί να σας παρενοχλήσει ή να σας εκφοβίσει, αυτό δεν σας δίνει το δικαίωμα να φερθείτε με τον ίδιο τρόπο. Είτε απαντήστε στα σημεία που αφορούν το άμεσα το θέμα αγνοώντας την απρεπή συμπεριφορά του χρήστη ή αγνοήστε τελείως το σχόλιό του. Εάν το κρίνετε απαραίτητο, μπορείτε να πείτε ότι τέτοιου είδους σχόλια ίσως θεωρηθούν αγενή και προσβλητικά, και μη δίνοντας περαιτέρω σημασία στα σχόλιο αυτά κάντε ξεκάθαρο ότι μέλημά σας είναι να επιλυθεί το ζήτημα του περιεχομένου. Εάν κάποια διαμάχη συνεχίζει και σας ενοχλεί μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια μέσω του μηχανισμού επίλυσης διαφωνιών. Υπάρχουν πολλοί άλλοι χρήστες που είναι διατεθειμένοι να μεσολαβήσουν και να ασκήσουν διαιτησία επί της συζήτησης ώστε να επιλυθεί η διαφωνία.

  Σε διαφωνίες που έχουν πάρει μεγάλη διάσταση, αντισταθείτε στον πειρασμό να μετατρέψετε την Βικιπαίδεια σε πεδίο μάχης ανάμεσα σε δύο μεγάλες μερίδες συντακτών. Υποθέστε καλή πίστη πως κάθε συντάκτης και ομάδα είναι εδώ προς βελτίωση της Βικιπαίδειας, ειδικά αν υποστηρίζουν μια άποψη την οποία εσείς δεν συμμερίζεστε. Μπορείτε να συνεργαστείτε με όποιον θέλετε, όμως μην οργανώνετε κλίκες που θα παρεμποδίσουν την θεμελιώδη αρχή της κοινότητας για την λήψη μιας τελικής απόφασης, αυτήν την συναίνεσης. Οι συντάκτες που λαμβάνουν μέρος σε διαφωνίες μεγάλων διαστάσεων θα πρέπει να εργάζονται με καλή πίστη ώστε να βρουν βασικά σημεία στα οποία συμφωνούν, παρόλο που έχουν διαφορετικές οπτικές γωνίες επί του θέματος.

  Μην χρησιμοποιείτε την Βικιπαίδεια για να κάνετε νομικές ή άλλες απειλές ενάντια στην Βικιπαίδεια, στους Βικιπαιδιστές ή στο Ίδρυμα Wikimedia, καθώς υπάρχουν άλλα μέσα για να επιλυθούν νομικά προβλήματα.^[9] Απειλές δεν γίνονται ανεκτές και μπορεί να αποτελέσουν λόγο για αποκλεισμό.

  Και τέλος...

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι οτιδήποτε από ένα μακρύ κατάλογο ακραίων ιδεών. Δεν ελπίζουμε να προεξοφλήσουμε κάθε κακή ιδέα που μπορεί να έχει ένας από τους χιλιάδες συντάκτες. Σχεδόν οτιδήποτε σε αυτή την σελίδα έφτασε μέχρι εδώ επειδή κάποιος κατάφερε να εμφανιστεί με κάποια νέα κακή ιδέα που δεν είχαμε προεξοφλήσει προηγουμένως. (ΜΗΝ προσπαθήσετε να τις προεξοφλήσετε και τους δίνετε ιδέες!) Γενικά, το "είναι μια απαίσια ιδέα" είναι συνήθως ικανή συνθήκη για να αποφευχθεί να γίνει κάτι, με δεδομένο ότι υπάρχει ένας καλός λόγος για τον οποίο είναι κακή ιδέα.
  

  
  

  
  

  Ανάθεση εργασίας: 1 Κουίζ: 1

• Μάθημα 2 : Βασικοί πυλώνες της Βικιπαίδειας

   

  •  Ουδετερότητα,
  •  επαληθευσιμότητα,
  •  όχι πρωτότυπη έρευνα

  
  

  1) Ουδέτερη οπτική γωνία

  Η πολιτική της Βικιπαίδειας είναι να γράφονται όλα τα λήμματα από ουδέτερη οπτική γωνία (αγγλικός όρος: NPOV, Neutral Point Of View). Σύμφωνα με τον ιδρυτή της Βικιπαίδειας Τζίμι Γουέιλς, η NPOV είναι απόλυτη και μη διαπραγματεύσιμη.^[1]

  Η πολιτική ουδέτερης οπτικής γωνίας αναφέρει ότι τα λήμματα δεν πρέπει να γράφονται με μεροληψία (προκατάληψη), αντιπροσωπεύοντας δίκαια όλες τις απόψεις.

  Αυτή η πολιτική συχνά παρεξηγείται. Δεν υπονοεί ότι είναι δυνατόν να γραφεί ένα λήμμα από μία και μοναδική απλή, απροκατάληπτη και αντικειμενική οπτική γωνία. Η πολιτική λέγει ότι πρέπει να αντιπροσωπεύονται δίκαια όλες οι πλευρές μιας αντιλογίας και να μην αναφέρεται, να υπονοείται ή να τονίζεται στο λήμμα ότι η μία πλευρά είναι η σωστή. Είναι ορθό οι Βικιπαιδιστές να συνεργάζονται για τη συγγραφή απροκατάληπτων λημμάτων. Τούτο συνιστά μία από τις μεγαλύτερες αξίες της Βικιπαίδειας.

  Η συγγραφή απροκατάληπτου κειμένου είναι τέχνη που απαιτεί εξάσκηση. Συγγραφείς που έχουν κατακτήσει την τεχνική της ουδέτερης οπτικής γωνίας (NPOV) προσκαλούνται να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του εγχειριδίου ουδετερότητας.

  Η βασική ιδέα της ουδετερότητας

  Στη Βικιπαίδεια χρησιμοποιούμε τους όρους "απροκατάληπτο" και "ουδέτερη οπτική γωνία" με συγκεκριμένο τρόπο, διαφορετικό από εκείνον που εννοείται γενικώς:

  Τα απροκατάληπτα λήμματα περιγράφουν δίκαια τις συζητήσεις, παρά συνηγορούν υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς μιας συζήτησης ή διαφωνίας. Εφόσον, όμως, όλα τα λήμματα γράφονται από ανθρώπους, κάτι τέτοιο είναι δύσκολο, καθώς οι άνθρωποι είναι εγγενώς προκατειλημμένοι.

  Αρχική διατύπωση της ουδέτερης οπτικής γωνίας (ΟΥΟΓ ή NPOV)

  Μια γενική εγκυκλοπαίδεια είναι συλλογή συντεθειμένης γνώσης, παρουσιασμένη από ουδέτερη οπτική γωνία. Η εγκυκλοπαιδική γραφή θα πρέπει στον μέγιστο δυνατό βαθμό να αποφεύγει οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση αντί της ουδέτερης οπτικής γωνίας.

  Με την ουδέτερη οπτική γωνία προσπαθεί κανείς να παρουσιάσει τις ιδέες και τα γεγονότα με τέτοιον τρόπο ώστε να συμφωνούν και οι δύο υποστηρικτές και αντίπαλοι. Φυσικά, 100% συμφωνία δεν είναι δυνατή. Υπάρχουν ιδεολογίες που δεν συγκατατίθενται σε οποιαδήποτε άλλη παρουσίαση, εκτός από την πειθαναγκαστική δήλωση της δικής τους οπτικής γωνίας. Μπορούμε μόνο να αναζητήσουμε έναν τρόπο γραφής στον οποίο να συμφωνούν ουσιαστικά λογικοί άνθρωποι, οι οποίοι διαφοροποιούνται πιθανώς σε επί μέρους σημεία.

  Ορισμένα παραδείγματα ίσως βοηθήσουν να γίνουν κατανοητά αυτά που θέλω να πω.

  1. Το εγκυκλοπαιδικό λήμμα δεν θα πρέπει να ισχυρίζεται ότι οι εταιρείες είναι εγκληματικές, ακόμη και αν ο συγγραφέας του το πιστεύει. Αντίθετα θα πρέπει να αναφέρει ότι ορισμένοι άνθρωποι το πιστεύουν αυτό, καθώς και ποιες είναι οι αιτίες. Κατόπιν οφείλει να παρουσιάσει και τι λέει η άλλη πλευρά.

  2. Το εγκυκλοπαιδικό λήμμα δεν θα έπρεπε να ισχυρίζεται ότι ο φιλελευθερισμός είναι το καλύτερο κοινωνικό σύστημα. [...] Αντίθετα, θα έπρεπε να παρουσιάσει τα επιχειρήματα εκείνων που συνηγορούν σε αυτό και τα επιχειρήματα εκείνων που διαφωνούν.

  Πιθανώς ο ευκολότερος τρόπος να κάνετε το γράψιμό σας περισσότερο εγκυκλοπαιδικό είναι να γράφετε για αυτό που οι άνθρωποι πιστεύουν παρά για το τι είναι. Αν αυτό σας φαίνεται κάπως υποκειμενικό, κολλεκτιβιστικό ή ιμπεριαλιστικό, τότε ρωτήστε με, διότι νομίζω ότι μόλις κάνατε λάθος. Το τι πιστεύουν οι άνθρωποι είναι θέμα υποκειμενικό και εμείς μπορούμε να το παρουσιάσουμε πολύ εύκολα με ουδέτερη οπτική γωνία.

  --Τζίμι Γουέιλς, Ιδρυτής της Wikipedia

  Γιατί θα πρέπει να είναι απροκατάληπτη η Βικιπαίδεια;

  Η Βικιπαίδεια είναι γενική εγκυκλοπαίδεια και αυτό σημαίνει ότι αποτελεί απεικόνιση της ανθρώπινης γνώσης σε γενικό επίπεδο. Ωστόσο, οι άνθρωποι έχουν την έμφυτη τάση να διαφωνούν σε επί μέρους θέματα. Σε κάθε θέμα για το οποίο υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις, κάθε άποψη αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική ιδέα του τι είναι αλήθεια και, εφόσον αυτή η άποψη αντιτίθεται σε άλλες, οι υποστηρικτές της πιστεύουν ότι όλες οι άλλες ιδέες είναι λανθασμένες και γι' αυτό δεν συνιστούν γνώση. Όταν υπάρχει διαφωνία για το τι είναι αληθινό, λοιπόν, υπάρχει διαφωνία για το τι συνιστά γνώση. Η Βικιπαίδεια λειτουργεί επειδή είναι συλλογική προσπάθεια. Αλλά εφόσον είναι συλλογική, πώς μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα των ατέλειωτων συντακτικών διαμαχών, όταν βεβαιώνει κάποιος ότι τα πράγματα είναι Χ και κάποιος άλλος αλλάζει το κείμενο έτσι ώστε να επιβεβαιώνει το μη-Χ;

  Μία λύση είναι να αποδεχθούμε, για τους σκοπούς λειτουργίας της Βικιπαίδειας, ότι η «ανθρώπινη γνώση» περιλαμβάνει όλες τις διαφορετικές σημαντικές θεωρίες σε όλα τα διαφορετικά θέματα. Είμαστε, λοιπόν, αφοσιωμένοι στον σκοπό της παρουσίασης της ανθρώπινης γνώσης με αυτή την έννοια, η οποία είναι καλά τεκμηριωμένη. Υπό αυτή την έννοια, αυτό που είναι «γνωστό» αλλάζει σταθερά με το πέρασμα του χρόνου και, όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη «γνωρίζω», συχνά την εννοούμε εντός εισαγωγικών. Στον μεσαίωνα «γνωρίζαμε» ότι οι δαίμονες προκαλούσαν ασθένειες. Σήμερα «γνωρίζουμε» κάτι διαφορετικά.

  Και πάλι, θα ήταν δυνατόν να συνοψίσουμε όλη την ανθρώπινη γνώση για κάποιο ζήτημα (υπό αυτή την έννοια) με προκατειλημμένο τρόπο: Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μια σειρά θεωριών για το θέμα Τ και κατόπιν να ισχυριστούμε ότι η αλήθεια για το Τ είναι αυτή κι αυτή. Αλλά και πάλι, χρειάζεται να αναλογιστούμε ότι η Βικιπαίδεια είναι διεθνές συνεργατικό εγχείρημα. Ανάμεσα στους συγγραφείς και τους αναγνώστες μας κυκλοφορούν πολλές και διαφορετικές απόψεις. Για να αποφευχθούν οι ατελείωτες συντακτικές διαμάχες, μπορούμε να συμφωνήσουμε να παρουσιάζουμε δίκαια όλες τις σημαντικές απόψεις και να μην ορίζουμε κάποια από αυτές ως ορθή. Κάτι τέτοιο κάνει ένα λήμμα απροκατάληπτο ή ουδέτερο, όπως εννοούμε εδώ την ουδετερότητα. Η συγγραφή υπό ουδέτερη οπτική γωνία παρουσιάζει διιστάμενες απόψεις χωρίς να τις υποστηρίζει. Αυτού του είδους η πρακτική αρκεί γενικά για να παρουσιαστούν οι αντίθετες απόψεις με τρόπο ως επί το πλείστον αποδεκτό από τους υποστηρικτές τους, ενώ συγχρόνως επιτρέπει να αποδίδονται στους υποστηρικτές τους. Οι διαφωνίες στη Βικιπαίδεια επισημαίνονται· δεν προωθούνται (ούτε επανενεργοποιούνται) με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

  Για να ανακεφαλαιώσουμε τους λόγους αυτής της πολιτικής: Η Βικιπαίδεια είναι εγκυκλοπαίδεια, δηλ. σύνθεση της ανθρώπινης γνώσης. Ωστόσο, επειδή η Βικιπαίδεια χτίζεται από μια κοινότητα, δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε από τους συνεργάτες να συμφωνούν σε όλες τις περιπτώσεις, ή ακόμα και στις περισσότερες των περιπτώσεων, ως προς το τι συνιστά γνώση στην αυστηρή της έννοια. Μπορούμε, λοιπόν, να υιοθετήσουμε τη στενότερη έννοια της ανθρώπινης γνώσης, σύμφωνα με την οποία ευρεία ποικιλία αντικρουόμενων θεωριών συνθέτει αυτό που αποκαλούμε γνώση. Θα έπρεπε, λοιπόν, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, να κάνουμε μια προσπάθεια να παρουσιάσουμε τις αντικρουόμενες απόψεις δίκαια, χωρίς να παίρνουμε το μέρος κάποιας από αυτές. Όμως, απόψεις που εκφράζονται από μια πολύ μικρή μειοψηφία δεν θα έπρεπε να παρουσιάζονται σαν σημαντικές μειοψηφικές εκδοχές και ίσως δεν θα έπρεπε να παρουσιάζονται καθόλου.

  Υπάρχει ένας ακόμη λόγος για να δεσμευτούμε σε αυτή την πολιτική. Όταν γίνεται φανερό στους αναγνώστες ότι δεν περιμένουμε από αυτούς να υιοθετήσουν συγκεκριμένη άποψη, αυτό τους αφήνει ελεύθερους να αποφασίσουν για τον εαυτό τους, κάτι που ενθαρρύνει την πνευματική ανεξαρτησία. Απολυταρχικές κυβερνήσεις και δογματικοί οργανισμοί παντού στον κόσμο μπορούν να βρουν αφορμές για πολεμική προς τη Βικιπαίδεια, αν δεν εμμείνουμε στην πολιτική της μη προκατάληψης: η παρουσίαση πολλών ανταγωνιστικών θεωριών σε ευρεία ποικιλία θεμάτων υπονοεί ότι εμείς, οι δημιουργοί της Βικιπαίδειας, εμπιστευόμαστε την ικανότητα των αναγνωστών να σχηματίσουν άποψη για τον εαυτό τους. Κείμενα που παρουσιάζουν πολλαπλές απόψεις δίκαια, χωρίς να απαιτούν από τον αναγνώστη να αποδεχθεί κάποια από αυτές, λειτουργούν απελευθερωτικά. Η ουδετερότητα υπερνικά τον δογματισμό και σχεδόν όλοι όσοι εργάζονται για τη Βικιπαίδεια μπορούν να συμφωνήσουν ότι αυτό είναι καλό.

  Τι είναι η ουδέτερη οπτική γωνία;

  Αυτό που εννοούμε δεν είναι ευνόητο και εύκολα παρεξηγείται. Υπάρχουν πολλές έγκυρες ερμηνείες του «απροκατάληπτου» και του «ουδέτερου». Η «απροκατάληπτη γραφή» που χαρακτηρίζει την πολιτική της Βικιπαίδειας είναι η «παρουσίαση αντιτιθέμενων απόψεων χωρίς αυτές να επιβάλλονται». Αυτό απαιτεί περισσότερη επεξήγηση:

  Πρώτον και κυριότερον, εξετάστε το νόημα του ισχυρισμού ότι η απροκατάληπτη γραφή παρουσιάζει αντικρουόμενες απόψεις χωρίς να βεβαιώνει την αλήθεια τους. Κατ' αρχάς, η απροκατάληπτη γραφή δεν παρουσιάζει μόνο τη δημοφιλέστερη άποψη· επίσης δεν βεβαιώνει ότι η δημοφιλέστερη άποψη είναι σωστή αφού παρουσιάσει όλες τις άλλες και δεν βεβαιώνει καν ότι κάποιου είδους συμβιβαστική σύνθεση των διαφορετικών απόψεων είναι η σωστή. Παρουσίαση όλων των απόψεων σημαίνει, λίγο έως πολύ, ότι η τάδε ομάδα υποστηρίζει το α΄, η δείνα υποστηρίζει το β΄ και σε αυτό το σημείο βρίσκεται, προς το παρόν, η συζήτηση. Στην ιδανική περίπτωση, η παρουσίαση όλων των απόψεων δίνει αρκετά καλή εικόνα του ποιός υποστηρίζει το α΄ ή το β΄ και γιατί, καθώς και ποια άποψη είναι δημοφιλέστερη (με προσοχή, ώστε να μη συγχέεται η δημοτικότητα με την ορθότητα μιας άποψης). Λεπτομερή λήμματα μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν την αμοιβαία αξιολόγηση των τάδε και των δείνα, επιτρέποντας σε κάθε πλευρά να εκθέσει τα καλύτερα επιχειρήματα που διαθέτεει, αλλά αποφεύγοντας σχολαστικά οποιαδήποτε κρίση σχετικά με το ποιος κέρδισε την αντιπαράθεση.

  Εδώ είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσουμε ένα σημείο. Είπαμε ότι η ουδέτερη οπτική γωνία δεν είναι, σε αντίθεση με τον φαινομενικό υπαινιγμό της φράσης, κάποια υπαρκτή οπτική γωνία η οποία είναι «ουδέτερη» ή «συμβιβαστική» μεταξύ των διαφορετικών θέσεων. Αυτό θα απέδιδε μέρος μόνο τής έννοιας της ουδέτερης οπτικής γωνίας. Το κυρίως νόημα που δίνει η Βικιπαίδεια στον όρο δεν ανταποκρίνεται καν σε συγκεκριμένη «οπτική γωνία». Όπως το εννοούμε εδώ, όταν κάποιος γράφει ουδέτερα, προσέχει ιδιαίτερα να μη δηλώσει (υπονοήσει, υπαινιχθεί ή παρασύρει με τρόπο τον αναγνώστη να πιστέψει) ότι μια οποιαδήποτε οπτική γωνία είναι η σωστή.

  Ένα ακόμη σημείο χρειάζεται επίσης διευκρίνιση. Είναι δυνατόν να σχηματίσει κανείς την εικόνα ότι το απροκατάληπτο γράψιμο σημαίνει την παρουσίαση διαμαχών, τον χαρακτηρισμό τους μάλλον, παρά την ανάμιξη σε αυτές. Μπορεί κάποιος να εκλάβει το απροκατάληπτο γράψιμο ως ψυχρή, ακριβοδίκαιη και αναλυτική περιγραφή αντιπαραθέσεων. Βεβαίως ίσως κάποιος αμφισβητήσει κατά πόσον είναι δυνατόν να γίνει αυτό χωρίς να εισχωρήσει με κάποιον υπόρρητο τρόπο ο υπαινιγμός ότι μια άποψη είναι σωστή. Ωστόσο, οι πεπειραμένοι ακαδημαϊκοί, οι συγγραφείς, οι λογογράφοι και οι ρήτορες είναι συνηθισμένοι στη μεροληψία, τόσο τη δική τους όσο και των άλλων, ώστε μπορούν συνήθως να εντοπίσουν μια περιγραφή αντιπαράθεσης που τείνει να υποστηρίξει τη μία πλευρά. Αν το θελήσουν μπορούν, με λίγη δημιουργικότητα, να αφαιρέσουν τη μεροληψία.

  Τώρα, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό: Άρθρα που συγκρίνουν απόψεις δεν χρειάζεται να καλύπτουν μειοψηφικές εκδοχές τόσο εκτενώς ή λεπτομερώς όσο τις περισσότερο δημοφιλείς. Δεν επιχειρούμε να παρουσιάσουμε μια αντιπαράθεση με τέτοιον τρόπο, ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι η άποψη που έχουν ελάχιστοι άνθρωποι αξίζει τόση προσοχή όσο η άποψη της πλειοψηφίας. Αυτό μπορεί να δώσει παραπλανητική εικόνα της αντιπαράθεσης. Αν πρόκειται να αποδώσουμε δίκαια τη διαφορά, θα πρέπει να παρουσιάσουμε τις αντιμαχόμενες απόψεις αναλογικά με την εκπροσώπηση που απολαμβάνουν μεταξύ των ειδημόνων στο θέμα ή μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών. Τίποτα ωστόσο από τα παραπάνω δεν υπονοεί ότι δεν πρέπει να δώσουμε σε μειονοτικές απόψεις τόση προσοχή όση είναι δυνατόν να λάβουν σε σελίδες ειδικά αφιερωμένες σε αυτές τις απόψεις. Δεν υπάρχουν περιορισμοί μεγέθους στη Βικιπαίδεια. Αλλά ακόμη και σε τέτοιες σελίδες, παρ' όλο που η εν λόγω άποψη επεξηγείται με μεγάλη λεπτομέρεια, εξακολουθούμε να βεβαιωνόμαστε ότι δεν παρουσιάζεται ως η αλήθεια.

  Από τον Τζίμπο Γουέιλς, Σεπτεμβριος 2003, στον κατάλογο μηνυμάτων:

  • Αν μια άποψη ανήκει στην πλειονότητα, τότε θα είναι εύκολο να τεκμηριωθεί με αναφορές σε κοινώς αποδεκτά κείμενα αναφοράς.
  • Αν μια άποψη ανήκει σε σημαντική μειονότητα, τότε θα είναι εύκολο να κατονομαστούν οι προεξάρχοντες οπαδοί της.
  • Αν μια άποψη ανήκει σε εξαιρετικά μικρή (ή υπερβολικά περιορισμένη) μειονότητα, δεν ανήκει στη Βικιπαίδεια (εκτός ίσως σε κάποιο βοηθητικό λήμμα), ανεξαρτήτως του αν είναι αλήθεια ή όχι και ανεξαρτήτως του αν μπορείτε να την αποδείξετε ή όχι.

  Η μεροληψία δεν είναι απαραιτήτως συνειδητή. Για παράδειγμα, οι αρχάριοι σε κάποιο πεδίο γνώσης συχνά αποτυγχάνουν να αντιληφθούν ότι αυτό που ακούγεται ως κοινή λογική στην πραγματικότητα είναι μεροληπτικό υπέρ κάποιας συγκεκριμένης άποψης. Γι' αυτό, όχι σπανίως, χρειαζόμαστε κάποιον ειδήμονα για να παρουσιάσουμε ένα λήμμα με πλήρως αμερόληπτο τρόπο. Ως ένα ακόμη παράδειγμα, οι συγγραφείς λημμάτων μπορεί, χωρίς πρόθεση, να διαδίδουν τοπικού ή γεωγραφικού χαρακτήρα μεροληπτικές απόψεις, παραδείγματος χάριν περιγράφοντας μια αμφισβήτηση σαν να κατευθύνεται από κάποια χώρα, χωρίς να γνωρίζουν ότι η αμφισβήτηση έχει διαφορετικό περιεχόμενο αλλού.

  Η πολιτική της ουδέτερης άποψης δεν είναι να αποκρύπτονται διαφορετικές απόψεις, αλλά η παρουσίαση της ποικιλίας των απόψεων. Σε περίπτωση αντιπαράθεσης, τα δυνατά και αδύνατα σημεία θα παρουσιαστούν σύμφωνα με την κάθε άποψη, χωρίς να γίνεται δεκτή καμία πλευρά. Η ουδέτερη άποψη δεν αποτελεί πολιτική ισότιμου διαχωρισμού. Τα γεγονότα, ως τέτοια, είναι ουδέτερα, αλλά η απλή συσσώρευσή τους δεν μπορεί να συνιστά ουδέτερη άποψη. Αν μόνο τα ευνοϊκά για μια άποψη γεγονότα παρουσιάζονται σε ένα λήμμα, το λήμμα θα είναι μη ουδέτερο.

  Ζωτικό συστατικό: η προσεκτική έρευνα

  Πολλές διαμάχες σχετικά με το POV θα επιλύονταν πολύ ευκολότερα, αν ακολουθούνταν η πρακτική της προσεκτικής έρευνας. Τα γεγονότα δεν συνιστούν από μόνα τους οπτική γωνία. Ένας εύκολος τρόπος λοιπόν να αποφευχθούν οι δηλώσεις που προωθούν συγκεκριμένες οπτικές γωνίες είναι να βρει κανείς μια αξιόπιστη πηγή σχετικά με το γεγονός και να την παραθέσει. Αυτός είναι ένας εύκολος τρόπος να χαρακτηρίζουμε μια πλευρά της αντιπαράθεσης χωρίς να προωθούμε μια άποψη. Το "κόλπο" είναι να βρεθεί η καλύτερη και πλέον αξιόπιστη πηγή στα πλαίσια του εφικτού. Δοκιμάστε να ψάξετε σε μια βιβλιοθήκη για καλά βιβλία ή λήμματα, και αναζητήστε τις πιο αξιόπιστες πηγές στο διαδίκτυο. Μια μικρή προεργασία μπορεί να σας εξοικονομήσει πολύ χρόνο αργότερα, όταν θα προσπαθείτε να στηρίξετε το επιχείρημά σας.

  Η μόνη επιπλέον σημαντική έγνοια είναι ότι, αν και τα ίδια τα γεγονότα δεν είναι POV από μόνα τους, το να επισωρεύονται γεγονότα, όσο καλά τεκμηριωμένα κι αν είναι, από τη μια μόνο πλευρά της αντιπαράθεσης, δημιουργεί πρόβλημα POV. Πασχίστε για ισορροπία. Βρείτε γεγονότα που δεν προέρχονται από τη μια ή την άλλη πλευρά και παραθέστε τις πηγές σας.

  Μια απλή διαμόρφωση

  Εναλλακτική διατύπωση της μη προκατειλημμένης πολιτικής είναι η εξής: βεβαιώστε τα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων και των γεγονότων που αφορούν απόψεις — αλλά μη βεβαιώνετε τις ίδιες τις απόψεις. Υπάρχει διαφορά μεταξύ γεγονότων και αξιών, ή απόψεων. Λέγοντας "γεγονός", εννοούμε "μια πληροφορία σχετικά με την οποία δεν υπάρχει σοβαρή αμφισβήτηση". Υπό την έννοια αυτή, το ότι π.χ. μια έρευνα παρήγαγε ένα συγκεκριμένο δημοσιευμένο αποτέλεσμα είναι ένα γεγονός. Το ότι ο Άρης είναι πλανήτης είναι γεγονός. Ότι ο Σωκράτης ήταν φιλόσοφος είναι γεγονός. Κανείς δεν αμφισβητεί στα σοβαρά οποιοδήποτε από αυτά τα πράγματα. Μπορούμε ελεύθερα να βεβαιώσουμε όσα από αυτά θέλουμε.

  Λέγοντας αξία (εκτίμηση) ή γνώμη (άποψη), αφ' ετέρου, εννοούμε "μια πληροφορία σχετικά με την οποία υπάρχει κάποιος βαθμός αμφισβήτησης". Είναι βέβαιο ότι θα παρουσιαστούν οριακές περιπτώσεις όπου δεν θα είμαστε σίγουροι αν πρέπει να πάρουμε μια συγκεκριμένη αμφισβήτηση στα σοβαρά· αλλά υπάρχουν πολλές προτάσεις που ξεκάθαρα εκφράζουν αξίες ή γνώμες. Ότι είναι κακό να κλέβουμε αποτελεί αξία ή άποψη. Ότι οι Μπητλς ήταν το καλύτερο συγκρότημα είναι εκτίμηση ή άποψη. Ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν άδικο να βομβαρδίσουν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι με ατομικές βόμβες είναι εκτίμηση ή άποψη. Ότι υπάρχει Θεός ... αυτό μπορεί να αποδειχθεί ζόρικο. Το αν υπάρχει Θεός ή όχι είναι βέβαια ζήτημα που αφορά ένα γεγονός, όχι μια αξία. Αλλά καθώς το γεγονός είναι ουσιαστικά ανεξιχνίαστο, απ' όσο μπορούμε να ξέρουμε, το ζήτημα αν υπάρχει Θεός συνήθως προσεγγίζεται με όρους απόψεων ή αξιών. Το να δηλώσουμε σαν γεγονός ότι "η ύπαρξη του Θεού είναι άποψη", ενώ μοιάζει να αποτελεί ευαίσθητη προσέγγιση στο πρόβλημα, υπονοεί ότι δεν συζητείται ένα γεγονός (μεταμοντερνισμός ή ισχυρός αγνωστικισμός), ή ότι αν υπάρχει γεγονός είναι σχετικά ασήμαντο (προκατάληψη εκκοσμίκευσης).

  Η Βικιπαίδεια είναι προσηλωμένη στην παρουσίαση γεγονότων και μόνο γεγονότων. Εκεί όπου θα θέλαμε να παραθέσουμε απόψεις, μεταβάλλουμε τις εν λόγω απόψεις σε γεγονότα αποδίδοντας την άποψη σε κάποιον. Έτσι, αντί να βεβαιώνουμε, "Οι Μπητλς ήταν το σπουδαιότερο συγκρότημα", μπορούμε να πούμε, "Οι περισσότεροι Αμερικάνοι πιστεύουν ότι οι Μπητλς ήταν το σπουδαιότερο συγκρότημα", που είναι ένα γεγονός επαληθεύσιμο από τα αποτελέσματα ερευνών, ή ακόμα "Πολλά τραγούδια των Μπητλς έφτασαν στο Billboard Hot 100", που είναι επίσης γεγονός. Στην πρώτη περίπτωση βεβαιώνουμε μια γνώμη· στη δεύτερη και τρίτη περίπτωση "μετατρέπουμε" τη γνώμη σε γεγονός αποδίδοντάς την σε κάποιον ή κάποιους. Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι η διατύπωση αυτή διαφέρει θεμελιωδώς από την προσέγγιση του τύπου "μερικοί άνθρωποι πιστεύουν...", η οποία είναι δημοφιλής σε πολιτικές αντιπαραθέσεις. Η αναφορά προϋποθέτει έναν αναγνωρίσιμο και υποκειμενικά προσμετρήσιμο πληθυσμό ή, ακόμη καλύτερα, ένα όνομα.

  Κατά την παρουσίαση μιας άποψης, επιπρόσθετα, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το ποια είναι η βέλτιστη διατύπωση μιας άποψης· κάποιες φορές, θα είναι απαραίτητο να αξιολογήσουμε την περιγραφή μιας άποψης ή να παρουσιάσουμε αρκετές διατυπώσεις, απλώς και μόνο για να φτάσουμε σε μια λύση που αναπαριστά δίκαια όλες τις κυρίαρχες απόψεις σχετικά με το θέμα. (Οι θεολογικές και φιλοσοφικές διαμάχες είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να αποτυπωθούν με έναν μη προκατειλημμένο τρόπο· το καταδεικνύει η ίδια αυτή σελίδα, καθώς φιγουράρει στα παραπάνω, σαν παράδειγμα άποψης, η πρόταση "υπάρχει Θεός".)

  Δεν είναι όμως αρκετό, αν θέλουμε να εκφράσουμε την πολιτική μη-προκατάληψης της Βικιπαίδειας, να πούμε απλώς ότι θα πρέπει να βεβαιώνουμε γεγονότα και όχι απόψεις. Όταν βεβαιώνουμε ένα γεγονός σχετικά με μια άποψη, είναι επίσης σημαντικό να βεβαιώσουμε γεγονότα σχετικά με ανταγωνιστικές απόψεις, και να το κάνουμε αυτό χωρίς να υπονοούμε ότι οποιαδήποτε από τις απόψεις είναι η σωστή. Είναι επίσης εν γένει σημαντικό να παρέχουμε τα γεγονότα σχετικά με τους λόγους που βρίσκονται πίσω από κάθε άποψη, και να καθιστούμε ξεκάθαρο ποιοι τις υποστηρίζουν (είναι συχνά προτιμότερο να αναφέρουμε έναν εξέχοντα αντιπρόσωπο της κάθε άποψης).

  Δικαιοσύνη και συμπαθητικός τόνος

  Αν πρόκειται να είμαστε δίκαιοι στο χαρακτηρισμό των αντιπαραθέσεων, θα πρέπει να παρουσιάζουμε ανταγωνιστικές απόψεις με έναν συνεκτικά θετικό, συμπαθητικό τόνο. Πολλά λήμματα καταλήγουν να μοιάζουν με σχολιασμούς "παρτιζάνων" (θιασωτών μιας άποψης), έστω κι αν παρουσιάζουν και τις δύο απόψεις. Ακόμη κι όταν ένα ζήτημα παρουσιάζεται με όρους γεγονότων μάλλον, παρά απόψεων, ένα λήμμα μπορεί παρ' όλα αυτά να αποπνέει μια υπονοούμενη στάση, είτε μέσω μιας εκλεκτικότητας ως προς το ποια γεγονότα να παρουσιαστούν, είτε, πιο αδιόρατα, εξαιτίας του τρόπου οργάνωσης του κειμένου — για παράδειγμα, η ανασκευή αντιτιθέμενων απόψεων κατά μήκος της ροής του κειμένου τις κάνει να φαίνονται πολύ χειρότερες, παρά αν συγκεντρωθούν σε μια ενότητα "αντιπάλων απόψεων".

  Αντίθετα, θα πρέπει να γράφουμε λήμματα σε έναν τόνο που να υποδηλώνει ότι όλες οι εκτιθέμενες απόψεις είναι τουλάχιστον ευλογοφανείς, έχοντας κατά νου την σημαντική επιφύλαξη σχετικά με τις ακραίες απόψεις μειονοτήτων. Ας παρουσιάσουμε όλες τις σημαντικές, αντίπαλες απόψεις ευνοϊκά. Μπορούμε να γράφουμε τηρώντας τη στάση ότι, π.χ., η τάδε ιδέα είναι καλή, μολονότι, κατά την άποψη κάποιων δυσφημιστών, οι υποστηρικτές της εν λόγω άποψης παρέβλεψαν αυτήν κι εκείνη τη λεπτομέρεια.

  Απόψεις γύρω από ζητήματα αισθητικής

  Μια ειδική περίπτωση λημμάτων, είναι αυτή που περιλαμβάνει την έκφραση κάποιας άποψης γύρω από ζητήματα αισθητικής. Τα λήμματα που αφορούν σε έργα τέχνης ή καλλιτέχνες (μουσικούς, συγγραφείς κ.λπ.) ενδέχεται να τείνουν στην υπερβολή ή τον έντονο συναισθηματισμό, πρακτική που ωστόσο δεν αρμόζει στα πλαίσια μίας εγκυκλοπαίδειας. Αν και δεν είναι τις περισσότερες φορές δυνατό να συμφωνήσουμε με την άποψη πως κάποιος καλλιτέχνης είναι ο σημαντικότερος στο είδος του, είναι εφικτό να καταγραφεί ο τρόπος με τον οποίο έχει γίνει δεκτό το έργο του από το ευρύ κοινό καθώς και από τους ειδικούς στο χώρο του. Η παράθεση μιας σύνοψης των πιο διαδεδομένων ερμηνειών γύρω από κάποιο έργο τέχνης, κατά προτίμηση με χρήση αναφορών, είναι επίσης ο ενδεδειγμένος τρόπος παρουσίασής του. Για παράδειγμα, το γεγονός πως ο Σαίξπηρ αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς, αποτελεί μία πληροφορία που θα πρέπει να καταγράφεται σε μία εγκυκλοπαίδεια, ωστόσο για λόγους ουδετερότητας, ο αναγνώστης θα πρέπει να πληροφορηθεί επίσης πως ορισμένοι μελετητές του αποδίδουν μέρος του έργου του σε άλλους σύγχρονούς του συγγραφείς. Ο καθορισμός της αποδοχής ενός έργου τέχνης ή ενός δημιουργού από το ευρύ κοινό και τους κριτικούς απαιτεί συχνά διερεύνηση, ωστόσο κατέχει την μεγαλύτερη αξία ως πληροφορία, καθώς δεν βαρύνεται από την υποκειμενική άποψη του συγγραφέα του λήμματος.

  Μια συνέπεια: Γράψιμο για τον εχθρό

  Αυτοί που μονίμως επιχειρούν να υπερασπίσουν τις απόψεις τους πάνω σε πολιτικώς φορτισμένα θέματα, και οι οποίοι μοιάζουν να μην ενδιαφέρονται για τη δίκαιη παρουσίαση των άλλων οπτικών γωνιών, παραβιάζουν την αρχή της ουδετερότητας. Αλλά η πολιτική συνεπάγεται επίσης ότι είναι δουλειά μας να μιλήσουμε και για την άλλη πλευρά, και όχι απλά να αποφύγουμε να υπερασπιστούμε τις ιδέες μας. Αν δεν καταβάλλουμε προσπάθεια και γι' αυτό, η Βικιπαίδεια θα γίνει πιο αδύναμη, σαν συνέπεια. Θα πρέπει όλοι να δεσμευτούμε να εξηγούμε τις απόψεις του οιουδήποτε άλλου όσο πιο ευμενώς γίνεται.

  Λέγοντας αυτό, ξεκαθαρίζουμε εκείνο που θα έπρεπε να έχει γίνει φανερό από μια αρχική ανάγνωση της πολιτικής. Αν ο καθένας αφεθεί να προσθέτει προκατειλημμένο υλικό, τότε πώς είναι δυνατόν η πολιτική να παραβιάζεται ποτέ; Η πολιτική λέει, "Ύπαγε και γράψε απροκατάληπτα". Αν αυτό δεν συνεπάγεται ότι ο καθένας μας πρέπει να παρουσιάζει δίκαια απόψεις με τις οποίες διαφωνεί, τότε τι σημαίνει; Ίσως νομίζετε ότι σημαίνει, "Παρουσιάστε την άποψή σας δίκαια, και αφήστε στους άλλους να πουν και καμιά κουβέντα". Αλλά σκεφτείτε, αν ο καθένας μας αναλαμβάνει την ευθύνη για ολόκληρο το λήμμα, όταν πατάει "Αποθήκευση", τότε όταν κάνουμε μια αλλαγή που παρουσιάζει τις δικές μας απόψεις αλλά όχι αντίθετες, ή παρουσιάζουμε τις αντίθετες απόψεις άδικα ή ελλιπώς, τότε σίγουρα προσθέτουμε προκαταλήψεις στη Βικιπαίδεια. Έχει νόημα να μην αναλαμβάνουμε την ευθύνη για ολόκληρο το λήμμα; Έχει νόημα να πάρουμε μόνο κάποιες προτάσεις και να λέμε, "Είναι δικές μου"; Ίσως, αλλά σε ένα εγχείρημα που είναι τόσο ισχυρά και εκπεφρασμένα αφοσιωμένο στην ουδετερότητα, αυτή η συμπεριφορά μοιάζει εκτός τόπου.

  Η άλλη πλευρά μπορεί κάλλιστα να βρει ανεπαρκείς τις προσπάθειές σας για το χαρακτηρισμό των απόψεών τους, αλλά είναι η πρόθεση που μετράει. Για να λύσουμε τις φιλονικίες πάνω στα θέματα της ουδετερότητας, είναι πολύ καλύτερο να αναγνωρίσουμε ότι όλες οι πλευρές πρέπει να παρουσιάζονται δίκαια, και να κάνουμε τουλάχιστον μια συλλογική προσπάθεια να αναπαραστήσουμε τις άλλες απόψεις δίκαια. Αυτό θα εκτιμηθεί πολύ περισσότερο από το να μην προσπαθήσουμε καθόλου.

  Το "γράψιμο για τον εχθρό" ίσως φαίνεται σαν να προσθέταμε εσκεμμένως ελαττωματικά επιχειρήματα στη Βικιπαίδεια, κάτι που θα ήταν πολύ παράξενο αν πράγματι γινόταν. Αλλά είναι καλύτερα να αντιλαμβανόμαστε αυτή την (κατά τα άλλα παράξενη) συμπεριφορά σαν να συνίσταται στα εξής: να προσθέτεις τα καλύτερα (δημοσιευμένα) επιχειρήματα της αντίθετης πλευράς, να παραθέτεις κείμενα από ένα εξέχον πρόσωπο που στην πραγματικότητα έχει εκφράσει το επιχείρημα όπως το παρουσιάζεις, και να τα εκθέτεις όσο ευμενώς γίνεται. Οι διανοούμενοι, π.χ. οι φιλόσοφοι, το κάνουν αυτό συνεχώς. Πάντα παραθέτετε τις πηγές σας, και σιγουρευτείτε ότι οι πηγές σας είναι ευυπόληπτες, και δεν θα πέσετε πολύ έξω.

  Ένα παράδειγμα

  Ίσως βοηθήσει να δείτε ένα παράδειγμα προκατειλημμένου κειμένου και πώς οι Βικιπαιδιστές το κατέστησαν, τουλάχιστον σχετικά, ουδέτερο.

  Στο λήμμα "άμβλωση" (abortion) της αγγλικής Βικιπαίδειας, στις αρχές του 2001, κάποιοι χρήστες χρησιμοποίησαν τη σελίδα για να ανταλλάξουν αιχμηρή κριτική, χωρίς να μπορούν να συμφωνήσουν σχετικά με το ποια επιχειρήματα θα έπρεπε να εμφανίζονται στη σελίδα και πώς οι αντίθετες απόψεις θα έπρεπε να παρουσιαστούν. Το τι χρειαζόταν — και τι προστέθηκε — ήταν μία σε βάθος συζήτηση των διαφορετικών απόψεων σχετικά με τις ηθικές και τις νομικές όψεις της άμβλωσης σε διάφορες εποχές. Αυτή η συζήτηση των απόψεων έτυχε προσεκτικού χειρισμού, ώστε να μην ευνοηθεί καμία από τις περιγραφόμενες θέσεις. Αυτό κατέστησε ευκολότερη την οργάνωση και κατανόηση των απόψεων γύρω από το θέμα της άμβλωσης, οι οποίες τότε παρουσιάστηκαν ευμενώς, η κάθε μία με τις δυνάμεις και τις αδυναμίες της.

  Υπάρχουν ευάριθμες άλλες επιτυχείς ιστορίες λημμάτων που ξεκίνησαν τη ζωή τους σαν κατεβατά υποκρυπτόμενων θιασωτών, αλλά ξεκαθαρίστηκαν όμορφα από ανθρώπους που συμμετείχαν παρουσιάζοντας όλες τις απόψεις ξεκάθαρα και ευμενώς.

  Άλλο παράδειγμα

  Ο Χρήστης Karada συνεισέφερε την ακόλουθη φράση στη συζήτηση του λήμματος "Saddam Hussein" της αγγλικής Βικιπαίδειας:

  Δεν χρειάζεται καν να πούμε ότι ήταν διαβολικός. Αυτή είναι η αιτία που το λήμμα για τον "Hitler" δεν αρχίζει λέγοντας "ο Hitler ήταν ένας κακός άντρας" — δε χρειάζεται να το πούμε. Οι πράξεις του τον καταδικάζουν χίλιες φορές. Απλά απαριθμούμε τα γεγονότα του "Ολοκαυτώματος" απαθώς, και οι φωνές των νεκρών κραυγάζουν εκ νέου με τρόπο που κάνουν την καθύβριση και άσκοπη και άχρηστη. Παρακαλούμε να κάνετε το ίδιο: απαριθμήστε τα εγκλήματα του Saddam και παραθέστε παραπομπές.

  Αντιρρήσεις και διασαφήσεις

  Ακολουθούν ορισμένες κοινές αντιρρήσεις ή ερωτήσεις σχετικά με τη μη μεροληπτική πολιτική τής Βικιπαίδειας, καθώς και οι απαντήσεις τους.

  Αυτό που αποκαλούμε «αντικειμενικότητα» δεν υπάρχει πραγματικά

  Ο καθένας το γνωρίζει αυτό, όποια και αν είναι η φιλοσοφική συλλογιστική του. Επομένως, πώς μπορούμε να πάρουμε στα σοβαρά την πολιτική τής «ουδετερότητας»; Η ουδετερότητα, η απουσία μεροληψίας, είναι αδύνατη…

  Προφανώς αυτή είναι η κοινότερη αντίρρηση στην πολιτική τής ουδετερότητας. Επιπλέον, αποτυπώνει την κοινότερη παρανόηση της εν λόγω πολιτικής. Αυτό που έχει παρανοηθεί είναι ότι θεωρούμε πως η πολιτική αυτή αναφέρεται στην πιθανότητα αντικειμενικότητας. Αυτό απλώς δεν ισχύει. Η συγκεκριμένη πολιτική δεν υποστηρίζει ότι έστω υφίσταται αυτό που αποκαλούμε αντικειμενικότητα, ή «άποψη από το πουθενά» (κατά τον Thomas Nagel), και ότι, ως εκ τούτου, λήμματα που γράφτηκαν από εκείνη την οπτική γωνία είναι αντικειμενικώς αληθινά. Δεν πρόκειται για τέτοια πολιτική ούτε αποτελεί στόχο μας κάτι τέτοιο! Μάλλον έχουμε ελαφρώς διαφορετική αντίληψη περί «ουδετερότητας» και «αμεροληψίας» εν σχέσει με αυτήν που συνηθίζεται ευρύτερα. Η πολιτική μας συνίσταται στο ότι πρέπει να επισημαίνουμε τα αμφισβητούμενα θέματα μάλλον παρά να αναμειγνυόμαστε σε αυτά. Αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγουμε να λέμε οτιδήποτε διαμφισβητούμενο από φιλοσοφικής πλευράς· αυτό, εξάλλου, είναι κάτι που κάνουν διαρκώς οι φιλόσοφοι. Οι ενημερωμένοι σχετικιστές θα αναγνωρίσουν αμέσως ότι η εν λόγω πολιτική εναρμονίζεται πλήρως με το σχετικισμό τους.

  Αν υπάρχει κάτι πιθανώς διαμφισβητούμενο σχετικά με την πολιτική που περιγράφεται ανωτέρω, είναι ίσως η υπόνοια ότι είναι δυνατόν να αναδείξει κανείς δίκαια τα αμφισβητούμενα θέματα, ούτως ώστε όλοι οι βασικοί συμμετέχοντες να μπορούν, βλέποντας το τελικό κείμενο, να συμφωνήσουν ότι οι απόψεις τους εκπροσωπούνται με κατανόηση και με τη μέγιστη εφικτή πληρότητα (στο πλαίσιο των συμφραζομένων τής εξέτασης). Το αν αυτό είναι δυνατό, αποτελεί στην πραγματικότητα εμπειρικό, όχι φιλοσοφικό ζήτημα· το γεγονός ότι αυτό είναι όντως εφικτό προκύπτει από την απλή παρατήρηση ότι τέτοια κείμενα γράφονται καθημερινά από τους ικανότερους πανεπιστημιακούς, εγκυκλοπαιδιστές, συγγραφείς εγχειριδίων και δημοσιογράφους.

  Αυτό δεν θα πρέπει να εκληφθεί ότι σημαίνει πως δεν μπορεί να υπάρξει αντικειμενική αλήθεια σε μια εγκυκλοπαίδεια, διότι θα πρέπει να παραθέτουμε ή να παραπέμπουμε με ακρίβεια σε ευπρόσιτα κείμενα/μαρτυρίες, όταν υπάρχουν πρωτογενείς πηγές, ακόμη και αν διαθέτουμε δευτερογενείς πηγές οι οποίες τις παραθέτουν λανθασμένα. Η ουδετερότητα δεν μας υποχρεώνει να εισάγουμε ανακριβή στοιχεία, όταν κάτι μπορεί αμέσως να επαληθευτεί. Η ουδετερότητα υπαγορεύει τη δυνατότητα πολλαπλών διακεκριμένων ερμηνειών τής σημασίας ή της εγκυρότητας ενός έργου, αλλά συχνά τα σχόλια μπορούν αντικειμενικά να επαληθευτούν, ιδίως όταν πρόκειται για κείμενα/μαρτυρίες τής σύγχρονης εποχής.

  Ψευδοεπιστήμη

  Πώς θα πρέπει να γράφονται λήμματα για ψευδοεπιστημονικά ζητήματα, για τα οποία η πλειοψηφούσα επιστημονική γνώμη θεωρεί ότι η ψευδοεπιστημονική άποψη δεν είναι αξιόπιστη και δεν αξίζει καν σοβαρής μνείας;

  Αν πρόκειται να εκφράσουμε το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης, θα πρέπει να αφήσουμε χώρο για την περιγραφή απόψεων που είναι αποκρουστικές για εμάς, χωρίς να διακηρύσσουμε ότι είναι εσφαλμένες. Τα πράγματα, ωστόσο, δεν είναι τόσο άσχημα. Το εγχείρημά μας δεν είναι να περιγράψουμε τα αμφισβητούμενα θέματα αντιμετωπίζοντας, επί παραδείγματι, την ψευδοεπιστήμη σαν να ήταν ισότιμη με την επιστήμη· μάλλον το εγχείρημά μας είναι να εκφράσουμε την πλειοψηφούσα (επιστημονική) άποψη ως την πλειοψηφούσα άποψη και τη μειοψηφούσα (κάποτε ψευδοεπιστημονική) άποψη ως τη μειοψηφούσα άποψη και, περαιτέρω, να εξηγήσουμε πώς οι επιστήμονες έχουν εκλάβει τις ψευδοεπιστημονικές θεωρίες. Αυτό εντάσσεται στο πεδίο τής προσπάθειας να περιγράψουμε δίκαια ένα αμφισβητούμενο ζήτημα.

  Η ψευδοεπιστήμη μπορεί να θεωρηθεί κοινωνικό φαινόμενο και, ως εκ τούτου, αξιοσημείωτο. Εντούτοις, η ψευδοεπιστήμη δεν θα πρέπει να επισκοτίζει την περιγραφή των κύριων απόψεων και κάθε αναφορά σε αυτήν θα πρέπει να είναι ανάλογης έκτασης προς το υπόλοιπο λήμμα.

  Υπάρχει μια μειονότητα βικιπαιδιστών οι οποίοι έχουν τόσο ισχυρές απόψεις για αυτό το πρόβλημα, ώστε πιστεύουν ότι η Βικιπαίδεια θα πρέπει να υιοθετήσει «επιστημονική οπτική γωνία» μάλλον παρά «ουδέτερη οπτική γωνία». Δεν έχει, ωστόσο, καταδειχθεί ότι υπάρχει πραγματικά ανάγκη για τέτοια πολιτική, δεδομένου ότι η άποψη των επιστημόνων για την ψευδοεπιστήμη μπορεί να εξηγηθεί σαφώς, πλήρως και δίκαια σε όσους έχουν ψευδοεπιστημονικές πεποιθήσεις.

  Θρησκεία

  Η πολιτική ουδετερότητας συχνά σημαίνει ότι παρουσιάζονται πολλαπλές οπτικές γωνίες. Αυτό σημαίνει ότι παρουσιάζονται όχι μόνο οι οπτικές γωνίες των διαφόρων ομάδων σήμερα, αλλά και διαφόρων ομάδων του παρελθόντος.

  Η Βικιπαίδεια είναι εγκυκλοπαίδεια. Ένας σημαντικός σκοπός των εγκυκλοπαιδειών είναι να εξηγούν πράγματα. Στην περίπτωση των ανθρώπινων δοξασιών και πρακτικών, η επεξήγηση συμπεριλαμβάνει όχι μόνο ό,τι κινεί τα άτομα που ενστερνίζονται αυτές τις δοξασίες και πρακτικές, αλλά και το πώς αυτές οι δοξασίες και πρακτικές εμφανίστηκαν και διαμορφώθηκαν. Τα λήμματα της Βικιπαίδειας για την ιστορία και τη θρησκεία αντλούν πηγές από τα ιερά συγγράμματα μιας θρησκείας. Αλλά επίσης αντλούν πηγές από σύγχρονες αρχαιολογικές, ιστορικές και επιστημονικές πηγές.

  Πολλοί πιστοί μιας θρησκείας μπορεί να έχουν αντίρρηση σε μια κριτική ιστορική θεώρηση της δικής τους πίστης, ισχυριζόμενοι ότι αποτελεί κατά κάποιον τρόπο προσβολή προς τα θρησκευτικά τους πιστεύω. Θα προτιμούσαν τα λήμματα να περιγράφουν την πίστη τους όπως τη βλέπουν, που συχνά είναι από μια μη-ιστορική προοπτική (π.χ. τα πράγματα είναι όπως ήταν πάντα· οι όποιες διαφορές πηγάζουν από αιρετικές ομάδες και δεν αντιπροσωπεύουν την αληθινή θρησκεία). Η οπτική τους γωνία πρέπει να αναφερθεί, αλλά ας σημειωθεί ότι δεν υπάρχει αντίφαση. Η πολιτική ουδετερότητας σημαίνει ότι λέμε κάτι με αυτόν τον τρόπο: «Πολλοί πιστοί αυτής της θρησκείας πιστεύουν το Χ και πιστεύουν ότι τα μέλη αυτής της ομάδας ανέκαθεν αυτό πίστευαν· όμως, σύμφωνα με ορισμένα ευρήματα (αναφέρετε ποια) από σύγχρονους ιστορικούς και αρχαιολόγους (αναφέρετε ονόματα), άλλοι πιστοί (πείτε ποιοι) αυτής της θρησκείας τώρα πιστεύουν το Ω».

  Σημαντική σημείωση σχετικά με τη χρήση τού όρου «φονταμενταλισμός» (θεμελιωτισμός). Παρακαλούμε δείτε το σχετικό λήμμα για τον τεχνικό ορισμό τής λέξεως. Η λέξη συχνά εμφανίζεται σε λήμματα για τη θρησκεία, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο με τις τεχνικές σημασίες της. Θα πρέπει να φροντίζουμε να εξηγούμε τι εννοούμε με τον όρο αυτόν, προκειμένου να αποφεύγουμε (α) να προσβάλουμε κάποιον χωρίς λόγο, και (β) να παροδηγήσουμε τον αναγνώστη (διότι οι περισσότεροι αγνοούν πώς η συγκεκριμένη λέξη πρέπει να χρησιμοποιείται). Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τον όρο αυτόν ως μειωτική φράση και οφείλουμε να θυμόμαστε ότι δεν είναι συνώνυμο της «αντίθεσης προς την επιστήμη» ή «των ισχυρά εδραιωμένων πεποιθήσεων»· συνεπώς δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αναφορικά με τη θρησκεία ή τον συντηρητισμό στην πολιτική, όταν αυτές οι χρήσεις δεν αντιστοιχούν στις τεχνικές σημασίες της λέξεως. Επειδή η θρησκεία είναι αντιλεγόμενο ζήτημα, θα δείτε τέτοια λήμματα να διορθώνονται για λεπτομέρειες που μοιάζουν ασήμαντες· να είστε προετοιμασμένοι για αυτό.

  Απόψεις ηθικά αποκρουστικές

  Τι γίνεται με τις απόψεις που είναι ηθικά αποκρουστικές για τους περισσότερους Δυτικούς, όπως ο ρατσισμός, ο σεξισμός και η άρνηση του Ολοκαυτώματος, που κάποιοι άνθρωποι και σήμερα υποστηρίζουν; Σίγουρα δεν πρόκειται να είμαστε ουδέτεροι για αυτά;

  Μπορούμε σίγουρα να συμπεριλάβουμε μακρές συζητήσεις που παρουσιάζουν την ηθική μας αποστροφή για τέτοια πράγματα. Ενώ το κάνουμε αυτό, μπορούμε να διατηρήσουμε μία υγιή, συνεπή στήριξη για την ουδέτερη οπτική γωνία αποδίδοντας τις απόψεις σε προεξέχοντες εκπροσώπους ή σε κάποια ομάδα ανθρώπων. Άλλοι θα μπορούν να σχηματίσουν μόνοι τους την άποψή τους και, αν είναι σοβαροί, σίγουρα θα καταλήξουν στην άποψή μας. Εκείνοι που συντηρούν το ρατσισμό, το σεξισμό κ.τ.λ. δε θα πειστούν να αλλάξουν τις ιδέες τους με βάση ένα προκατειλημμένο λήμμα, το οποίο απλά τους θέτει σε άμυνα. Αντίθετα, αν κάνουμε μια απο κοινού προσπάθεια να εφαρμόσουμε με συνέπεια την πολιτική μας για την ουδετερότητα, ίσως δώσουμε σε όσους αισθάνονται ηθική αποστροφή την ενόραση που θα αλλάξει εκείνες τις ιδέες.

  Απο την μία μεριά, η Βικιπαίδεια δεν παίρνει επίσημα θέση ακόμη και σε τέτοια προφανή θέματα, αλλά από την άλλη, δε θα έπρεπε να φαίνεται σαν να επρόκειτο εμείς (οι συγγραφείς της Βικιπαίδειας) να παρέχουμε ίση αξιοπιστία σε ηθικά αποκρουστικές απόψεις. Δεδομένου ότι οι συγγραφείς της Βικιπαίδειας αντιπροσωπεύουν ένα δύσκολο αντιπροσωπευτικό δείγμα του εκπαιδευμένου κοινού, οι αναγνώστες μας μπορούν να περιμένουν από εμάς να έχουμε παρόμοια αντιπροσωπευτική άποψη για τις εξτρεμιστικές ιδέες: οι περισσότεροι τις σιχαινόμαστε.

  Παραχώρηση «ίσου κύρους»

  Αλλά μια στιγμή! Θεωρώ αβάσιμη την αισιοδοξία σχετικά με τη σύγκρουση επιστήμης – ψευδοεπιστήμης. Η ιστορία έδειξε ότι η ψευδοεπιστήμη είναι σε θέση να διαστρεβλώνει γεγονότα, διότι εκείνοι που στηρίζονται σε αυτήν μεταχειρίζονται ψεύδη, συκοφαντίες, υπόνοιες και αριθμητικές πλειοψηφίες των υποστηρικτών τους, προκειμένου να επιβάλουν τις απόψεις τους σε όποιον μπορούν. Αν αυτό το προϊόν παραχωρεί ίσο κύρος σε εκείνους που ρητώς ισχυρίζονται ότι η Γη είναι επίπεδη ή ότι το Ολοκαύτωμα ουδέποτε συνέβη, το αποτέλεσμα είναι ότι (αναπότρεπτα) θα νομιμοποιεί και θα προωθεί αυτό που αποκαλούμε «κακό».

  Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: Η πολιτική ουδετερότητας της Βικιπαίδειας ασφαλώς δεν δηλώνει ούτε υπονοεί ότι οφείλουμε «να παραχωρούμε ίσο κύρος» σε απόψεις τής μειονότητας. Δηλώνει ωστόσο ότι δεν πρέπει να παίρνουμε θέση απέναντί τους με την ιδιότητά μας ως εγκυκλοπαιδιστών. Αυτό, όμως, δεν μας αποτρέπει από το να περιγράψουμε τις απόψεις τής πλειονότητας ως τέτοιες, να εξηγήσουμε δίκαια τα ισχυρά επιχειρήματα κατά των ψευδοεπιστημονικών θεωριών, να εκφράσουμε την ισχυρή ηθική αποστροφή που πολλοί νιώθουν σε σχέση με ορισμένες ηθικώς αποκρουστικές απόψεις και ούτω καθεξής.

  
  

  Ελληνική οπτική γωνία

  Η Ελληνική Βικιπαίδεια φαίνεται να έχει ελληνική εστίαση. Είναι αυτό αντίθετο με την ουδέτερη οπτική γωνία;

  Ναι, είναι, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με λήμματα που απαιτούν «παγκόσμια» οπτική γωνία. Η παρουσία λημμάτων που έχουν γραφτεί υπό ελληνική ή κυπριακή οπτική γωνία είναι απλώς αντανάκλαση του γεγονότος ότι υπάρχουν πολλοί Έλληνες και Κύπριοι που συνεισφέρουν στο εγχείρημα. Αυτό είναι ένα διαρκές πρόβλημα που πρέπει να διορθώνεται με την ενεργό συνεργασία μεταξύ των Ελλήνων / Κυπρίων και ανθρώπων από άλλες χώρες. Αντί να εισαγάγουν τη δική τους πολιτισμική προκατάληψη, πρέπει να επιδιώκουν να βελτιώνουν τα λήμματα με την κατάργηση όλων των παραδειγμάτων πολιτισμικής προκατάληψης που συναντούν, ή να τα φέρνουν σε επίγνωση των αναγνωστών. Αυτό δεν είναι πρόβλημα μόνο στην Ελληνική Βικιπαίδεια. Η Αγγλική Βικιπαίδεια μπορεί να αντανακλά τις προκαταλήψεις αγγλόφωνων περιοχών, π.χ. βρετανικές, αμερικανικές ή αυστραλιανές προκαταλήψεις, ενώ η Ιαπωνική Βικιπαίδεια να αντανακλά ιαπωνική προκατάληψη, και ούτω καθεξής.

  Η έλλειψη ουδετερότητας ως δικαιολογία διαγραφής

  Η πολιτική ουδετερότητας χρησιμοποιείται σε κάποιες περιπτώσεις ως μία δικαιολογία για τη διαγραφή κειμένων που εκλαμβάνονται ως προκατειλημμένα. Αυτό δεν είναι πρόβλημα;

  Σε πολλές περιπτώσεις, ναι. Πολλοί χρήστες πιστεύουν ότι το γεγονός πως κάποιο κείμενο είναι προκατειλημμένο ή υποκειμενικό δεν είναι αρκετό από μόνο του για να διαγραφεί απευθείας το κείμενο. Αν περιέχει έγκυρες πληροφορίες, το κείμενο μπορεί απλά να βελτιωθεί.

  Ορισμένες φορές είναι δύσκολο να καθοριστεί αν ένας ισχυρισμός είναι αληθής ή χρήσιμος, ειδικά αν λίγοι χρήστες έχουν γνώση του θέματος. Σε αυτή την περίπτωση είναι καλή ιδέα να διατυπώνονται ενστάσεις στη σελίδα συζήτησης. Αν κάποιος έχει λόγους να πιστεύει ότι ο συντάκτης ενός υποκειμενικού κειμένου δεν πρόκειται να ευαισθητοποιηθεί και να το τροποποιήσει, τότε μπορεί να μεταφερθεί στη σελίδα συζήτησης (χωρίς να διαγραφεί οριστικά). Αυτή η πρακτική θα πρέπει να ακολουθείται μόνο ως έσχατη λύση, ποτέ ως τρόπος τιμωρίας του συντάκτη που έγραψε κάτι υποκειμενικό.

  Αντιμετώπιση μεροληπτικών χρηστών

  Συμφωνώ με την πολιτική αμεροληψίας, υπάρχουν όμως εδώ ορισμένοι που φαίνονται εξ ολοκλήρου και αμετάκλητα μεροληπτικοί. Χρειάζεται να ανατρέχω και να ξεκαθαρίζω όσα γράφουν. Τι μπορώ να κάνω;

  Αν δεν πρόκειται για κάτι κατάφωρα συγκλονιστικό, το καλύτερο ίσως είναι να επισημάνουμε το πρόβλημα δημοσίως, υποδεικνύοντας στους δράστες την παρούσα σελίδα (αλλά ευγενικά ― πιάνει κανείς περισσότερες μύγες με το μέλι…) και ζητώντας βοήθεια από άλλους. Δείτε την ενότητα Επίλυση διαφορών για περισσότερες ιδέες. Ασφαλώς θα υπάρχει ένα σημείο πέραν του οποίου η μέριμνά μας για ένα εξ ολοκλήρου ανοικτό εγχείρημα υπερφαλαγγίζεται από τη μέριμνα της συντριπτικής πλειονότητας των χρηστών να είναι σε θέση να εργάζονται χωρίς τη συνεχή υποχρέωση να διορθώνουν τις παρεμβάσεις εκείνων που δεν σέβονται την πολιτική μας.

  Αποφυγή συνεχών αντιλογιών

  Πώς μπορούμε να αποφεύγουμε τον συνεχή και ατελείωτο πόλεμο σχετικά με ζητήματα ουδετερότητας;

  Ο καλύτερος τρόπος αποφυγής τής πολεμικής σχετικά με τη μεροληψία είναι να θυμόμαστε ότι όλοι εδώ είμαστε λογικά ευφυείς, έλλογοι άνθρωποι, ειδάλλως δεν θα καταπιανόμαστε με αυτό το έργο ούτε θα μεριμνούσαμε τόσο για αυτό. Πρέπει να θέσουμε στόχο μας να κατανοούμε την οπτική γωνία των άλλων και να εργαζόμαστε σκληρά, προκειμένου να διασφαλίζουμε ότι αυτή η άλλη οπτική γωνία εκπροσωπείται δίκαια. Όταν ανακύπτει αντιλογία σχετικά με το τι πρέπει να αναφέρει ένα λήμμα ή τι είναι αληθινό, δεν πρέπει να υιοθετούμε στάση εναντιουμένου· ας προσπαθήσουμε σκληρά να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αναρωτηθούμε: «Πώς το συγκεκριμένο αντιλεγόμενο θέμα μπορεί να αναδειχθεί δίκαια;» Η ερώτηση πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε φορά που διατυπώνεται ένα νέο αμφιλεγόμενο σημείο. Δεν είναι έργο μας να επεξεργαστούμε τη Βικιπαίδεια, ούτως ώστε να αντανακλά τις προσωπικές, ιδιοσυγκρατικές απόψεις μας και κατόπιν να υπερασπιστούμε αυτή την επεξεργασία προς όλα τα μέτωπα· έργο μας είναι να συνεργαστούμε, κυρίως προσθέτοντας νέο υλικό, αλλά επίσης, όταν χρειάζεται, δεχόμενοι μια συμβιβαστική λύση σχετικά με τον τρόπο περιγραφής ενός αντιλεγόμενου θέματος, ώστε η περιγραφή αυτή να είναι δίκαιη προς όλες τις πλευρές.

  Κάνοντας τις απαραίτητες υποθέσεις

  Πώς θα σας φαινόταν η περίπτωση όπου, για να γραφτεί κάποιο από μια μακρά σειρά λημμάτων γενικού θέματος, θα πρέπει να κάνουμε κάποιες αμφισβητούμενες υποθέσεις; Είναι η περίπτωση, π.χ., του λήμματος για την εξέλιξη. Σίγουρα δε θα πρέπει να μπερδέψουμε τη διαμάχη "εξέλιξη εναντίον δημιουργίας" σε κάθε τέτοια σελίδα;

  Όχι, σίγουρα όχι. Πραγματικά δεν υπάρχουν θέματα που θα μπορούσαν να προχωρήσουν χωρίς την πραγματοποίηση τέτοιων υποθέσεων που κάποιος μπορεί να θεωρήσει αμφισβητούμενες. Αυτό είναι αλήθεια όχι μόνο για την εξελικτική βιολογία, αλλά επίσης για τη φιλοσοφία, την ιστορία, τη φυσική κ.τ.λ.

  Είναι δύσκολο να παρατάξεις γενικές αρχές με τις οποίες θα καθοδηγούνται συγκεκριμένες περιπτώσεις, αλλά μπορεί να βοηθήσει το παρακάτω: δεν υπάρχει πιθανώς καλός λόγος να συζητηθούν κάποιες υποθέσεις σε μια δεδομένη σελίδα, αν μία υπόθεση έχει συζητηθεί σε βάθος σε άλλη σελίδα. Κάποια περίληψη ή διακριτική υπόδειξη μπορεί ωστόσο να είναι κατάλληλη. Π.χ. σε ένα λήμμα για την εξελικτική ανάπτυξη των αλόγων, θα μπορούσε να υπάρχει μία σύντομη πρόταση για το γεγονός ότι κάποιοι δημιουργιστές δεν πιστεύουν ότι τα άλογα (ή οποιαδήποτε άλλα ζώα) έχουν υποβληθεί σε κάποια εξέλιξη, και παραπομπή του αναγνώστη στο σχετικό λήμμα. Αν υπάρχει πολλή συγκεκριμένη επιχειρηματολογία για κάποιο ιδιαίτερο στοιχείο, θα μπορούσε να τοποθετηθεί σε μία ξεχωριστή δική του σελίδα.

  Aντιρρήσεις στην πολιτική «γράψιμο για τον εχθρό»

  Δεν έχω πειστεί από αυτά που λέτε σχετικά με το να γράφεις για έναν εχθρό. Δεν θέλω να γράφω για τους εχθρούς. Οι περισσότεροι απ' αυτούς βασίζονται στο να παρουσιάζουν σαν γεγονότα και δεδομένα πράγματα τα οποία είναι αποδεδειγμένα ψέμματα. Υποστηρίζετε ότι, για να είμαι ουδέτερος γράφοντας ένα λήμμα, πρέπει να πω ψέμματα, για να αναδείξω την θέση με την οποία διαφωνώ;

  Αυτή είναι μια παρανόηση σχετικά με το τι λέει η πολιτική ουδετερότητας. Εσείς δεν ισχυρίζεστε τίποτα, πέραν του ότι λέτε, «Ο Τάδε ισχυρίζεται ότι "____________", και επομένως, "___________"». Αυτό μπορεί να γίνει αντικειμενικά και έντιμα, χωρίς τύψεις συνειδήσεως, επειδή αποδίδετε τον ισχυρισμό σε κάποιον άλλο. Αξίζει να παρατηρήσουμε εδώ ότι οι λόγιοι και οι ειδικοί είναι εξασκημένοι σ' αυτό, έτσι ώστε ακόμη κι όταν προσπαθούν να αποδείξουν μια θέση, συμπεριλαμβάνουν και τα αντεπιχειρήματα, ούτως ώστε να μπορούν να εξηγήσουν για ποιο λόγο τα αντεπιχειρήματα αποτυγχάνουν.

  Αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα, και ένας μεγάλος αριθμός ατόμων μπορεί ειλικρινά να μην κατορθώνουν να διακρίνουν την προκατάληψη που περικλείεται σε έναν δημοφιλή όρο, απλώς και μόνο επειδή είναι εκείνος που χρησιμοποιείται κατά κόρον. Αλλά θα πρέπει να γίνει γρήγορα αντιληπτό ότι η Βικιπαίδεια είναι ένα ιδιαιτέρως διεθνιστικό εγχείρημα, και οι συντάκτες της εκφράζουν πολλές διαφορετικές οπτικές γωνίες. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αυτό το επίπεδο αντικειμενικότητας είναι μάλλον κάτι το καινοφανές για τον περισσότερο κόσμο, και οι διαμάχες σχετικά με τους πιο κατάλληλους όρους μπορεί απλά να εξαρτώνται από την ισορροπία μεταξύ απόψεων.

  2) Επαληθευσιμότητα

  Στη Βικιπαίδεια η επαληθευσιμότητα σημαίνει ότι οι άνθρωποι που διαβάζουν και επεξεργάζονται την εγκυκλοπαίδεια μπορούν να ελέγξουν ότι οι πληροφορίες προέρχονται από αξιόπιστη πηγή.

  Η Βικιπαίδεια δεν δημοσιεύει πρωτότυπη έρευνα. Το περιεχόμενό της προσδιορίζεται από προηγουμένως δημοσιευμένα στοιχεία και όχι από τις προσωπικές πεποιθήσεις ή τις εμπειρίες των συντακτών της. Ακόμα και αν είστε σίγουρος πως κάτι είναι αλήθεια, πρέπει να είναι επαληθεύσιμο για να μπορέσετε να το προσθέσετε. Όταν παρατίθενται αξιόπιστες πηγές που τυχαίνει να διαφωνούν μεταξύ τους, τότε η σύγκρουση θα πρέπει να παρουσιάζεται από μια ουδέτερη οπτική γωνία, δίνοντας σε κάθε πλευρά τη δέουσα βαρύτητα.

  Όλο το υλικό στον χώρο των λημμάτων, συμπεριλαμβανομένων οποιωνδήποτε στοιχείων που περιέχονται σε καταλόγους και λεζάντες, πρέπει να είναι επαληθεύσιμο. Όλα τα παραθέματα και κάθε υλικό του οποίου η επαληθευσιμότητα έχει αμφισβητηθεί ή είναι πιθανόν να αμφισβητηθεί πρέπει να περιλαμβάνει ενσωματωμένη παραπομπή που υποστηρίζει άμεσα το υλικό. Κάθε υλικό που απαιτεί πηγή αλλά δεν την έχει είναι δυνατόν να απομακρυνθεί από οποιονδήποτε· μάλιστα, υλικό ατεκμηρίωτο που θα μπορούσε να βλάψει την υπόληψη ανθρώπων εν ζωή πρέπει να αφαιρείται αμέσως. Για το πώς να συντάσσετε παραπομπές, δείτε Βικιπαίδεια:Παράθεση πηγών.

  Οι τρεις αυτές αρχές, επαληθευσιμότητα, όχι πρωτότυπη έρευνα και ουδέτερη οπτική γωνία αποτελούν τον πυρήνα της πολιτικής περιεχομένου της Βικιπαίδειας. Συνεργάζονται για να καθορίσουν το περιεχόμενο· συνεπώς, οι συντάκτες των λημμάτων θα πρέπει να κατανοήσουν τα βασικά σημεία και των τριών αυτών πολιτικών. Τα λήμματα πρέπει επίσης να συμμορφώνονται με την πολιτική πνευματικών δικαιωμάτων.
  

  Η ευθύνη της επαλήθευσης: Βασικές αρχές

  1. Όλο το περιεχόμενο ενός λήμματος πρέπει να είναι επαληθεύσιμο. Είναι υποχρέωση των συντακτών που συνεισφέρουν σε ένα λήμμα προσθέτοντας υλικό, μεταβάλλοντας ή αποκαθιστώντας ένα τμήμα του, να το επαληθεύουν με την προσθήκη εντός κειμένου παραπομπών σε αξιόπιστες πηγές, οι οποίες υποστηρίζουν άμεσα τη συμβολή τους στο λήμμα κάθε φορά.
  2. Κάθε παράθεμα και οποιοδήποτε υλικό σε ένα λήμμα αμφισβητείται ή ενδέχεται να αμφισβητηθεί πρέπει να αποκτήσει παραπομπές σε πηγές που το στηρίζουν ξεκάθαρα, όπως είναι διατυπωμένο μέσα στο λήμμα. Οι παραπομπές στις πηγές πρέπει να είναι ακριβείς και συγκεκριμένες, με παράθεση όλων των απαραίτητων στοιχείων (π.χ. αριθμός σελίδας βιβλίου ή κάθε αντίστοιχο στοιχείο που εκάστοτε απαιτείται, ανάλογα με τη μορφή της πηγής).
  3. Υλικό των λημμάτων που δεν υποστηρίζεται άμεσα από αξιόπιστες πηγές μπορεί να αφαιρεθεί και δεν θα πρέπει να επανέλθει στο λήμμα, αν δεν υποστηριχθεί από παραπομπή σε αξιόπιστη πηγή.

  Επαληθευσιμότητα, όχι αλήθεια

  Ένα από τα κλειδιά τής συγγραφής καλών εγκυκλοπαιδικών λημμάτων είναι να γίνει κατανοητό ότι οι συντάκτες πρέπει να αναφέρονται μόνο στα γεγονότα, τους ισχυρισμούς, τις θεωρίες, τις ιδέες, τις αξιώσεις, τις απόψεις και τα επιχειρήματα που έχουν ήδη δημοσιευθεί από αξιόπιστο εκδότη. Ο στόχος της Βικιπαίδειας είναι να γίνει πλήρης και αξιόπιστη εγκυκλοπαίδεια· συνεπώς, οι συντάκτες πρέπει να προσκομίζουν αξιόπιστες πηγές, προκειμένου η επεξεργασία τους να μπορεί να ελεγχθεί από τους αναγνώστες και άλλους συντάκτες.

  "Επαληθευσιμότητα" σε αυτό το πλαίσιο δεν σημαίνει ότι οι συντάκτες αναμένεται να ελέγξουν εάν, παραδείγματος χάριν, το περιεχόμενο ενός άρθρου των New York Times είναι αληθές. Στην πραγματικότητα, οι συντάκτες πρέπει να αποθαρρύνονται έντονα από το να πραγματοποιήσουν αυτό το είδος έρευνας, επειδή η πρωτότυπη έρευνα δεν μπορεί να δημοσιευθεί στη Βικιπαίδεια. Τα λήμματα πρέπει να περιέχουν μόνο υλικό που έχει δημοσιευθεί από αξιόπιστες πηγές, ανεξάρτητα από το εάν μεμονωμένοι συντάκτες θεωρούν το υλικό αυτό αληθές ή ψευδές. Όσο αντι-διαισθητικό και εάν μπορεί να φανεί, το όριο εισόδου μιας πληροφορίας στη Βικιπαίδεια είναι η επαληθευσιμότητα, όχι η αλήθεια.

  Ένας καλός τρόπος να γίνει κατανοητή η διάκριση μεταξύ επαληθευσιμότητας και αλήθειας είναι το ακόλουθο παράδειγμα: Υποθέστε ότι γράφετε ένα λήμμα στη Βικιπαίδεια για τη θεωρία Χ ενός διάσημου φυσικού, η οποία έχει δημοσιευθεί σε αξιόλογα επιστημονικά περιοδικά και είναι επομένως κατάλληλο θέμα για εγκυκλοπαιδικό λήμμα. Εντούτοις, κατά τη διάρκεια συγγραφής του λήμματος έρχεστε σε επαφή με τον εν λόγω φυσικό και σας λέει: «Αλήθεια, θεωρώ τώρα τη θεωρία Χ απολύτως λανθασμένη». Ακόμα και αν έχετε αυτή την ομολογία από τον ίδιο τον επιστήμονα, δεν μπορείτε να τη συμπεριλάβετε στο λήμμα σας στη Βικιπαίδεια. Γιατί όχι; Επειδή δεν είναι επαληθεύσιμη με τρόπο που θα ικανοποιούσε το αναγνωστικό κοινό της Βικιπαίδειας ή άλλους συντάκτες. Οι αναγνώστες δεν ξέρουν ποιος είστε ούτε μπορείτε να παραθέσετε τον αριθμό του τηλεφώνου σας, έτσι ώστε κάθε αναγνώστης του λήμματος να μπορεί να σας ζητήσει την επιβεβαίωση. Και αν ακόμα αυτό ήταν δυνατόν, γιατί θα έπρεπε να σας πιστέψουν;

  Για να είναι αποδεκτές οι πληροφορίες που παραθέτετε στη Βικιπαίδεια, θα έπρεπε να πείσετε πρώτα έναν αξιόπιστο ειδησεογραφικό οργανισμό να δημοσιεύσει την ιστορία σας, η οποία πριν από τη δημοσίευσή της θα περνούσε από διαδικασία ελέγχου-αξιολόγησης. Θα ελεγχόταν από έναν δημοσιογράφο, έναν συντάκτη, και εάν η ιστορία ήταν προβληματική, θα μπορούσε να ελεγχθεί περαιτέρω από δικηγόρους και τον αρχισυντάκτη. Αυτοί οι έλεγχοι και οι ισορροπίες υπάρχουν για να εξασφαλίζουν ότι στην εφημερίδα εμφανίζονται ακριβείς και αληθείς ιστορίες.

  Η Βικιπαίδεια δεν είναι σε θέση να παρέχει αυτή τη διαδικασία ελέγχου γεγονότων και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πολιτικές της μη πρωτότυπης έρευνας και της επαληθευσιμότητας είναι τόσο σημαντικές.

  Εάν η εφημερίδα δημοσίευε την ιστορία σας, θα μπορούσατε έπειτα να συμπεριλάβετε τις πληροφορίες στο λήμμα της Βικιπαίδειας, αναφέροντας το άρθρο της εφημερίδας ως πηγή σας.

  Αξιόπιστες πηγές

  Ποια θεωρείται αξιόπιστη πηγή

  Η λέξη «πηγή», όταν παραπέμπουμε σε πηγές μέσα στη Βικιπαίδεια, έχει τρεις σχετιζόμενες σημασίες:

  • το ίδιο το έργο (π.χ. άρθρο, βιβλίο)
  • τον δημιουργό του έργου (συγγραφέα, δημοσιογράφο κ.λπ.)
  • τον εκδότη του έργου (π.χ. Oxford University Press, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

  Οποιαδήποτε από τις τρεις σημασίες μπορεί να επηρεάσει την εγκυκλοπαιδικότητα.

  Αξιόπιστες πηγές μπορεί να είναι δημοσιευμένα υλικά με αξιόπιστη διαδικασία δημοσίευσης, συγγραφείς που θεωρούνται έγκυροι σε σχέση με το αντικείμενο ή και τα δύο. Και οι δυο περιπτώσεις θα πρέπει να μπορούν να αποδειχθούν.

  Τα λήμματα θα πρέπει να βασίζονται σε αξιόπιστες, τρίτες (ανεξάρτητες), δημοσιευμένες πηγές με καλή φήμη για τον έλεγχο και την ακρίβειά τους. Το πηγαίο υλικό πρέπει να έχει δημοσιευτεί (να έχει διατεθεί στο κοινό με κάποια μορφή)· αδημοσίευτα υλικά δεν θεωρούνται αξιόπιστα. Οι πηγές πρέπει να στηρίζουν άμεσα το υλικό που παρουσιάζεται σε ένα λήμμα και θα πρέπει να είναι κατάλληλες για τους ισχυρισμούς που προβάλλονται. Η καταλληλότητα της κάθε πηγής εξαρτάται από τα συμφραζόμενα. Σε γενικές γραμμές, οι καλύτερες πηγές έχουν επαγγελματική δομή σχετικά με τον έλεγχο ή την ανάλυση των γεγονότων, τα νομικά θέματα, τα στοιχεία και τα επιχειρήματα. Ως κανόνας, όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός ελέγχου στα θέματα αυτά, τόσο πιο αξιόπιστη είναι η πηγή. Περιεχόμενο που σχετίζεται με ανθρώπους εν ζωή ή φάρμακα πρέπει να βασίζεται σε πηγές και μάλιστα με ιδιαίτερη προσοχή.

  Όπου υπάρχουν, οι ακαδημαϊκές και αξιολογημένες δημοσιεύσεις είναι συνήθως οι πιο αξιόπιστες πηγές, όπως στην ιστορία, την ιατρική και την επιστήμη εν γένει. Αλλά δεν είναι οι μόνες αξιόπιστες πηγές στους τομείς αυτούς. Υλικό από αξιόπιστες μη ακαδημαϊκές πηγές μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί, ιδίως όταν εμφανίζεται σε σεβαστές, επικρατούσας ή κυρίαρχης τάσης (mainstream) δημοσιεύσεις. Άλλες αξιόπιστες πηγές περιλαμβάνουν πανεπιστημιακού επιπέδου εγχειρίδια, βιβλία που έχουν εκδοθεί από σεβαστούς εκδοτικούς οίκους, περιοδικά, επιστημονικά περιοδικά, κύριες εφημερίδες. Ηλεκτρονικά μέσα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν, με την επιφύλαξη ότι πληρούνται τα ίδια κριτήρια.

  Ιστολόγια εφημερίδων και περιοδικών

  Αρκετές εφημερίδες, περιοδικά και άλλες ειδησεογραφικές οργανώσεις φιλοξενούν στήλες στις ιστοσελίδες τους που τις ονομάζουν ιστολόγια (μπλογκ). Αυτές μπορεί να είναι αποδεκτές ως πηγές, αν οι συγγραφείς είναι επαγγελματίες, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, γιατί το ιστολόγιο μπορεί να μην υπόκειται στην κανονική διαδικασία ελέγχου του ειδησεογραφικού οργανισμού.^[1] Όταν ο ειδησεογραφικός οργανισμός ​​δημοσιεύει ένα άρθρο άποψης σε ιστολόγιο, να αποδίδετε τη δήλωση στον συντάκτη (π.χ. "η Μαρία Παπαδοπούλου έγραψε..."). Ποτέ μη χρησιμοποιείτε άρθρα ιστολογίων που δημοσιεύονται από τους αναγνώστες ως πηγές. Για τα ιστολόγια που δεν είναι αξιόπιστες πηγές, δείτε Βικιπαίδεια:Αξιόπιστες_πηγές#Αυτοδημοσιευμένες πηγές (δικτυακές και έντυπες).

  Προσβασιμότητα

  Πρόσβαση στις πηγές

  Κάποιες αξιόπιστες πηγές μπορεί να μην είναι εύκολα διαθέσιμες. Για παράδειγμα, μια διαδικτυακή πηγή μπορεί να απαιτεί πληρωμή ή μια έντυπη πηγή μπορεί να είναι διαθέσιμη μόνο σε πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες ή άλλους μη διαδικτυακούς τόπους. Μην απορρίπτετε πηγές απλώς επειδή είναι δύσκολο ή ακριβό να έχετε πρόσβαση. Αν έχετε πρόβλημα στο να έχετε πρόσβαση σε μια πηγή, άλλοι μπορεί να μπορούν να το κάνουν για λογαριασμό σας (δείτε Βικιπαίδεια:Βιβλιοθήκη/Βρείτε.

  Μη ελληνικές πηγές

  Παραπομπή προς μη ελληνικές πηγές

  Παραπομπές προς μη ελληνικές πηγές επιτρέπονται. Ωστόσο, επειδή αυτή είναι η ελληνόγλωσση Βικιπαίδεια, πηγές στην ελληνική γλώσσα πρέπει να προτιμώνται από τις ξενόγλωσσες πηγές, όποτε είναι διαθέσιμες ελληνικές πηγές ίσης ποιότητας και σχετικότητας. Όπως και με τις πηγές στα Ελληνικά, αν δημιουργηθεί ζήτημα σχετικά με μια παραπομπή προς μη ελληνική πηγή, οι συντάκτες μπορεί να ζητήσουν να προσκομιστεί ένα παράθεμα σχετικών αποσπασμάτων από την αρχική πηγή, είτε εντός του κειμένου, σε υποσημείωση, είτε στη σελίδα συζήτησης του λήμματος.

  Παράθεση μη ελληνικών πηγών

  Όταν παραθέτετε μια μη ελληνική πηγή (είτε στο κυρίως κείμενο είτε σε υποσημείωση), το παράθεμα θα πρέπει να συνοδεύεται από μετάφραση στα Ελληνικά. Μεταφράσεις δημοσιευμένες από αξιόπιστες πηγές προτιμώνται έναντι μεταφράσεων από Βικιπαιδιστές, αλλά οι μεταφράσεις από Βικιπαιδιστές προτιμώνται έναντι μηχανικών μεταφράσεων. Όταν χρησιμοποιείτε μηχανική μετάφραση πηγαίου υλικού, οι συντάκτες θα πρέπει να βεβαιώνονται εντός λογικού πλαισίου ότι η μετάφραση είναι ακριβής και η πηγή κατάλληλη. Οι συντάκτες δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν μηχανικές μεταφράσεις μη ελληνικών πηγών σε αμφιλεγόμενα λήμματα ή βιογραφίες ζώντων προσώπων. Αν χρειάζεται, ζητήστε από κάποιον συντάκτη που γνωρίζει τη γλώσσα να μεταφράσει για εσάς.

  Σε λήμματα, το πρωτότυπο κείμενο συνήθως περιλαμβάνεται, όταν η μετάφραση έχει γίνει από Βικιπαιδιστές, και τότε ο μεταφραστής συντάκτης δεν αναφέρεται. Όταν παραθέτετε οποιοδήποτε υλικό, είτε ελληνικό είτε σε άλλη γλώσσα, να προσέχετε να μην παραβιάζετε πνευματικά δικαιώματα.

  Άλλα ζητήματα

  Η επαληθευσιμότητα δεν εγγυάται την ένταξη

  Αν και η πληροφορία θα πρέπει να είναι επαληθεύσιμη για να συμπεριληφθεί σε ένα λήμμα, αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι επαληθεύσιμες πληροφορίες θα πρέπει να ενταχθούν σε αυτό. Η συναίνεση μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι κάποια συγκεκριμένη πληροφορία δεν βελτιώνει το λήμμα και ότι θα πρέπει να παραλειφθεί ή να παρουσιαστεί εναλλακτικά σε άλλο λήμμα. Η ευθύνη για την επίτευξη συναίνεσης σχετικά με την ένταξη απόκειται σε εκείνους που επιδιώκουν να συμπεριλάβουν το αμφισβητούμενο περιεχόμενο.

  Σήμανση φράσης, ενότητας ή λήμματος

  Αν θέλετε να ζητήσετε επαλήθευση από πηγή για μια μη υποστηριζόμενη δήλωση, μπορείτε να επισημάνετε την πρόταση με το πρότυπο {{παραπομπή}}. Υπάρχουν και άλλα πρότυπα εδώ για σήμανση ενοτήτων ή ολόκληρων λημμάτων. Μπορείτε επίσης να αφήσετε σχετική σημείωση ή παράκληση στη σελίδα συζήτησης ζητώντας την πηγή ή να μετακινήσετε το υλικό στη σελίδα συζήτησης και να ζητήσετε πηγή εκεί. Υλικό που δεν επαληθεύεται μπορεί να αφαιρεθεί. Όταν χρησιμοποιείτε πρότυπα για να επισημάνετε υλικό, θα είναι χρήσιμο στους άλλους συντάκτες να εξηγήσετε το σκεπτικό σας στο πρότυπο, στη σύνοψη επεξεργασίας ή στη σελίδα συζήτησης. Προσέξτε ιδιαίτερα το υλικό σχετικά με πρόσωπα εν ζωή. Αμφιλεγόμενο υλικό για ανθρώπους εν ζωή, το οποίο στερείται πηγών ή έχει φτωχές πηγές, θα πρέπει να απομακρύνεται αμέσως, χωρίς να επισημανθεί ή να μετακινηθεί στη σελίδα συζήτησης.

  Επαληθευσιμότητα και άλλες αρχές

  Πνευματικά δικαιώματα και λογοκλοπή

  Δείτε επίσης: Βικιπαίδεια:Πνευματικά δικαιώματα

  Προσέξτε ώστε να αποφύγετε τη λογοκλοπή, καθώς και παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων όταν χρησιμοποιείτε πηγές. Συνοψίστε το πηγαίο υλικό με δικά σας λόγια όσο περισσότερο γίνεται. Όταν παραθέτετε ή παραφράζετε μια πηγή, χρησιμοποιήσετε ενσωματωμένη παραπομπή και αποδώστε το κείμενο ανάλογα με την περίπτωση.

  Υλικό που παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα τρίτων δεν θα πρέπει να αναφέρεται. Η σύνδεση με δικτυακούς τόπους που εμφανίζουν έργα με πνευματικά δικαιώματα είναι αποδεκτή εφόσον η ιστοσελίδα έχει άδεια για το έργο ή το χρησιμοποιεί με τρόπο συμβατό προς την εύλογη χρήση. Η εσκεμμένη καθοδήγηση άλλων σε υλικό που παραβιάζει πνευματικά δικαιώματα μπορεί να θεωρηθεί διευκόλυνση της παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων. Εάν υπάρχει λόγος να πιστεύετε ότι μια πηγή παραβιάζει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, μην παραπέμπετε σε αυτήν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όταν παραπέμπετε σε δικτυακούς τόπους όπως το YouTube, όπου θα πρέπει να δείχνεται η δέουσα προσοχή για να αποφευχθεί η σύνδεση με υλικό που παραβιάζει πνευματικά δικαιώματα.

  Ουδετερότητα

  Δείτε επίσης: Βικιπαίδεια:Ουδετερότητα

  Ακόμα και όταν οι πληροφορίες αναφέρονται σε αξιόπιστες πηγές, πρέπει να παρουσιάζονται σύμφωνα με την πολιτική ουδέτερης οπτικής γωνίας (NPOV). Όλα τα λήμματα πρέπει να τηρούν ουδέτερη οπτική γωνία, να αντιπροσωπεύουν δίκαια όλες τις πλειοψηφικές και τις σημαντικές μειοψηφικές απόψεις που δημοσιεύονται από αξιόπιστες πηγές, αναλογικά προς την αποδεκτότητα της κάθε άποψης. Ιδιαίτερα μειοψηφικές απόψεις δεν χρειάζεται να περιλαμβάνονται, εκτός από λήμματα που είναι αφιερωμένα σε αυτές. Όταν υπάρχει διαφωνία μεταξύ των πηγών, χρησιμοποιήστε διατύπωση του τύπου: "ο Γιάννης Παπαδόπουλος υποστηρίζει ότι Χ, ενώ ο Γιώργος Ιωάννου ισχυρίζεται ότι Υ," ακολουθούμενη από ενσωματωμένη παραπομπή. Οι πηγές οι ίδιες δεν χρειάζεται να διακρατούν ουδέτερη άποψη· στην πραγματικότητα, πολλές αξιόπιστες πηγές δεν είναι ουδέτερες. Η δουλειά μας ως συντακτών είναι απλώς να παρουσιάσουμε ό,τι λένε οι αξιόπιστες πηγές.

  Εγκυκλοπαιδικότητα

  Δείτε επίσης: Βικιπαίδεια:Εγκυκλοπαιδικότητα

  Αν δεν μπορούν να βρεθούν αξιόπιστες τρίτες πηγές σχετικά με ένα θέμα, η Βικιπαίδεια δεν θα πρέπει να έχει λήμμα σχετικά με αυτό.

  Πρωτότυπη έρευνα

  Δείτε επίσης: Βικιπαίδεια: Όχι πρωτότυπη έρευνα

  Η πολιτική Όχι πρωτότυπη έρευνα είναι στενά συνδεδεμένη με την πολιτική επαληθευσιμότητας. Μεταξύ των απαιτήσεών της είναι:

  1. Όλο το υλικό σε άρθρα της Βικιπαίδειας πρέπει να αποδίδεται σε δημοσιευμένη αξιόπιστη πηγή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει πηγή για αυτό, ασχέτως αν αναφέρεται ή όχι στο λήμμα.
  2. Οι πηγές πρέπει να υποστηρίζουν το υλικό σαφώς και ευθέως. Η εξαγωγή συμπερασμάτων από πολλαπλές πηγές που προωθεί ένα νέο συμπέρασμα απαγορεύεται από την πολιτική.^[2]
  3. Βασίζετε τα λήμματα κυρίως σε αξιόπιστες δευτερογενείς πηγές. Ενώ οι πρωτογενείς πηγές είναι κατάλληλες σε ορισμένες περιπτώσεις, η στήριξη σε αυτές μπορεί να είναι προβληματική. Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στην ενότητα πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές της πολιτικής.

  
  

  3) Όχι πρωτότυπη έρευνα

  Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν πρέπει να περιέχουν πρωτότυπη έρευνα. Η φράση «πρωτότυπη έρευνα» που χρησιμοποιείται στη Βικιπαίδεια αναφέρεται σε υλικό —όπως γεγονότα, εκτιμήσεις και ιδέες— για το οποίο δεν υπάρχουν αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές. Η πρωτότυπη έρευνα περιλαμβάνει οποιαδήποτε ανάλυση ή σύνθεση δημοσιευμένου υλικού που υπηρετεί την προώθηση μιας θέσης, και η ανάλυση ή η σύνθεση αυτή δεν γίνεται από τις ίδιες τις πηγές. Για να είναι καθαρό ότι δεν προσθέτετε πρωτότυπη έρευνα, πρέπει να μπορείτε να δώσετε παραπομπές προς αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές που είναι άμεσα σχετικές με το θέμα του λήμματος και υποστηρίζουν άμεσα το υλικό που κατατίθεται στο λήμμα. (Αυτή η πολιτική όχι πρωτότυπης έρευνας δεν ισχύει στις σελίδες συζήτησης.)

  Η απαγόρευση της πρωτότυπης έρευνας σημαίνει ότι όλο το υλικό που προστίθεται στα λήμματα πρέπει να μπορεί να αποδοθεί σε δημοσιευμένη αξιόπιστη πηγή, ακόμη και αν στην πράξη δεν έχει γίνει η αντίστοιχη τεκμηρίωση μέσα στο λήμμα. Η πολιτική της επαληθευσιμότητας λέει ότι πρέπει να ενσωματώνονται παραπομπές σε αξιόπιστες πηγές για όλα τα αποσπάσματα, καθώς και για οτιδήποτε αμφισβητείται ή μοιάζει αμφισβητήσιμο· όμως μια πηγή πρέπει να υπάρχει διαθέσιμη προς τεκμηρίωση ακόμη και για υλικό που δεν αμφισβητείται. Για παράδειγμα: η δήλωση «Το Παρίσι είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας» δεν χρειάζεται καμία πηγή, γιατί κανείς δεν είναι πιθανό να αντιταχθεί σε αυτήν και ξέρουμε ότι πηγές υπάρχουν για αυτή. Η δήλωση μπορεί να αποδειχθεί, κι ας μην την τεκμηριώνουμε μέσα στο λήμμα.

  Παρά την ανάγκη να αποδίδεται το περιεχόμενο σε αξιόπιστες πηγές, δεν πρέπει να γίνεται λογοκλοπή από αυτές ή να παραβιάζονται τα πνευματικά δικαιώματά τους. Τα λήμματα πρέπει να είναι γραμμένα με δικά σας λόγια, διατηρώντας ουσιαστικά το νόημα της πρώτης ύλης.

  Όχι πρωτότυπη έρευνα είναι μία από τις τρεις βασικές πολιτικές της Βικιπαίδειας, που μαζί με την ουδετερότητα και την επαληθευσιμότητα καθορίζουν τον τύπο και την ποιότητα του υλικού που είναι αποδεκτό στα λήμματα. Επειδή αυτές οι πολιτικές λειτουργούν σε αρμονία, δεν θα πρέπει να ερμηνεύονται απομονωμένα η μία από την άλλη, και οι συντάκτες θα πρέπει να εξοικειωθούν και με τις τρεις.

  Πηγές

  Κεφαλαιώδους σημασίας για τη συγγραφή μιας εγκυκλοπαίδειας είναι η διαδικασία συλλογής και οργάνωσης υλικού προερχόμενου από υπάρχουσες πηγές, με τον τρόπο που προβλέπεται από τις πολιτικές της Βικιπαίδειας. Η καλύτερη πρακτική είναι η συγγραφή λημμάτων μέσω διερεύνησης των πιο αξιόπιστων πηγών για το θέμα και η συνόψισή τους με δικά μας λόγια, ώστε κάθε σημαντική δήλωση μέσα στο λήμμα αποδίδεται σε πηγή η οποία την περιέχει με ξεκάθαρο τρόπο. Το υλικό της πηγής πρέπει να συνοψίζεται ή να παραφράζεται προσεκτικά, χωρίς να αλλάζει το νόημά του ή αυτό που υποδηλώνει. Προσέχουμε ώστε να μην προχωρούμε πέρα από αυτά που αναφέρουν οι πηγές ούτε να τις χρησιμοποιούμε με τρόπο ασυνεπή προς την πρόθεση των ίδιων των πηγών, π.χ. χρησιμοποιώντας υλικό έξω από γενικό πλαίσιο στο οποίο ανήκει, εκτός συμφραζομένων. Εν συντομία, μένουμε προσκολλημένοι στις πηγές.

  Αν δεν είναι δυνατό να βρεθούν ανεξάρτητες αξιόπιστες πηγές για ένα θέμα, η Βικιπαίδεια δεν θα πρέπει να έχει λήμμα για αυτό το θέμα.

  Αξιόπιστες πηγές

  Κάθε υλικό που έχει αμφισβητηθεί ή ενδέχεται να αμφισβητηθεί πρέπει να υποστηρίζεται από μια αξιόπιστη πηγή. Υλικό για το οποίο δεν μπορεί να βρεθεί καμία αξιόπιστη πηγή θεωρείται πρωτότυπη έρευνα. Ο μόνος τρόπος να δείξετε ότι η επεξεργασία σας δεν είναι πρωτότυπη έρευνα είναι να παραθέσετε μια αξιόπιστη δημοσιευμένη πηγή, η οποία περιέχει το ίδιο υλικό και του δίνει την έννοια που μεταφέρετε στο λήμμα. Ακόμη και με καλά τεκμηριωμένο απόσπασμα κειμένου, αν το χρησιμοποιείτε αλλοιώνοντας το νόημα που λαμβάνει από τα συμφραζόμενα ή προωθείτε θέση που δεν παρουσιάζεται άμεσα και ρητά στην πηγή, επιδίδεστε σε πρωτότυπη έρευνα. Δείτε παρακάτω.

  Σε γενικές γραμμές, οι πιο αξιόπιστες πηγές είναι:

  • περιοδικά με κριτές.
  • βιβλία που έχουν εκδοθεί από πανεπιστημιακές εκδόσεις.
  • βιβλία πανεπιστημιακού επιπέδου.
  • περιοδικά, εφημερίδες και βιβλία που έχουν εκδοθεί από αποδεκτούς εκδοτικούς οίκους.
  • κύριες εφημερίδες.

  Ως γενικός κανόνας, όσο περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται με τον έλεγχο των γεγονότων, αναλύουν νομικά ζητήματα και ελέγχουν τη γραφή, τόσο πιο αξιόπιστη είναι η δημοσίευση. Αυτοδημοσιευμένο υλικό, είτε σε χαρτί ή στο διαδίκτυο, γενικά δεν θεωρείται αξιόπιστο, αλλά δείτε και τις εξαιρέσεις για αυτοδημοσιευμένες πηγές.

  Οι πληροφορίες σε ένα λήμμα πρέπει να είναι επαληθεύσιμες στις παρεχόμενες παραπομπές. Σε γενικές γραμμές, οι δηλώσεις του λήμματος δεν θα πρέπει να βασίζονται σε ασαφή ή ασυνεπή αποσπάσματα ή σε σχόλια εν τη ρύμη του λόγου. Αποσπάσματα ανοιχτά σε πολλαπλές ερμηνείες θα πρέπει να αναφέρονται με ακρίβεια ή να αποφεύγονται. Μια σύνοψη της εκτεταμένης συζήτησης θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα συμπεράσματα της πηγής. Η άντληση συμπερασμάτων που δεν είναι εμφανή στην πηγή αποτελεί πρωτότυπη έρευνα, ανεξάρτητα από τον τύπο της πηγής. Είναι σημαντικό ότι οι αναφορές πρέπει να αναφέρονται στο συγκεκριμένο πλαίσιο (συγκείμενο) και να είναι επί του θέματος.

  Πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές

  Τα λήμματα της Βικιπαίδειας θα πρέπει να βασίζονται σε αξιόπιστες, δημοσιευμένες δευτερογενείς πηγές και, σε μικρότερο βαθμό, σε τριτογενείς και πρωτογενείς πηγές. Οι δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές είναι απαραίτητες για την εδραίωση της εγκυκλοπαιδικότητας του θέματος και την αποφυγή νέων ερμηνειών των πρωτογενών πηγών. Όλοι οι ερμηνευτικοί ισχυρισμοί, οι αναλύσεις ή οι συνθετικοί ισχυρισμοί σχετικά με τις πρωτογενείς πηγές πρέπει να αναφέρονται σε δευτερογενή πηγή και όχι σε πρωτότυπη ανάλυση του υλικού της πρωτογενούς πηγής από τους συντάκτες της Βικιπαίδειας.

  Η κατάλληλη χρήση των πηγών μπορεί να αποδειχθεί περίπλοκο θέμα. Η απόφαση ως προς το αν συγκεκριμένες πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές είναι κατάλληλες για κάθε δεδομένη περίπτωση είναι ζήτημα ορθής κρίσης των συντακτών και κοινής αίσθησης/λογικής, θα πρέπει δε να συζητείται στις σελίδες συζήτησης λημμάτων. Για τους σκοπούς αυτής της πολιτικής, οι πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές ορίζονται ως εξής:

  • Πρωτογενείς πηγές είναι πρωτογενές υλικό που είναι κοντά σε ένα γεγονός. Συχνά πρόκειται για μαρτυρίες γραμμένες από ανθρώπους άμεσα εμπλεκόμενους. Προσφέρουν άποψη εκ των έσω για γεγονός, ιστορική περίοδο, έργο τέχνης, πολιτική απόφαση και ούτω καθεξής. Οι πρωτογενείς πηγές μπορεί να είναι ανεξάρτητες ή τρίτες πηγές ή και όχι. Η μαρτυρία ενός τροχαίου ατυχήματος που γράφτηκε από έναν μάρτυρα είναι πρωτογενής πηγή πληροφοριών για το ατύχημα. Ομοίως, η επιστημονική εργασία που τεκμηριώνει ένα νέο πείραμα το οποίο διεξήχθη από τον συγγραφέα είναι πρωτογενής πηγή σχετικά με τα αποτελέσματα αυτού του πειράματος. Ιστορικά έγγραφα, όπως τα ημερολόγια, αποτελούν πρωτογενείς πηγές.
    • Πολιτική: Εκτός εάν αυτό απαγορεύεται από άλλη πολιτική, οι πρωτογενείς πηγές που έχουν εκδοθεί αξιόπιστα μπορούν να ενταχθούν στη Βικιπαίδεια με μεγάλη προσοχή, επειδή είναι εύκολο να χρησιμοποιηθούν με εσφαλμένο τρόπο.^[1] Κάθε συμπέρασμα που θα μπορούσε να ανακύψει από μια πρωτογενή πηγή πρέπει να αναφέρεται σε αξιόπιστη δευτερογενή πηγή. Μια πρωτογενής πηγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη Βικιπαίδεια για άμεσες, περιγραφικές δηλώσεις, τις οποίες μπορεί να ελέγξει κάθε εγγράμματος άνθρωπος χωρίς ειδικές γνώσεις, ο οποίος έχει πρόσβαση στην εν λόγω πηγή. Για παράδειγμα, σε ένα λήμμα για ένα μυθιστόρημα μπορεί να αναφέρονται αποσπάσματα του έργου για να περιγραφεί η πλοκή, αλλά για κάθε ερμηνεία απαιτείται δευτερογενής πηγή. Μην αναλύετε, συνθέτετε, ερμηνεύετε ή αξιολογείτε ο ίδιος υλικό που έχει βρεθεί σε πρωτογενή πηγή. Αντίθετα, παραθέστε αξιολογήσεις, ερμηνείες και συμπεράσματα από αξιόπιστες, δευτέρου και πλέον επιπέδου, πηγές. Μη βασίζετε ένα ολόκληρο λήμμα σε πρωτογενείς πηγές και να είστε προσεκτικός όταν στηρίζετε μεγάλα αποσπάσματα σε αυτές. Μην προσθέτετε περιεχόμενο χωρίς πηγές βασισμένοι στην προσωπική σας εμπειρία, επειδή αυτό θα μετέτρεπε τη Βικιπαίδεια σε πρωτογενή πηγή του περιεχομένου. Να είστε ακόμα πιο προσεκτικοί όταν χειρίζεστε πρωτογενείς πηγές για ανθρώπους εν ζωή.

  • Η δευτερογενής πηγή παρέχει τη σκέψη ενός συγγραφέα βασισμένου σε πρωτογενείς πηγές, κατά κανόνα τουλάχιστον ένα βήμα απομακρυσμένου από ένα γεγονός. Περιέχει την ερμηνεία του συγγραφέα, την ανάλυση ή την αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών, αποδεικτικά στοιχεία, έννοιες και ιδέες που λαμβάνονται από πρωτογενείς πηγές. Οι δευτερογενείς πηγές δεν είναι απαραίτητα ανεξάρτητες ή τρίτες πηγές. Στηρίζονται σε πρωτογενείς πηγές για το υλικό τους, προχωρώντας σε αναλυτικές ή αξιολογικές αξιώσεις σχετικά με αυτές.^[2] Για παράδειγμα, ένα άρθρο απολογισμού που αναλύει ερευνητικές εργασίες σε έναν τομέα αποτελεί δευτερογενή πηγή για την έρευνα. Ο χαρακτηρισμός μιας πηγής ως πρωτογενούς ή δευτερογενούς εξαρτάται από το πλαίσιο αναφοράς. Ένα βιβλίο από στρατιωτικό ιστορικό για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να είναι δευτερογενής πηγή για τον πόλεμο, αλλά εάν περιλαμβάνει λεπτομέρειες από τις πολεμικές εμπειρίες του συγγραφέα, είναι πρωτογενής πηγή για αυτές. Οι παρουσιάσεις, απόψεις, περιλήψεις κ.λπ. ενός βιβλίου διαφέρουν από την επιστημονική κριτική διαδικασία και χρειάζονται προσοχή: δεν είναι αξιόπιστες πηγές ικανές να κρίνουν το περιεχόμενο του βιβλίου· καταδεικνύουν μόνο την εγκυκλοπαιδικότητα του θέματος.
    • Πολιτική: Τα λήμματα της Βικιπαίδειας συνήθως βασίζονται σε υλικό από αξιόπιστες δευτερογενείς πηγές. Τα λήμματα μπορούν να περιέχουν ανάλυση ή αξιολόγηση επί του θέματος, μόνο εφόσον αυτή έχει δημοσιευθεί από αξιόπιστη δευτερογενή πηγή.

  • Τριτογενείς πηγές είναι εκδόσεις όπως εγκυκλοπαίδειες και άλλες συλλογές που συνοψίζουν πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Η Βικιπαίδεια είναι τριτογενής πηγή. Πολλά βιβλία που χρησιμεύουν ως εισαγωγές στα θέματα που πραγματεύονται σε προπτυχιακό επίπεδο θεωρούνται τριτογενείς πηγές, επειδή συνοψίζουν πολλαπλές δευτερογενείς πηγές.
    • Πολιτική: Σοβαρές δημοσιευμένες τριτογενείς πηγές μπορεί να είναι χρήσιμες για την παροχή ευρειών περιλήψεων των θεμάτων στα οποία αναφέρονται πολλές πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές, μπορεί δε να είναι χρήσιμες για την αξιολόγηση του σημείου ισορροπίας των διαφορετικών πηγών, ειδικά όταν πρωτογενείς ή δευτερογενείς πηγές διαφωνούν μεταξύ τους. Ορισμένες τριτογενείς πηγές είναι πιο αξιόπιστες από άλλες, και μέσα σε κάθε δεδομένη τριτογενή πηγή ορισμένα άρθρα ή λήμματα μπορεί να είναι πιο αξιόπιστα από άλλα. Λήμματα της Βικιπαίδειας δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τριτογενείς πηγές για άλλα λήμματα της Βικιπαίδειας, αλλά μερικές φορές χρησιμοποιούνται ως πρωτογενείς πηγές σε άρθρα σχετικά με την ίδια τη Βικιπαίδεια.

  Σύνθεση δημοσιευμένου υλικού που προωθεί μια θέση

  Συντόμευση: ΒΠ:ΣΥΝΘ ΒΠ:ΣΥΝΘΕΣΗ

  Μην συνδυάζετε υλικό από πολλαπλές πηγές με τρόπο που καταλήγει σε, ή υποδηλώνει, ένα συμπέρασμα το οποίο δεν αναφέρεται ρητά σε καμία από τις πηγές. Αν κάποια αξιόπιστη πηγή αναφέρει «Α», και μια άλλη αξιόπιστη πηγή λέει «Β», μην ενώνετε τα «Α» και «Β» που μαζί συνεπάγονται το συμπέρασμα «Γ», το οποίο δεν αναφέρεται σε καμία από τις πηγές. Αυτό θα ήταν μια σύνθεση του δημοσιευμένου υλικού για να προωθήσει μια νέα θέση, κάτι που είναι πρωτότυπη έρευνα. Το «Α και Β, επομένως Γ» είναι αποδεκτό μόνο εάν μια αξιόπιστη πηγή το έχει δημοσιεύσει ως επιχείρημα, σε σχέση με το θέμα του λήμματος. Εάν μία μόνο πηγή λέει «Α» σε ένα πλαίσιο και «Β» σε ένα άλλο, χωρίς να τα συνδέει μεταξύ τους, και δεν παρέχει ένα επιχείρημα με το οποίο συμπεραίνει «συνεπώς Γ», τότε το «συνεπώς Γ» δεν μπορεί να αναφερθεί σε κανένα λήμμα.

  Ένα απλό παράδειγμα πρωτότυπης σύνθεσης δύο αναφορών Α και Β:
  Α. Δεδηλωμένος στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
  Β. Από την ίδρυσή των Ηνωμένων Εθνών υπήρξαν 160 πόλεμοι σε όλο τον κόσμο.
  

  Δεδηλωμένος στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, αλλά από την ίδρυσή τους υπήρξαν 160 πόλεμοι σε όλο τον κόσμο.

  Και τα δύο μέρη της πρότασης, Α και Β, μπορεί να τεκμηριώνονται αξιόπιστα, αλλά εδώ έχουν συνδυαστεί με την βοήθεια του αντιθετικού συνδεσμου «αλλά» για να υπονοηθεί το συμπέρασμα Γ: ότι ο ΟΗΕ απέτυχε να διατηρήσει την παγκόσμια ειρήνη. Εάν καμία αξιόπιστη πηγή δεν συνδύασε το υλικό με αυτό τον τρόπο, είναι πρωτότυπη έρευνα. Θα ήταν απλό να υπονοηθεί ακριβώς το αντίθετο με βάση τις ίδιες αρχικές αναφορές Α και Β - γίνεται σαφές με αυτόν τον τρόπο πόσο εύκολα κάποιο υλικό μπορεί να χειραγωγηθεί όταν δεν υποστηρίζεται απόλυτα από πηγές:

  Δεδηλωμένος στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, και από τη ίδρυσή τους υπήρξαν μόνο 160 πόλεμοι σε όλο τον κόσμο.

  
  Το παρακάτω είναι ένα πιο σύνθετο παράδειγμα πρωτότυπης σύνθεσης, που βασίζεται σε ένα πραγματικό λήμμα της Wikipedia για μια διαμάχη μεταξύ δύο συγγραφέων, που εδώ ονομάζονται Παπαδόπουλος και Γεωργιάδης. Η πρώτη παράγραφος είναι μια χαρά, διότι κάθε μία από τις προτάσεις τεκμηριώνεται προσεκτικά, χρησιμοποιώντας μια πηγή που αναφέρεται σε αυτή τη διαμάχη:

  Ο Παπαδόπουλος υποστήριξε ότι ο Γεωργιάδης διέπραξε λογοκλοπή αντιγράφοντας παραπομπές από το βιβλίο ενός άλλου συγγραφέα. Ο Γεωργιάδης απάντησε ότι είναι αποδεκτή επιστημονική πρακτική να χρησιμοποιούνται τα βιβλία άλλων ανθρώπων για να βρεθούν νέες παραπομπές.

  Τώρα έρχεται η πρωτότυπη σύνθεση:

  Αν o Γεωργιάδης δεν συμβουλευόταν τις αρχικές πηγές, αυτό θα ήταν αντίθετο προς την πρακτική που συνιστάται από το εγχειρίδιο Χάρβαρντ Γράφοντας με Πηγές, το οποίο απαιτεί την παραπομπή της πηγής στην οποία πραγματικά παραπέμφθηκε. Το εγχειρίδιο του Χάρβαρντ δεν αποκαλεί την παραβίαση αυτού του κανόνα "λογοκλοπή". Αντ' αυτού, η λογοκλοπή ορίζεται ως η χρήση των πληροφοριών, των ιδεών, του κειμένου ή της δομής μιας πηγής, χωρίς αυτή να αναφερθεί.

  Η δεύτερη παράγραφος είναι πρωτότυπη έρευνα επειδή εκφράζει τη γνώμη ενός συντάκτη της Wikipedia ότι, δεδομένου του ορισμού του εγχειριδίου του Χάρβαρντ για την λογοκλοπή, ο Γεωργιάδης δεν την διέπραξε. Για να είναι η δεύτερη παράγραφος σύμφωνη με αυτή την πολιτική, θα χρειαζόταν μια αξιόπιστη πηγή που να αναφέρεται ειδικά στην διαμάχη μεταξύ Παπαδόπουλου και Γεωργιάδη και που να αναφέρει το ίδιο επιχείρημα σχετικά με το εγχειρίδιο του Χάρβαρντ και τη λογοκλοπή. Με άλλα λόγια, η ακριβής ανάλυση πρέπει να έχει δημοσιευθεί από μια αξιόπιστη πηγή σχετική με το θέμα προτού να μπορέσει να δημοσιευθεί στην Βικιπαίδεια.

  Πρωτότυπες εικόνες

  Δείτε επίσης: Βικιπαίδεια:Πολιτική χρήσης εικόνων

  Λόγω των νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων σε διάφορες χώρες, υπάρχουν σχετικά λίγες διαθέσιμες εικόνες για χρήση στη Βικιπαίδεια. Ως εκ τούτου, οι συντάκτες ενθαρρύνονται να ανεβάζουν τις δικές τους εικόνες, απελευθερώνοντας τις υπό κατάλληλες άδειες Creative Commons ή άλλες ελεύθερες άδειες. Πρωτότυπες εικόνες που δημιουργούνται από Βικιπαιδιστές δεν θεωρούνται πρωτότυπη έρευνα, εφ 'όσον δεν απεικονίζουν ή εισάγουν αδημοσίευτες ιδέες ή επιχειρήματα, τον κύριο λόγο πίσω από την πολιτική περί πρωτότυπης έρευνας. Οι λεζάντες των εικόνων υπόκεινται σε αυτήν την πολιτική όχι λιγότερο από ό, τι δηλώσεις στο σώμα του λήμματος.

  Δεν είναι αποδεκτό για ένα συντάκτη να χρησιμοποιήσει επεξεργασία φωτογραφίας για να παραποιήσει τα γεγονότα ή άποψη που απεικονίζεται από μια εικόνα. Επεξεργασμένες εικόνες θα πρέπει να επισημαίνονται σε περίοπτη θέση ως τέτοιες. Κάθε επεξεργασία εικόνας, όπου η εγκυκλοπαιδική αξία επηρεάζεται ουσιωδώς πρέπει να οδηγείται στην Βικιπαίδεια:Σελίδες για διαγραφή. Οι εικόνες προσώπων που ζουν δεν πρέπει να παρουσιάζουν το θέμα σε ψευδή ή μειωτική απεικόνιση.

  Μετάφραση και μεταγραφή

  Πιστή μετάφραση περιεχομένου στα ελληνικά, ή μεταγραφή του προφορικού λόγου από ήχου ή βίντεο πηγές, δεν θεωρείται πρωτότυπη έρευνα. Για πληροφορίες σχετικά με το πώς να χειριστεί τις πηγές που χρειάζονται μετάφραση, δείτε Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα#Μη ελληνικές πηγές.

  Τυπικοί υπολογισμοί

  Τυπικοί υπολογισμοί δεν λογίζονται ως πρωτότυπη έρευνα, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει συναίνεση από τους συντάκτες ότι το αποτέλεσμα του υπολογισμού είναι προφανές, σωστό, και μια έλλογη ανταπόκριση στις πηγές. Βασική αριθμητική, όπως η πρόσθεση αριθμών, μετατροπή μονάδων, ή ο υπολογισμός της ηλικίας ενός ατόμου είναι μερικά παραδείγματα τυπικών υπολογισμών. Δείτε επίσης Κατηγορία:Πρότυπα μετατροπής.

  Σχόλια του ιδρυτή της Βικιπαίδειας

  Ο ιδρυτής της Βικιπαίδειας, Τζίμι Γουέιλς, αναφερόμενος στην πολιτική όχι πρωτότυπη έρευνα έχει δηλώσει:

  Ο όρος «πρωτότυπη έρευνα» προήλθε αρχικά στην προσπάθεια εύρεσης ενός πρακτικού τρόπου αντιμετώπισης «εκκεντρικών» θεωριών φυσικής, από τις οποίες υπάρχει πληθώρα στο διαδίκτυο. Η βασική ιδέα είναι η εξής: Μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο για εμάς να αποφανθούμε έγκυρα αν κάτι είναι σωστό ή όχι. Δεν επαφίεται σε μας να καθορίσουμε αν η ευφάνταστη θεωρία κάποιου είναι έγκυρη, στην πράξη δεν μπορούμε πραγματικά να το κάνουμε. Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε, είναι να ελέγξουμε αν έχει δημοσιευτεί σε έγκυρα περιοδικά ή από αξιόπιστους εκδότες. Είναι λοιπόν αρκετά πρακτικό να αποφεύγουμε να κρίνουμε την εγκυρότητα κάποιων πραγμάτων, εμμένοντας απλά σε εκείνα που έχουν κριθεί ως έγκυρα από ανθρώπους που είναι κατάλληλοι να αποφασίσουν. Ακριβώς η ίδια αρχή ισχύει και για την ιστορία.^[3]

  
  

  
  

• Μάθημα 3ο - Λήμματα, υπερσύνδεσμοι και άλλες έννοιες
  Πώς αναζητούμε ένα λήμμα που θέλουμε να διαβάσουμε; Τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει ένα λήμμα; Ποιοι είναι οι κανόνες για το πως είναι γραμμένα τα λήμματα; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ μετάβασης και αναζήτησης; Ποιος είναι ο μηχανισμός αναζήτησης; Μπορώ να βάλω ότι θέλω στην αναζήτηση;

  2.5. Στο λήμμα που βρήκαμε τι να προσέξουμε: Λέξεις που είναι γραμμένες με

  μπλε γράμματα, λέξεις που είναι γραμμένες με κόκκινα γράμματα.

  2.6. Τι είναι οι πρόσφατες αλλαγές.

  2.7. Τι είναι το ιστορικό

  2.8. Τι είναι η λίστα παρακολούθησης;

  2.9 Τι είναι η επιλογή «η συνεισφορά μου»;

  2.10. Μία συνοπτική περιγραφή των υπολοίπων επιλογών (όχι ιδιαίτερη έκταση

  εδώ, δεν χρειάζεται)

  2.11 Ας δούμε που μας πάνε οριμένες σημάνσεις: Διαγλωσσικοί σύνδεμοι, πηγές ,

  βικιλεξικό, παραπομπές.

  Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα:

  Ασκήσεις για τους μαθητές :Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας

  Μάθημα 4ο – 2η ημέρα

  Τι μπορώ να κάνω στη βικιπαίδεια;

  3.2 Επιμέλεια / Διορθώσεις

  3.3 Διόρθωση ορθογραφικών λαθών

  3.4 Διόρθωση συντακτικών λαθών

  3.5 Αφαίρεση βανδαλισμών

  3.6 Μετάφραση

  3.7 Παραγραφοποίηση

  
  

• Αλληλεπίδραση στη βικιπαίδεια, σελίδες συζήτησης, πηγές

  Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας Μάθημα 5ο – 3η ημέρα 

  Αγορά, σελίδες συζήτησης και αλληλεπίδραση 5.2 Τι είναι η αγορά; 5.1 Τι είναι η σελίδα συζήτησης ενός λήμματος; 5.2 Τι είναι η σελίδα συζήτησης ενός χρήστη; Πώς υπογράφω στις σελίδες συζήτησης; 5.3 Γιατί πρέπει να απαντούμε ευγενικά και κόσμια στους άλλους χρήστες (πάντα εδώ πρέπει να αναφέρονται τα προβλήματα της γραπτής επικοινωνίας) 5.4 Τι κάνω αν κάποιος με προσβάλλει, βρίσει, μιλήσει ειρωνικά (σίγουρα δεν του απαντώ με το ίδιο ύφος) 5.5 Εάν χρειαστεί και όταν κατ’ επανάληψη με θίγει κάποιος χρήστης πρέπει να το αναφέρω στους διαχειριστές; 5.6 Τι είναι διαχειριστής και ποιες οι διαφορές του με τον απλό χρήστη; 

  Φραγή και σελίδες χρήστη 6.1 Τι είναι η φραγή; Ποιος μπορεί να την επιβάλλει και γιατί 6.2 Δεν δημιουργούμε πάνω από έναν λογαριασμό χρήστη. 6.3 Τι είναι το πρόχειρο χρήστη; 6.4 Τι είναι το αμμοδοχείο; 6.3 Μικρή επανάληψη και ανακεφαλαίωση , απορίες για ότι έχει ειπωθεί μέχρι τώρα. Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα: Ασκήσεις για τους μαθητές : 

  Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας Μάθημα 6ο - 3η ημέρα

   Εγκυκλοπαιδικότητα Αξιόπιστες τρίτες πηγές: 

  ✔ Σοβαρές πηγές στο διαδίκτυο (ιστοσελίδες ειδησεογραφικού τύπου, ιστοσελίδες πανεπιστημίων, ιστοσελίδες οργανισμών. ✔ Βιβλία ✔ Ακαδημαϊκά βιβλία ✔ Περιοδικά ✔ Ακαδημαϊκά περιοδικά ✔ Εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας Μη αξιόπιστες τρίτες πηγες:  Blogs  Δελτία τύπου  Περιθωριακές εργασίες Προσθήκη σημάνσεων 4.2 Προσθήκη {{πηγές}} 4.3 Προσθήκη {{βικιλεξικό}} 4.4 Προσθήκη {{διαγραφή}} (Για άμεση διαγραφή) – Προϋποθέσεις για την ενέργεια αυτή. 4.5 Λίστα παρακολούθησης (πώς επιλέγω λήμματα;) Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα: Ασκήσεις για τους μαθητές :
  

• Κατασκευή λήμματος, επεξεργαστής κειμένου, κανόνες επικοινωνίας

  Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας

  Μάθημα 7ο

   – 4η

   ημέρα

  Κατασκευή λήμματος

  7. Πώς προετοιμάζω ένα καινούργιο λήμμα;

   7.1 Σκέφτομαι το λήμμα που θέλω να φτιάξω.

   7.2 Αναζητώ αν υπάρχει ήδη (προσοχή απαιτείται ιδιαίτερο ψάξιμο)

   7.3 Κάνω μία λίστα με τις πιθανές πηγές που θα χρειαστώ είτε στη βιβλιοθήκη

  μου είτε στο διαδίκτυο

   7.4 Ελέγχω τα κριτήρια εγκυκλοπαιδικότητας (Επανάληψη κριτηρίων)

   7.5 Προετοιμάζω την ακριβή ονομασία του λήμματος με κριτήρια:

   7.5.1 Αν είναι ονοματεπώνυμο πάντα γράφω πρώτα το όνομα

   7.5.2 Αν υπάρχει άλλο λήμμα αλλά αναφέρεται σε άλλο πρόσωπο ή θέμα γράφω

  εντός παρενθέσεως το θέμα που αφορά στο λήμμα π.χ. φύλλο (βιολογία)

   7.5.3 Επιβεβαιώνω ότι ο τίτλος είναι ορθογραφικά σωστός και το γράφω

  πάντα με μικρά γράμματα (το σύστημα αυτόματα θα κάνει μεγάλο το πρώτο

  γράμμα)

  7.6 Γράφω στην αναζήτηση και βγαίνει η σήμανση ότι δεν υπάρχει τέτοιο λήμμα

  και εμφανίζεται με κόκκινα γράμματα

  7.7 Αποθήκευση ή Προεπισκόπηση;

  7.8 Ελληνικοί ή Αγγλικοί τίτλοι;

  Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα:

  Ασκήσεις για τους μαθητές :

  Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας

  Μάθημα 8ο

   – 4η

   ημέρα

  Λίγα λόγια για το περιβάλλον εγγραφής του λήμματος.

  8.1 Πως γράφω με έντονους χαρακτήρες και italics;

  8.2 Πως δημιουργώ υπερσύνδεσμο;

  8.3 Πως φτιάχνω παραπομπές;

  8.4 Πως δημιουργώ ενότητες, κεφαλίδες == και === και λοιπά

  8.5 Λοιπές δυνατότητες editor

  8.6 Πως χρησιμοποιώ την εναλλακτική λύση του αυτοματοποιημένου επεξεργαστή

  κειμένου;

  8.7 Πως εισάγω πρότυπα (σημάνσεις και λοιπά);

  Κανόνες επικοινωνίας

   Καλή πίστη

   Σεβασμός

   Συνεργασία

   Όχι προσωπικές επιθέσεις

  Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα:

  Ασκήσεις για τους μαθητές :

• Ανακατεύθυνση, αποσαφήνιση

  Εγχειρίδιο Σχολείου Βικιπαίδειας 

  Μάθημα 13 - 7η ημερα Ανακατευθύνση

   13.1 Τι είναι η ανακατεύθυνση; 13.2 Πότε πρέπει να γίνεται; 13.3 Πότε δεν πρέπει να γίνεται; 13.4 Δημιουργία ανακατευθύνσεων με προεπιλεγμένα θέματα από τον διδάσκοντα. 14.1 Τι είναι οι κατηγορίες 14.2 Τρόποι να εισάγω κατηγορίες 14.3 Τρόποι να κατασκευάζω κατηγορίες Μάθημα 14ο – 7η ημέρα Σελίδα Αποσαφήνισης 14.1 Τι είναι η σελίδα αποσαφήνισης; 14.2 Πότε πρέπει να φτιάχνουμε σελίδα αποσαφήνισης και πότε όχι. 14.3 Δημιουργία σελίδων αποσαφήνισης με προεπιλεγμένα θέματα από τον διδάσκοντα Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα: Ασκήσεις για τους μαθητές :
  

• Εισαγωγή φωτογραφιών

  Μάθημα 15 – 8η ημέρα

   Φωτογραφίες - Εισαγωγή 15.1 Εισαγωγή δικών μας φωτογραφιών 15.2 Εισαγωγή φωτογραφιών από το Wikimedia Commons 15.3 Τι είναι το Wikimedia Commons; 15.4 Πνευματικά δικαιώματα στις φωτογραφίες Μάθημα 16ο – 8η ημέρα Φωτογραφίες – Αφαίρεση - Φωτοθήκη 16.1 Πως διαμορφώνω τον τρόπο εμφάνισης μιας φωτογραφίας; 16.2 Πόσες φωτο μπορώ να βάλω σε ένα λήμμα; 16.3 Η λεζάντα της φωτογραφίας 16.4 Εισαγωγή φωτογραφιών σε ήδη υπάρχοντα προεπιλεγμένα λήμματα από τον διδάσκοντα 17.4 Πως φτιάχνω μια Φωτοθήκη; Προετοιμασία διδάσκοντα για το επόμενο μάθημα: Ασκήσεις για τους μαθητές :
  

  Ανατροφοδότηση: 1

• Θέμα 8