Προβλήματα μονάδων αποθήκευσης

1. Προβλήματα μονάδων αποθήκευσης

Συμπτώματα που παρουσιάζει μία προβληματική μηχανική μονάδα αποθήκευσης:

• Θόρυβος σαν να προσπαθεί να γυρίσει το platter που συνοδεύεται από επαναλαμβανόμενα κλικ

• Αδυναμία εγγραφής ή ανάγνωσης σε συγκεκριμένα σημεία του δίσκου ή σε ολόκληρο δίσκο.

• Αργή απόδοση.

• Αδυναμία εκκίνησης.

• Μήνυμα ότι δεν εντοπίστηκε το Λειτουργικό Σύστημα.

2. Ενέργειες επίλυσης προβλήματος μονάδας αποθήκευσης μηχανικών δίσκων.

Εάν το πρόβλημα αφορά υλικό ο τεχνικός ενεργεί ως εξής:

• Εφόσον πρόκειται για μηχανικό δίσκο κατά την εκκίνηση του υπολογιστή ακούγεται χαρακτηριστικός ήχος από τον δίσκο ή ακούγονται άλλοι περίεργοι ήχοι, όπως, ένα διαρκές χτύπημα ή προσπάθειες εκκίνησης χωρίς αποτέλεσμα. Συχνά, ο τεχνικός ακουμπάει τον δίσκο στο πάνω μέρος του για να διαπιστώσει εάν ξεκινάει. Στη συνέχεια:
• Εάν ο δίσκος ακούγεται να βγάζει χαρακτηριστικό συνεχόμενο ήχο (κλικ κλικ κλικ ή αλλιώς click of death) που μοιάζει με κτύπημα τότε το πιο πιθανό είναι να έχει πολύ σοβαρή βλάβη που αφορά την κεφαλή ανάγνωσης ή τον βραχίονα μετακίνησης της κεφαλής. Το μόνο που μπορεί να κάνει ένας τεχνικός είναι αφού τον αφήσει για λίγη ώρα χωρίς ρεύμα, να προσπαθήσει να τον διαβάσει αργότερα για ελάχιστα λεπτά, ώστε να πάρει αντίγραφα των δεδομένων. Άλλη λύση είναι, να επιχειρηθεί αλλαγή της κεφαλής ή και του βραχίονα με ανταλλακτικό από άλλο δίσκο,ίδιο ακριβώς μοντέλο με το προβληματικό. Η λύση αυτή είναι ακριβή και δεν συνιστάται παρά μόνο όταν είναι απαραίτητη η άντληση των δεδομένων.
• Έλεγχος στην παροχή ρεύματος του δίσκου. Με άλλα λόγια εξακριβώνει την καλή κατάσταση του τροφοδοτικού και στη συνέχεια ελέγχει τη τάση λειτουργίας του ακροδέκτη ρεύματος που συνδέεται στον δίσκο.

• Έλεγχος των ακροδεκτών δεδομένων (PATA/SATA). Γίνεται έλεγχος ώστε να είναι σωστά τοποθετημένοι στον δίσκο και στην μητρική. Κάποια από τα καλώδια δεδομένων SATA διαθέτουν ασφάλεια προστασίας από τυχαία αφαίρεση και καλό είναι να προτιμούνται. Πολλές φορές μία αλλαγή καλωδίου μπορεί να βοηθήσει. Επίσης βοηθά και η αλλαγή θέσης SATA στην μητρική εφόσον το πρόβλημα είναι στον ελεγκτή του δίσκου πάνω στη μητρική πλακέτα.
• Εάν τα προβλήματα παρουσιάζονται κατά την εγγραφή δεδομένων σε συγκεκριμένα σημεία του δίσκου τότε απαιτείται έλεγχος με λογισμικό που ανιχνεύει κατεστραμμένους τομείς (bad sectors) ή ίχνη και τα κλειδώνει, έτσι ώστε να μην χρησιμοποιούνται από το σύστημα. Ταυτόχρονα ο έλεγχος αυτός αντιγράφει τα δεδομένα σε σωστά σημεία του δίσκου.
• Εκκίνηση με εξωτερικό δίσκο CD/DVD/USB. Υπάρχουν διάφορα λογισμικά με τα οποία μπορεί να εκκινήσει ο τεχνικός ένα υπολογιστή ώστε να ελέγξει τις μονάδες δίσκου ή και για να πάρει αντίγραφα ασφαλείας. Συνήθως ένα τέτοιο λογισμικό είναι κάποια διανομή του ΛΣ Linux. Αυτά είναι δωρεάν ή απαιτούν κάποια μικρή επιβάρυνση, και περιέχουν διάφορα εργαλεία ελέγχου, όχι μόνο για δίσκους αλλά για ολόκληρο το σύστημα. Επίσης, οι κατασκευαστές δίσκων παρέχουν εξειδικευμένα λογισμικά για τον έλεγχο αλλά και την βαθιά διαμόρφωση των δίσκων (low level format).
• Τελική δοκιμή ενός δίσκου γίνεται με εγκατάστασή του ως δεύτερου, σε σύστημα που αποδεδειγμένα λειτουργεί χωρίς πρόβλημα, για να γίνει προσπάθεια ελέγχου του.
• Σε περιπτώσεις όπου δεν ενδιαφέρει η άντληση δεδομένων από ένα δίσκο τότε μπορεί να εφαρμοστεί διαμόρφωση ενός δίσκου. Η διαδικασία θα διαγράψει ότι υπάρχει στον δίσκο και θα ελέγξει για ελαττωματικά σημεία και θα τα μαρκάρει. Επίσης για τη διάσωση ενός δίσκου μπορεί να δοκιμαστεί το αντίστοιχο λογισμικό της εταιρείας κατασκευής του για διαμόρφωση χαμηλού επιπέδου (low level format).

3. Προβλήματα με δίσκους SSD, M2 κλπ.

Τα προβλήματα σε ένα δίσκο SSD είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν από ότι σε έναν μηχανικό δίσκο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι δίσκοι SSD εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ηλεκτρονικά κυκλώματα και δεν διαθέτουν κινούμενα μέρη, έτσι είναι ευάλωτοι σε δυσλειτουργίες που προκαλούνται από υπερτάσεις ρεύματος και λογικά σφάλματα και όχι από φυσική βλάβη.

Επιπλέον, σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς σκληρούς δίσκους που τείνουν να προειδοποιούν τους χρήστες για μια βλάβη με κλικ ή άλλους διακριτούς ήχους που προέρχονται από τη μονάδα του συστήματος, δεν υπάρχει κανένας θόρυβος που να σας λέει ότι ο SSD σας παρουσιάζει βλάβη ή ότι πρόκειται να καταρρεύσει.

Συμπτώματα που μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβες SSD δίσκων είναι:
Χρόνος χρήσης

Η απόδοση ενός δίσκου SSD σταδιακά επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Γενικά, οι σύγχρονοι SSD έχουν σχεδιαστεί για να μετριάζουν αυτές τις επιπτώσεις μέσω προηγμένων τεχνικών διόρθωσης σφαλμάτων, αλγορίθμων εξισορρόπησης της φθοράς και βελτιωμένης τεχνολογίας NAND flash. Έτσι, σε ένα δίσκο SSD παρατηρείται:

• Περιορισμένος αριθμός κύκλων εγγραφής/διαγραφής. Κάθε φορά που εγγράφονται δεδομένα στον SSD, καταναλώνονται κύκλοι εγγραφής/διαγραφής. Καθώς αυτοί οι κύκλοι καταναλώνονται, η διάρκεια ζωής του SSD μειώνεται και η απόδοσή του μπορεί να αρχίσει να μειώνεται.

• Φθορά της μνήμης NAND flash. Με την πάροδο του χρόνου, η επαναλαμβανόμενη ανάγνωση και εγγραφή δεδομένων σε αυτά τα κελιά μπορεί να προκαλέσει την υποβάθμισή τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερες ταχύτητες εγγραφής και ανάγνωσης και ενδεχομένως να οδηγήσει σε αλλοίωση δεδομένων.

Ζητήματα υλικού

• Εάν υποψιάζεστε κάποιο πρόβλημα υλικού με τον SSD, συνιστάται να ελέγξετε τις συνδέσεις, να διασφαλίσετε τη σωστή τροφοδοσία και να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία της μονάδας. Τα χαλαρά, κατεστραμμένα ή ακατάλληλα συνδεδεμένα καλώδια ή σύνδεσμοι μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα κακή συνδεσιμότητα μεταξύ του SSD και άλλων εξαρτημάτων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διακοπτόμενη ή πλήρη αποτυχία του SSD.

• Εάν ο SSD είναι σε θέση να ενεργοποιηθεί, το πρόβλημα μπορεί να οφείλεται σε λανθασμένη ρύθμιση λογισμικού ή σε πρόβλημα εγκατάστασης. Για το λόγο αυτό, προτού αρχίσετε να επεμβαίνετε στο BIOS ή αποφασίσετε να διαμορφώσετε το δίσκο σας, ανοίξτε υπολογιστή σας για να βεβαιωθείτε ότι όλα είναι σωστά ευθυγραμμισμένα και ότι όλα τα καλώδια είναι στη θέση τους.

• Προβλήματα με την παροχή ρεύματος. Η ανεπαρκής ή ασταθής παροχή ρεύματος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την απόδοση και την αξιοπιστία ενός SSD.

• Υπερθέρμανση. Οι SSD παράγουν θερμότητα κατά τη λειτουργία και η υπερβολική θερμότητα μπορεί να υποβαθμίσει την απόδοση και τη διάρκεια ζωής τους. Η ανεπαρκής ψύξη ή ο ακατάλληλος εξαερισμός μπορεί να οδηγήσει σε υπερθέρμανση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του SSD.

• Σφάλματα υλικο-λογισμικού (firmware). Οι SSD διαθέτουν firmware που ελέγχει τη λειτουργία τους. Εάν το firmware περιέχει σφάλματα μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα απόδοσης, καταστροφή δεδομένων ή ακόμη και σε πλήρη αποτυχία του SSD.