Λογισμικό ανοιχτού κώδικα αναφέρεται σε εργαλεία λογισμικού και εφαρμογές που είναι ελεύθερα διαθέσιμα για χρήση, τροποποίηση και διανομή από οποιονδήποτε. Αυτή η ιδέα βασίζεται στις αρχές της αδειοδότησης ανοιχτού κώδικα (δείτε τις σχετικές ενότητες), η οποία συχνά επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα, να τον βελτιώνουν και να μοιράζονται τις τροποποιήσεις τους με την κοινότητα. Στο ερευνητικό πλαίσιο, αυτή η διαφάνεια διευκολύνει τη διαφάνεια, την αναπαραγωγιμότητα και τη συνεργασία, καθώς οι ερευνητές μπορούν να βασιστούν στη δουλειά άλλων χωρίς τους περιορισμούς των ιδιόκτητων αδειών χρήσης λογισμικού. 

H χρήση εργαλείων ανοιχτού κώδικα για έρευνα έχει αρκετά οφέλη. Οι ερευνητές μπορούν να αποφύγουν το υψηλό κόστος που σχετίζεται με κάποιο εμπορικό λογισμικό, μειώνοντας τα εμπόδια εισόδου για τη διεξαγωγή έρευνας υψηλής ποιότητας. Αυτά τα εργαλεία συχνά αναπτύσσονται και συντηρούνται από μια κοινότητα χρηστών και προγραμματιστών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πιο στιβαρά, ευέλικτα και καινοτόμα χαρακτηριστικά που οδηγούνται από τις πραγματικές ανάγκες των ερευνητών. Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα μπορεί επίσης να είναι πιο προσαρμόσιμο, καθώς οι χρήστες μπορούν να προσαρμόσουν τα εργαλεία ώστε να ταιριάζουν στις συγκεκριμένες ερευνητικές απαιτήσεις τους.


Δείτε το βίντεο (εξηγείται το λογισμικό ανοιχτού κώδικα ως μέρος μιας σειράς μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων που δημιουργήθηκαν για το FSF):
https://www.fsf.org/blogs/community/watch-and-share-rewind-to-help-explain-free-software 


Πλατφόρμες συνεργατικής έρευνας (π.χ. GitHub,  Google Drive) αξιοποιήστε το διαδίκτυο και τις ψηφιακές τεχνολογίες για να δημιουργήσετε έναν εικονικό χώρο όπου επιστήμονες και μελετητές μπορούν να συνεργαστούν ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους θέση. Αυτές οι πλατφόρμες συνήθως προσφέρουν δυνατότητες όπως κοινή επεξεργασία εγγράφων, κανάλια επικοινωνίας, εργαλεία διαχείρισης έργων και δυνατότητες κοινής χρήσης δεδομένων. Επιτρέπει σε διάφορες ομάδες να συνεργάζονται σε έργα, διευκολύνει τις διεπιστημονικές προσεγγίσεις και επιταχύνει τον ρυθμό της ανακάλυψης προσφέροντας ένα περιβάλλον για συνεχή ανατροφοδότηση και συνεισφορές από ομοτίμους. 


Έλεγχος έκδοσης είναι μια ουσιαστική πρακτική για τη διαχείριση αλλαγών σε έγγραφα, προγράμματα υπολογιστών, μεγάλους ιστότοπους και άλλες συλλογές πληροφοριών. Περιλαμβάνει την παρακολούθηση των τροποποιήσεων και του ποιος τις έκανε, επιτρέποντας στους χρήστες να επιστρέψουν σε προηγούμενες καταστάσεις ή να συνεργαστούν χωρίς να αντικαταστήσουν ο ένας την εργασία του άλλου. Στην έρευνα, τα συστήματα ελέγχου έκδοσης είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για τη διατήρηση της ακεραιότητας της εξελισσόμενης βάσης κωδικών, την τεκμηρίωση της προόδου του ερευνητικού έργου και την παροχή ιστορικού της διαδικασίας ανάπτυξης που είναι απαραίτητη για την επικύρωση και την κατανόηση των τελικών αποτελεσμάτων.


Βεβαιωθείτε ότι θυμάστε τις αρχές FAIR παρακολουθώντας το βίντεο:
https://video.csc.fi/playlist/dedicated/0_723o7br1/0_q2jf8r0y 


Διαβάστε περισσότερα:

Three camps, one destination, the intersections of research data management, FAIR and Open, Higman R., Bangert D. and Jones S., Insights, 2019. https://insights.uksg.org/articles/10.1629/uksg.468#rdm-fair-and-open


Levels of open data: 5-star Open Data