Mobile Citizen Journalism

Στο μάθημα αυτό θα συζητήσουμε για τον εξοπλισμό σου ως πολίτης-δημοσιογράφος και τα επιμέρους εργαλεία που μπορείς να χρησιμοποιήσεις. Τον εξετάζουμε τώρα, όχι γιατί «τελειώσαμε με τη δημοσιογραφία» αλλά γιατί κρίνουμε χρήσιμο να εξοικειωθείς με τον εξοπλισμό έγκαιρα, πριν φτάσουμε στα μυστικά της δημοσιογραφικής αξιοποίησής του.

Περιεχόμενα 3ου μαθήματος

Ο υλικός εξοπλισμός

1.      Εξωτερική πηγή ενέργειας

2.      Χώρος αποθήκευσης αρχείων

3.      Πλαίσιο χειρισμού, τρίποδο, μικρόφωνο, φλας

4.      Εξωτερικό πληκτρολόγιο κινητού

Ο λογισμικός εξοπλισμός

1.      Εφαρμογές διαχείρισης δημοσιογραφικού έργου

2.      Εφαρμογές φωτογράφισης και βιντεολήψης

3.      Εφαρμογές podcast και ηχογράφησης

Παράρτημα εξοπλισμού

 

Ποια είναι τα «εργαλεία» μας;

 

Σύμφωνα με τον τίτλο του σεμιναρίου, μπορείς να γίνεις πολίτης-δημοσιογράφος απλά και μόνο με το κινητό σου τηλέφωνο. Αυτή η ρήση υπονοεί ότι τα σύγχρονα τηλέφωνα (smartphones) είναι στην πραγματικότητα πολυσυσκευές που συνδυάζουν την επεξεργαστική ισχύ ενός υπολογιστή με τις δυνατότητες φωτογραφικής μηχανής και βιντεοκάμερας, μαγνητοφώνου και σύνδεσης στο Διαδίκτυο. Όλα αυτά γίνονται εφικτά μέσα από το υλικό και το λογισμικό που διαθέτει το κινητό τηλέφωνο.

Μία υποψία που πολύ εύλογα μπορείς να έχεις είναι ότι «για να τα κάνω όλα με το κινητό μου ποιοτικά, θα πρέπει να έχω ένα smartphone των… 1000 ευρώ!». Σωστή η παρατήρηση. Γι’ αυτό, λοιπόν, στη συνέχεια θα θεωρήσουμε ότι έχεις ένα κινητό της κατηγορίας των 100 – 300 ευρώ και θα δούμε με τι άλλο μπορείς να το εξοπλίσεις, ώστε να έχεις μια συνολική ποιοτική και αποδοτική λύση με το μικρότερο δυνατό κόστος.

 

Ο υλικός εξοπλισμός

 

1. Εξωτερική πηγή ενέργειας

Ας ξεκινήσουμε το οδοιπορικό μας με το να φανταστούμε ότι βγαίνεις στο δρόμο με το κινητό σου, ψάχνοντας για δημοσιογραφικό θέμα. Ποιο είναι το πρώτο σου μέλημα;

Θα έπρεπε να είναι η ενεργειακή αυτάρκεια της συσκευής σου. Έχεις φορτισμένη την μπαταρία; Κι αν πρόκειται να πάρεις πολλές ηχογραφήσεις και βίντεο, θα σου φτάσει;

Το πρωτεύον, λοιπόν, είναι να έχεις μια εξωτερική μπαταρία (powerbank), όπως η:

• Awei P56K (€35 – 40)
  

Η συσκευή αυτή έχει χωρητικότητα 30000mAh και προσφέρει γρήγορη φόρτιση, 3 θύρες USB και μία θύρα microUSB.

 

2. Χώρος αποθήκευσης αρχείων

To δεύτερο είναι να έχεις αρκετό χώρο αποθήκευσης στο κινητό σου, για τις ηχογραφήσεις, τις φωτογραφίες και τα βίντεο που θα τραβήξεις. Θα χρειαστείς μια κάρτα μνήμης με τη μεγαλύτερη δυνατή χωρητικότητα και ταχύτητα ανάγνωσης/ εγγραφής, όπως η:

•  Samsung Evo Plus microSDXC

      (128GB με €39), με ταχύτητα ανάγνωσης 100 ΜΒ/s και εγγραφής 90 ΜΒ/s.

 

3. Πλαίσιο χειρισμού, τρίποδο, μικρόφωνο, φλας

Κάνεις κάποιες δοκιμαστικές βιντεολήψεις περπατώντας και διαπιστώνεις ότι σου είναι δύσκολο να μην έχεις «τρεμάμενη εικόνα», ή να κρατάς τον ορίζοντα πάντα… οριζόντιο. Τι κάνεις; Έπειτα, βρίσκεσαι στο παγκάκι της πλατείας και παίρνεις συνέντευξη από κάποιον με το κινητό σου. Όμως, το μικρόφωνο του κινητού σου είναι φτιαγμένο για να «πιάνει» τη φωνή από πολύ κοντά και χωρίς έντονους θορύβους. Ή, φτάνει το απόγευμα, ανάβουν τα φώτα της πλατείας και ο άνθρωπος που παίρνεις συνέντευξη μοιάζει πια με… κίτρινο φάντασμα. Πώς αντιμετωπίζεις αυτά τα προβλήματα;

Η πιο απλή και προσιτή λύση είναι να αγοράσεις ένα κιτ, που περιλαμβάνει πλαίσιο χειρισμού ειδικό για smartphones, τρίποδο, εξωτερικό μικρόφωνο και ελαφρύ φλάς με LED, όπως το:

• Puluz PKT3023 Smartphone Hand Held Film Video Rig + 96 LEDs LED Studio Video Light + Microphone (€55,5)

 
4. Εξωτερικό πληκτρολόγιο

Αν θες να είναι απόλυτα αυτόνομος στο δρόμο, τότε θα χρειαστείς και ένα τρόπο να πληκτρολογείς εύκολα το κείμενό σου, ή να το διαμορφώσεις στην ιστοσελίδα σου, χωρίς υπολογιστή. Τη λύση θα σου δώσει ένα ασύρματο πληκτρολόγιο που συνδέεται με το κινητό (ή το tablet, αλλά και τον υπολογιστή σου) μέσω Bluetooth. Από τα πολλά που υπάρχουν στην αγορά, το πιο βολικό είναι ένα πληκτρολόγιο που «τυλίγεται» και γίνεται σαν… μπάρα σοκολάτας, όπως αυτό:

 

• ANG Πληκτρολόγιο R4 Rollable Bluetooth (€50)
  

  

  

 

Με όλες αυτές τις επιλογές που παραθέσαμε, θα έχεις έναν πλήρη υλικό εξοπλισμό για το κινητό σου, με κόστος γύρω στα €210.

Εκείνο που μένει τώρα να δούμε είναι ο λογισμικός σου εξοπλισμός – ο εξοπλισμός με προγράμματα κατάλληλα για δημοσιογραφικό ρεπορτάζ.

 

Ο λογισμικός εξοπλισμός

Το κινητό σου έχει ήδη κάποιο πρόγραμμα καταγραφής ήχου και λήψης φωτογραφιών και βίντεο. Αλλά, πιθανότατα, δεν σου παρέχει τις χειροκίνητες λεπτομερειακές ρυθμίσεις, ή τα προγράμματα επεξεργασίας ήχου, εικόνας και βίντεο που χρειάζεσαι για ένα επαγγελματικού επιπέδου αποτέλεσμα. Πολύ περισσότερο, δεν έχει προφορτωμένες εφαρμογές (apps) ειδικά φτιαγμένες για να διευκολύνουν το δημοσιογραφικό έργο. Έχει όμως μια δεξαμενή πολλών εφαρμογών διαθέσιμων, ακόμη και δωρεάν, που λέγεται Google Play Store αν είναι Android, ή Apple App Store αν είναι iPhone. Εκεί, μπορείς να βρεις εφαρμογές για να αυτοματοποιήσεις τη διαδικασία ηχογράφησης/φωτογράφισης και βιντεοσκόπησης, προκειμένου να συνθέσεις ένα άρτιο δημοσιογραφικό ρεπορτάζ και να το μεταδώσεις ακόμη και «ζωντανά», σαν βίντεο ροής ή ηχογράφηση podcast.

1. Εφαρμογές διαχείρισης δημοσιογραφικού έργου

Οι εφαρμογές διαχείρισης απευθύνονται κυρίως σε δημοσιογράφους που εργάζονται ομαδικά, ή υπεργολαβικά για ΜΜΕ. Για τον ανεξάρτητο πολίτη-δημοσιογράφο δεν έχουν πραγματική χρησιμότητα. Ωστόσο, υπάρχει μία δωρεάν εφαρμογή – το StoryMaker – που «σου δείχνει τα βήματα» για να ξεκινήσεις τα φωτο/βιντεορεπορτάζ. Θα την αξιοποιήσουμε στα πλαίσια του μαθήματος, με εκπαιδευτικό και μόνο σκοπό, αλλά μόλις νοιώσεις ότι έμαθες ό,τι είχε να σου δώσει, δεν θα την ξαναχρειαστείς.

 

• StoryMaker (Android - δωρεάν)
  

Το StoryMaker είναι μια εφαρμογή ανοιχτού κώδικα που αναπτύχθηκε από τους οργανισμούς Free Press Unlimited, Guardian Project και Small World News. Στόχος του είναι να βοηθήσει όλους τους πολίτες-δημοσιογράφους να μάθουν να κάνουν πολυμεσικές ιστορίες, να τις παράγουν με ασφάλεια και να τις δημοσιεύουν, με το κινητό τους.

                     

 βλ. περιγραφή στο: 

 

 

 2. Εφαρμογές φωτογράφισης και βιντεολήψης

• Open Camera  (φωτο/βίντεο, για iPhone/Android, δωρεάν)
  

Η Open Camera είναι μάλλον η καλύτερη δωρεάν εφαρμογή λήψης φωτογραφιών και βίντεο, σε κινητό ή tablet. Παρέχει πλήρη έλεγχο των ρυθμίσεων της κάμερας του κινητού και επιτρέπει την ελεγχόμενη περικοπή του βίντεο (Trim).

   

   

     (βλ. https://www.youtube.com/watch?v=-QnQh4NQhIw )

 

• Vlogit Filmora (iPhone/Android, δωρεάν)
  

Το Vloggit είναι πρόγραμμα βιντεολήψης και επεξεργασίας βίντεο, που επιτρέπει την αποστολή του περιεχομένου στις πλατφόρμες YouTube, Facebook, Twitter και Instagram, την αποθήκευση στο κινητό ή στο Google Drive και την αποστολή σε e-mail. Η εφαρμογή ζητά σύνδεση μέσω λογαριασμού Google προκειμένου να σου ανοίξει όλο το φάσμα των δυνατοτήτων της, συμπεριλαμβανομένης της εξαγωγής βίντεο ύψηλής ανάλυσης (Full HD) και της δημιουργίας βίντεο χωρίς υδατογράφημα. Εκτός της βιντεο-επεξεργασίας, προσφέρει δυνατότητες προσθήκης κειμένου, φωνής και μουσικής, εικόνας μέσα σε εικόνα (PIP) και ρύθμιση ταχύτητας. Μπορεί επίσης να συνδεθεί με εφαρμογές, όπως η Open Camera.

 

• Snapseed (iPhone/Android, δωρεάν)
  

Το Snapseed είναι ένα δωρεάν εργαλείο της Google για επαγγελματικού επιπέδου επεξεργασία των φωτογραφιών, που σου επιτρέπει να διορθώσεις ακόμη και τις πιο κακοφωτισμένες φωτογραφίες σου.

  (βλ. https://www.youtube.com/watch?v=6x1BoIdRn9A )

 

 

3. Εφαρμογές ηχογράφησης και podcast

• Voice Recorder Skyro Triveous (Android, δωρεάν)
  

Το λογισμικό ηχογράφησης που διαθέτει το κινητό σου μπορεί να είναι καλό, αλλά σίγουρα του λείπουν τέσσερις «δημοσιογραφικές αρετές»: 

1. να ηχογραφεί με φίλτρο αποκοπής θορύβου, 
2. να ηχογραφεί καταγράφοντας μόνο ομιλία (και όχι διαστήματα σιωπής, ώστε να εξοικονομεί χώρο) 
3. να ενεργοποιείται άμεσα σε κάθε τηλεφωνική κλήση, ώστε να προλάβεις να καταγράψεις ό,τι σημαντικό ειπώθηκε αλλά δεν πρόλαβες «να βγάλεις το μπλοκάκι», 
4. να φωτογραφίζεις κάτι και να κρατάς ηχογραφημένη σημείωση γι’ αυτό, μαζί με τις συντεταγμένες του σε GPS. 
   

Και τις τέσσερις αυτές αρετές έχει η δωρεάν εφαρμογή Voice Recorder Skyro.

 

• Anchor - Make your own podcast (iPhone/Android, δωρεάν)
  

Αν ο στόχος σου είναι να καταγράψεις ηχητικά ένα ρεπορτάζ ή μια συνέντευξη και να «ανεβάσεις» αυτό το αρχείο στο ιστολόγιό σου ή κάποιο διαδικτυακό σταθμό, τότε δεν υπάρχει πιο εύχρηστη εφαρμογή από το Anchor. Κατά τη επεξεργασία της καταγραφής, σου επιτρέπει να παρεμβάλεις φωνητικά μηνύματα από ακροατές ή μουσική. Επιπλέον, σου επιτρέπει να στείλεις το ηχητικό σου κείμενο σε όποια πλατφόρμα podcast (όπως το Apple Podcasts και το Google Play Music).

  (βλ. https://www.youtube.com/watch?v=uDTiJfbe_Xk )

 

 

 

Συνοψίζοντας:

Οποιοσδήποτε καλός ερασιτέχνης της φωτογραφίας και του βίντεο μπορεί να καλύψει οποιοδήποτε συμβάν με το κινητό του τηλέφωνο. Ωστόσο, ο πολίτης-δημοσιογράφος δεν έχει πάντα τις συνθήκες που χρειάζεται για μια καλή οπτική και ηχητική λήψη, ούτε διαθέτει απαραίτητα το καλύτερο smartphone της αγοράς. Γι’ αυτό, μπορεί να καταφύγει στη βοήθεια ενός επιπλέον υλικού εξοπλισμού (σχετικά φθηνού), όπως και λογισμικού εξοπλισμού (που είναι σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις δωρεάν).

Ο υλικός εξοπλισμός περιλαμβάνει μια εξωτερική μπαταρία, μια κάρτα αποθήκευσης αρχείων, ένα μαγνητικό τηλεφακό, ένα πλαίσιο χειρισμού με τρίποδο, δημοσιογραφικό μικρόφωνο και φλας LED, και – εφόσον χρειάζεται να γράφει κανείς «όπου βρίσκεται» – ένα πτυσσόμενο εξωτερικό πληκτρολόγιο. Ο λογισμικός εξοπλισμός περιλαμβάνει εφαρμογές διαχείρισης, εφαρμογές φωτογράφισης και βιντεολήψης, καθώς και εφαρμογές ηχογράφησης ή μετάδοσης podcast.  

Βιβλιογραφία:

• How το Live Blog in WordPress
  

https://www.youtube.com/watch?v=RvQXGTjllDs  

• Πώς οργανώνεις τον «ραδιοφωνικό σου σταθμό» στο Radionomy
  

http://marketing.radionomy.com/RMO/Owner_s_Manual_Planner_V2.2.1_EN.pdf

• Mobile Journalism Aljazzera Training Manual
  

http://institute.aljazeera.net/mritems/Documents/2017/1/24/e60d6cf73db74eb7ab55b0f24a8836a8_100.pdf

• Οδηγίες για vlogging με το Periscope του Twitter
  

https://help.twitter.com/en/using-twitter/twitter-live

• Ways to turn your phone into a movie-making machine
  

https://www.youtube.com/watch?v=N3KY08DuomM

 

Παράρτημα εξοπλισμού 

 

Τα εργαλεία που παραθέσαμε στο τρίτο μάθημα είναι αρκετά για να έχεις τον εξοπλισμό που χρειάζεσαι με το μικρότερο κόστος. Αν όμως έχεις την οικονομική δυνατότητα και ενδιαφέρεσαι για το τι καλύτερο προσφέρει η αγορά, θα βρεις στη συνέχεια μία τέτοια λίστα. Είναι προσεκτικά διαλεγμένη, με βάση τις γνώμες έμπειρων πολιτών-δημοσιογράφων (Ευρωπαίων, κυρίως), αλλά εννοείται ότι ισχύει προσωρινά: Η σχετική τεχνολογία εξελίσσεται τόσο γρήγορα που μπορεί τα τώρα προτεινόμενα να έχουν σύντομα ξεπεραστεί. Τουλάχιστον, όμως, θα έχεις τα σημεία εκκίνησης για να βρεις τα όποια νέα θα τα αντικαταστήσουν.

 

1. Μαγνητικός τηλεφακός

Ο φακός του κινητού σου κατά πάσα πιθανότητα καλύψει τα γεγονότα που εκτυλίσσονται σε απόσταση μόνο με «zoom» μέσω λογισμικού. Αυτό έχει δραματική επίπτωση στην ποιότητα της εικόνας. Η σωστή λύση είναι να προσαρτήσεις έναν τηλεφακό. Αλλά δεν πρέπει να είναι ούτε βαρύς ούτε δύσχρηστος (βιδωτός, με ογκώδη «μανταλάκια»). Μια ιδιαίτερα προσιτή και καλή λύση είναι μαγνητικός τηλεφακός:

• Polaroid 54370 (€18)
  

Τηλεφακός 2Χ με τοποθέτηση μέσω μαγνήτη

 

 

 

 

2. Εξωτερικό μικρόφωνο

• BOYA BY-MM1 (€41,5)
  

Δημοσιογραφικό μικρόφωνο με «αντιθορυβικό σκουφάκι», που συνδέεται στο κινητό σου μέσω του βύσματος των ακουστικών, χωρίς ανάγκη μπαταρίας.

 

 

 

3. Εξωτερικό φλάς

• Godox LED 64 Video Light (€40)
  

Φλας με λευκά LED, ρυθμιζόμενη φωτεινότητα, δικές του μπαταρίες (4 ΑΑ) αλλά και δυνατότητα σύνδεσης με powerbank.

 

 

4. Λαβές ηλεκτρονικής σταθεροποίησης εικόνας

Αν προτιμάς να αναλάβουν την σταθεροποίηση της λήψης όχι τα χέρια σου αλλά κάποιος «έξυπνος» μηχανισμός, η πιο προσιτή λαβή ηλεκτρονικής σταθεροποίησης είναι το:

• Neewer NW-2AG200 (€40 – 46)
  

Αναδιπλούμενος σταθεροποιητής 2-αξόνων, με μπαταρία λιθίου 1000 mAh, επικοινωνία με το κινητό μέσω Bluetooth και βάρος 435 γρ. [Λέγεται και XCAM]

https://www.youtube.com/watch?v=zNTyQqzepfo)

 

 

Για ακόμη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και έλεγχο επιλογών κατά τη λήψη, μπορείς να αγοράσεις μία λαβή σταθεροποίησης 3-αξόνων, όπως η:

• Moza Mini Mi ($109)
  

Η λαβή αυτή είναι η πρώτη στην αγορά που προσφέρει ασύρματη φόρτιση στο κινητό. Επίσης, έχει πολύ καλή σταθεροποίηση, με αυτόματη παρακολούθηση στόχου και ευχρηστία χειρισμού. Διαθέτει τρίποδο στήριξης και εσωτερική μπαταρία 2100mAh για 10 ώρες (αλλά και 5V USB port για σύνδεση με εξωτερική).

 

 

Αν πάλι προτιμάς μία λαβή «τηλεσκοπική», που θα διευκολύνει τη λήψη από ψηλά ή χαμηλά, τότε υπάρχει η:

• FeiyuTech Vimble 2 (€129 – 139)
  

Λαβή σταθεροποίησης 3-αξόνων, με χειριστήριο Focus Pull & Zoom, Auto-rotate & Time-lapse, αυτόματη παρακολούθηση στόχου, προέκταση κατά 18 cm, τρίποδο και μπαταρία έως 10 ωρών βιντεοσκόπησης.

 

 

  

 

 

5. Πληκτρολόγιο για κινητά, αναδιπλούμενο

 

• Universal Foldable Keyboard (€33 - 35)

6. Εφαρμογές διαχείρισης δημοσιογραφικού έργου

 

• MojoReporter (iPhone/Android, δωρεάν)
  

Το MojoReporter είναι μια πλατφόρμα επικοινωνίας ειδικά για δημοσιογράφους που καλύπτουν το θέμα τους επιτόπου αλλά συνεργάζονται με συνάδελφο/ους που «ανεβάζουν» το υλικό τους σε ιστολόγιο ή ιστότοπο. Η μεταξύ τους αποστολή πακέτων ( με κείμενα, βίντεο, ήχο, φωτογραφίες και τοποθεσίες GPS) κρυπτογραφείται και δημιουργούνται αντίγραφα ασφαλείας.

 

Οδηγίες χρήσης για το MoJoReporter:

http://cdn.mojoreporter.com/MojoreporterUserGuide.pdf

 

• Oratory (Android, δωρεάν)
  

Το Oratory προσθέτει δίνει τη δυνατότητα ανάγνωσης κυλιόμενου κειμένου (autocue) στην οθόνη του κινητού, ταυτόχρονα με τη βιντεοσκόπηση, όπως γίνεται στα τηλεοπτικά studio. To πολύ έξυπνο της εφαρμογής είναι ότι το κείμενο παραμένει ανοιχτό (ως εικονίδιο) και μπορείς να το ενεργοποιήσεις μόνο τη στιγμή που το χρειάζεσαι (για να κάνεις τις ερωτήσεις σε μια συνέντευξη π.χ.)

 

 

 

• Speechnotes - Speech To Text Notes (Android, δωρεάν με διαφημίσεις, ή $6 χωρίς).

Η εφαρμογή Speechnotes ηχογραφεί φωνητικές σημειώσεις, αλλά προσφέρει και κάτι παραπάνω: τις μετατρέπει σε γραπτό κείμενο. Το δοκιμάσαμε και στα Ελληνικά και δουλεύει εξαιρετικά καλά. Αρκεί να είσαι συνδεδεμένος στο Διαδίκτυο, γιατί ακόμη δεν έχει κυκλοφορήσει το «πακέτο Ελληνικής γλώσσας» που θα επιτρέπει την ασύνδετη λειτουργία.

7. Εφαρμογές φωτογράφισης και βιντεολήψης

Αν έχεις iPhone, τότε έχεις την επιπλέον επιλογή να προμηθευτείς το μέχρι στιγμής καλύτερο λογισμικό επεξεργασίας βίντεο στον κόσμο των κινητών:

• LumaFusion Luma Touch LLC (iPhone, 22 €)
  

Το LumaFusion είναι εφαρμογή επαγγελματικής επεξεργασίας βίντεο και εφέ, με δυνατότητες μείξης οθόνης σε οθόνη (PIP), διαμοίρασης οθόνης (Split Screen) και διόρθωσης χρωμάτων.