Το ΛΣ Linux χρησιμοποιεί μια διαφορετική τεχνική που δεν βασίζεται σε μια ιεραρχική βάση δεδομένων. Οι εφαρμογές Linux αποθηκεύουν τις ρυθμίσεις τους σε αρχεία διαμόρφωσης  (config files) που βασίζονται σε κείμενο (text). Τα αρχεία διαμόρφωσης είναι σημαντικά στο Linux επειδή αποθηκεύουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη διαμόρφωση του συστήματος και χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των λειτουργιών προγραμμάτων, βοηθητικών προγραμμάτων και διαδικασιών σε ένα σύστημα Linux. Αποθηκεύουν ρυθμίσεις και οδηγίες που υπαγορεύουν πως πρέπει να συμπεριφέρονται  τα προγράμματα, οι διαδικασίες και γενικότερα όλες οι λειτουργίες του.

Πολλά από αυτά τα αρχεία είναι αρχεία απλού κειμένου που μπορούν να ανοίξουν με ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου(text editor). Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία τύπων αρχείων διαμόρφωσης στο Linux, το καθένας εξυπηρετεί διαφορετικό σκοπό. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν αρχεία καθορισμού χρηστών, αρχεία συσκευών,  πρόσβασης δικτύου, αρχεία διακομιστή ονομάτων Διαδικτύου κ.λ.π. Ένας έμπειρος διαχειριστής μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτές τις ρυθμίσεις παραμέτρων για να χειριστεί τη βασική λειτουργία του συστήματος Linux.

Επεξεργασία αρχείων Config στο Linux

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένας χρήστης μπορεί να χρειαστεί να επεξεργαστεί ένα αρχείο διαμόρφωσης, όπως για παράδειγμα να διαμορφώσει μια σύνδεση δικτύου. Οι ρυθμίσεις παραμέτρων για τη μηχανή συνήθως αποθηκεύονται στο δέντρο καταλόγου /etc. Οι ρυθμίσεις του χρήστη βρίσκονται συνήθως στον αρχικό κατάλογο των χρηστών και συχνά σε "κρυφά" αρχεία για λόγους ασφάλειας. Βασικότερα σημεία αποθήκευσης ρυθμίσεων είναι τα:

/proc            για πληροφορίες του πυρήνα

/etc           για πληροφορίες λογισμικού και γενική χρήση

 "Κρυφά" αρχεία στοLinux

Σε μη γραφικό περιβάλλον η εμφάνιση των αρχείων που περιέχει ένας κατάλογος (directory) γίνεται με την εντολή ls (list)  ή με την εντολή ls -l (list long) η οποία εμφανίζει περισσότερες πληροφορίες για κάθε αρχείο του καταλόγου.

Οι εντολές αυτές δεν εμφανίζουν τα λεγόμενα κρυφά αρχεία του Linux. Τα κρυφά αρχεία έχουν το χαρακτηριστικό ότι το όνομά τους αρχίζει με τον χαρακτήρα "." (τελεία). Αν θέλουμε να προβάλουμε και τα κρυφά αρχεία θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την εντολή ls με την παράμετρο ”-a“ (all). Δηλαδή να χρησιμοποιήσουμε την εντολή la -a  ή την ls -la.   

Χειρισμός επεξεργαστή μητρώου

Εάν ένας χρήστης θέλει να επεξεργαστεί το μητρώο με μη αυτόματο τρόπο, συνιστάται να πραγματοποιηθεί ένα αντίγραφο ασφαλείας με αντιγραφή-επικόλληση πριν από την όποια αλλαγή. Στη συνέχεια μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν απλό επεξεργαστή κειμένου (text editor) και να ανοίξει το σχετικό αρχείο διαμόρφωσης που επιθυμεί. Τα αρχεία διαμόρφωσης απευθύνονται όχι μόνο στο Λ.Σ αλλά και στον χρήστη. Συχνά περιέχουν σχόλια που διευκρινίζουν τη λειτουργία των καταχωρίσεων. Έτσι είναι πιο εύκολο για το χρήστη να καταλάβει τη λογική των καταχωρήσεων. Αν κάνει κάποια αλλαγή μπορεί να προσθέσει και τα δικά του σχόλια που θα τον διευκολύνουν όταν χρειαστεί να επανέλθει στο ίδιο σημείο.

Χρήση των Gedit και NanoEditors για επεξεργασία αρχείων μητρώου

Το Gedit είναι ένας απλός και εύχρηστος επεξεργαστής κειμένου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επεξεργασία αρχείων μητρώου. Βασίζεται σε γραφικό περιβάλλον που διατίθεται προεγκατεστημένο στο περιβάλλον επιφάνειας εργασίας gnome. Εάν η διανομή του Linux δεν είναι προφορτωμένη με gedit, μπορείτε να την εγκαταστήσετε εύκολα χρησιμοποιώντας την ακόλουθη εντολή:

sudo apt -y install gnome

Για να ανοίξετε ένα αρχείο διαμόρφωσης με το Gedit, απλώς μεταβείνετε στο αρχείο στη διαχείριση αρχείων και κάντε διπλό κλικ σε αυτό. Αυτό θα ανοίξει το αρχείο στο Gedit. Στη συνέχεια κάνετε όποιες αλλαγές είναι απαραίτητες, αποθηκεύετε και κλείνετε την εφαρμογή.



 Εικόνα 6.1.2.1 Το περιβάλλον προβολής αρχείου config από το gedit

Το Nano είναι και αυτό ένας απλός επεξεργαστής κειμένου που είναι εξαιρετικός για την πραγματοποίηση γρήγορων επεξεργασιών σε αρχεία διαμόρφωσης.

Για να ανοίξετε ένα αρχείο διαμόρφωσης με το Nano, ανοίξτε ένα παράθυρο «Τερματικού» (Terminal) και πληκτρολογήστε "nano" ακολουθούμενο από τη διαδρομή προς το αρχείο διαμόρφωσης, π.χ. nano /etc/config_file. Μόλις ανοίξει το αρχείο, μπορείτε να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές.  Όταν τελειώσετε, αποθηκεύστε το αρχείο πατώντας Ctrl+X και μετά Enter. Συνήθως, οι περισσότερες διανομές Linux διαθέτουν εγκατεστημένο το nano, εάν δεν είναι εγκατεστημένο, το κάνουμε χρησιμοποιώντας τις εντολές:

sudo apt update

sudo apt install nano


Τα μεγάλα πλεονεκτήματα της αποθήκευσης του μητρώου σε αρχεία κειμένου είναι:

  • η ευκολία διαχείρισής τους,
  • η προβολή τους από απλές εφαρμογές κειμένου χωρίς να χρειάζεται εγκατάσταση ειδικής εφαρμογής (όπως το regedit των windows),
  • η δυνατότητα προσθήκης σχολίων ώστε να τηρηθεί ένα αρχείο αλλαγών και ιστορικού
  • η δυνατότητα δημιουργίας και εκτέλεσης σεναρίων (scripts) τα οποία τροποποιούν με αυτόματοποιημένο τρόπο τα αρχεία μητρώου και κάνουν αντίστοιχες αλλαγές.

  Υλοποιήστε τη Δραστηριότητα 6.1.2.1