Το μητρώο των Windows (Windows Registry) είναι μια ιεραρχική βάση δεδομένων που αποθηκεύει τις ρυθμίσεις για όλες τις λειτουργίες που πραγματοποιεί  το λειτουργικό σύστημα Microsoft Windows.

Ειδικότερα το μητρώο των Windows περιέχει πληροφορίες, ρυθμίσεις, επιλογές και άλλες τιμές για προγράμματα και υλικό (hardware)  που είναι εγκατεστημένα στο Λ.Σ., όπως για παράδειγμα για μια εφαρμογή περιέχει την  έκδοσή της, τον  τρόπο εκκίνησής της, τη θέση που βρίσκονται τα αρχεία της στο σύστημα αρχείων κ.ά.

Η ενημέρωση του μητρώου είναι ο κύριος λόγος που τα περισσότερα προγράμματα χρειάζονται εγκατάσταση. Κατά τη διαδικασία της εγκατάσταση εισάγονται οι απαραίτητες  πληροφορίες στο μητρώο. Τα προγράμματα που δεν χρειάζονται εγκατάσταση (φορητά) δεν έχουν αντίστοιχες εγγραφές στο μητρώο.

Η δομή του μητρώου

Η δομή του μητρώου των Windows αποτελείται από τρία επίπεδα

Κυψέλες (registry hives): Είναι πέντε βασικοί φάκελοι που περιέχουν σε κατηγορίες όλες της πληροφορίες του μητρώου. Αναφέρονται και ως κλειδιά ρίζας (root keys)

Κλειδιά (registry keys):  Είναι υποφάκελοι μέσα στις κυψέλες, οι οποίοι μπορούν να περιέχουν άλλους υποφακέλους, που περιέχουν ένα περισσότερο συγκεκριμένο σύνολο δεδομένων. 

Τιμές (registry values):  Είναι συγκριμένα δεδομένα που καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας του στοιχείου που αναφέρονται. Π.χ καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας μιας εφαρμογής.

Οι πέντε κυψέλες είναι οι παρακάτω
  • HKEY_CLASSES_ROOT
  • HKEY_CURRENT_USER
  • HKEY_LOCAL_MACHINE
  • HKEY_USERS
  • HKEY_CURRENT_CONFIG

Μια εικόνα της δομής του μητρώου μπορούμε να δούμε από τον Επεξεργαστή μητρώου που θα μελετήσουμε στη συνέχεια. 


Εικόνα 6.1.1 Η δομή του Μητρώου των Windows

Επεξεργασία του Μητρώου των Windows

Στο Μητρώο τις εγγραφές τις κάνει το ίδιο το Λ.Σ ή η διαδικασία εγκατάστασης των εφαρμογών.  Ο χρήστης φυσιολογικά δεν χρειάζεται να επέμβει στο μητρώο. Μόνο σε ειδικές περιπτώσεις πρέπει να γίνεται επέμβαση. Για παράδειγμα όταν διαγράφεται μια εφαρμογή από τον υπολογιστή μας ενδέχεται να μην διαγραφεί πλήρως αλλά να παραμείνουν ως "σκουπίδια" ορισμένα από τα αρχεία του. Ένας έμπειρος χρήστης μπορεί να αφαιρέσει, με μη αυτόματο τρόπο, οποιαδήποτε αναφορά στο απεγκατεστημένο πρόγραμμα στο μητρώο.

Τα Windows παρέχουν ένα πρόγραμμα για την επεξεργασία του Μητρώου το οποίο ονομάζεται Επεξεργαστής Μητρώου (Registry Editor) και συνοπτικά regedit.

Η χρήση του πρέπει να γίνεται πάντα με προσοχή.  Μια αστοχία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του Λ.Σ. που μπορούν να φτάσουν μέχρι την καταστροφή του. Για να προφυλαχθούμε θα πρέπει πριν από κάθε "επέμβαση" να κρατάμε ένα αντίγραφο του Μητρώου.

Ο Επεξεργαστής Μητρώου επιτρέπει στους χρήστες να εκτελούν τις λειτουργίες όπως δημιουργία, μετονομασία και διαγραφή κλειδιών μητρώου, τιμών, εξαγωγή δεδομένων κτλ. Για να ανοίξουμε τον Επεξεργαστή Μητρώου, στο πεδίο αναζήτησης του εικονιδίου των  γράφουμε regedit και από τη λίστα που εμφανίζεται αριστερά επιλέγουμε


Εικόνα 6.1.2 Ο επεξεργαστής Μητρώου των Windows

Εάν γνωρίζουμε  μια συγκεκριμένη τιμή που πρέπει να τροποποιηθεί θα πρέπει να την αναζητήσουμε  στην ιεραρχία των κλειδιών στο αριστερό πλαίσιο. Όταν φτάσουμε στο επιθυμητό σημείο η τιμή θα εμφανιστεί στο δεξιό πλαίσιο.

Για να τροποποιήσουμε  την τιμή κάνουμε  δεξί κλικ επάνω στο όνομά της και επιλέγουμε «Τροποποίηση».

 

Εικόνα 6.1.3   Τροποποίηση τιμής Μητρώου των Windows

Αν γνωρίζουμε  το όνομα του κλειδιού που περιέχει την τιμή που θέλουμε να τροποποιήσουμε, μπορούμε είτε να χρησιμοποιήσουμε τη διαδικασία αναζήτησης που διαθέτει ο επεξεργαστής μητρώου.  Από το μενού «Επεξεργασία» επιλέγουμε «Εύρεση» ή απλά πατάμε Ctrl + F.  Στο πλαίσιο που θα εμφανιστεί τοποθετούμε το στοιχείο που γνωρίζουμε.


Εικόνα 6.1.4   Το πλαίσιο αναζήτησης  του επεξεργαστή μητρώου.

  Εναλλακτική ενεργοποίηση του επεξεργαστή μητρώου

1.       Πατήστε win key  + R

2.       Πληκτρολογήστε «RegEdit» και πατήστε Enter

 

  Χειρισμός επεξεργαστή μητρώου

 Μια απρόσεκτη αλλαγή στη διαμόρφωση του λειτουργικού συστήματος στο μητρώο θα μπορούσε να προκαλέσει μη αναστρέψιμη ζημιά, επομένως συνήθως μόνο οι εφαρμογές πραγματοποιούν αλλαγές στη βάση δεδομένων του μητρώου κατά την εγκατάσταση, διαμόρφωση ή την αφαίρεσή τους.

Εάν ένας χρήστης θέλει να επεξεργαστεί το μητρώο με μη αυτόματο τρόπο, συνιστάται να πραγματοποιηθεί ένα αντίγραφο ασφαλείας πριν από την όποια αλλαγή. Το αντίγραφο ασφαλείας γίνεται από το μενού File επιλέγοντας Export.

 

Υλοποιήστε τη Δραστηριότητα 6.1.1.1